Kondycja gospodarstw rolnych wciąż niepokoi – GUS ujawnia szczegóły

Kondycja gospodarstw rolnych 2025 pomimo niewielkiej poprawy przez cały czas nie daje powodów do zadowolenia. Jakie są nastroje wśród rolników i jak oceniają oni perspektywy na nadchodzące miesiące?

Po pierwszym półroczu 2025 kondycja gospodarstw rolnych uległa w ocenie rolników niewielkiej poprawie. Wzrosła wartość wskaźnika zmiany ogólnej sytuacji w gospodarstwach rolnych w porównaniu do pierwszego półrocza 2024. roku. Mimo to wynosi ona minus 23,6 dla gospodarstw indywidualnych.

Kondycja gospodarstw rolnych 2025 nieznacznie się poprawia

Jak podaje GUS, koniunktura gospodarstw rolnych w Polsce w pierwszej połowie 2025 roku jest nieznacznie lepsza. Przez to, iż sytuacja finansowa i ekonomiczna gospodarstw nieco się poprawiła w porównaniu do 2024 roku. Świadczy o tym m.in. wzrost wskaźnika ogólnej sytuacji gospodarstw rolnych (choć wciąż jest on ujemny). Warto jednak zauważyć, iż nastroje i oceny różnią się w zależności od takich czynników jak:

• forma prawna gospodarstwa rolnego,
• powierzchnia użytków rolnych,
• specjalizacja gospodarstw rolnych,
• rodzaj prowadzonych upraw i gatunków/grup użytkowych utrzymywanych zwierząt gospodarskich,

w poszczególnych grupach kształtowały się one następująco:

• Zdecydowanie lepiej sytuację gospodarstw oceniają kierownicy gospodarstw należących do osób prawnych oraz niemających osobowości prawnej (minus 21,3),
• Najbardziej pesymistycznie oceniali sytuację rolnicy zajmujący się produkcją roślinną (-25,7) niż ukierunkowani na produkcję zwierzęcą (-13,6%).
• Najgorsze nastroje panują wśród rolników, którzy użytkują gospodarstwa powyżej 100 ha. W ich przypadku wskaźnik spadł o 25,6. Tymczasem najmniej pesymistyczny stosunek do obecnej koniunktury mieli użytkownicy gospodarstw o powierzchni od 1 do 2 ha.
• W kategoriach wiekowych najbardziej negatywne podejście mają użytkownicy w wieku 55-64 lata (-27,7).
• W kategorii wykształcenia są to osoby z wykształceniem policealnym rolniczym (-30,7).
• Kondycja gospodarstw rolnych w 2025 jest także kiepsko oceniana przez prowadzących gospodarstwa dłużej niż 20 lat (minus 27,6).

Koniunktura gospodarstw rolnych w Polsce 2025 – jakie czynniki na nią wpływają?

Na nie najlepszy stan gospodarstw rolnych wpływają takie czynniki jak:

• Rosnące koszty produkcji, w tym znaczący wzrost cen nawozów, środków ochrony roślin, energii i paliw, które obciążają budżety rolników.
• Zadłużenie gospodarstw rolnych, szczególnie tych, które inwestowały większe kwoty lub działają w ryzykownych branżach, jak hodowla trzody chlewnej, gdzie nierzadko zyski z jednego roku są przeznaczane na spłatę wcześniejszych zobowiązań, tworząc efekt kuli śnieżnej kredytów.
• Niekorzystne warunki klimatyczne i zmiany klimatyczne, które powodują gwałtowne zjawiska pogodowe oraz utrudnienia w produkcji rolnej.
• Spadek dostępności kredytów i większa trudność w regulowaniu zobowiązań, zwłaszcza dla mniejszych gospodarstw.
• Pogorszenie sytuacji w produkcji zwierzęcej, a także spadek przychodów gospodarstw rolnych.
• Wzrost niepewności na rynkach zbytu i zmienne ceny surowców rolnych, które utrudniają planowanie działalności.
• Dodatkowe zagrożenia, takie jak epidemie chorób atakujących zwierzęta hodowlane (np. ptasia grypa, ND, ASF), które wpływają na sektor hodowlany.

Kondycja gospodarstw rolnych w I półroczu 2025 r. nieznacznie się poprawiła, ale przez cały czas jest trudna ze względu m.in. na rosnące koszty produkcji.

fot. Piotr Szafraniec

Czy sytuacja w rolnictwie się poprawi?

Rolnicy mimo niższych przychodów są umiarkowanie optymistyczni, oczekując poprawy sytuacji w kolejnych miesiącach.

Jednak występują poważne problemy takie jak wzrost wydatków oraz rosnące zadłużenie gospodarstw, szczególnie tych zajmujących się hodowlą zwierząt. Kredyty stają się mniej dostępne, a dopłaty bezpośrednie są często wykorzystywane na bieżące potrzeby. Sytuacja produkcji zwierzęcej wykazuje osłabienie, co dodatkowo utrudnia kondycję rolnictwa.

Prognozy na dalszą część roku 2025 pozostają umiarkowanie optymistyczne, ale wiele zależy od czynników zewnętrznych i poprawy opłacalności produkcji rolniczej. Sytuacja jest obarczona ryzykiem dalszych wyzwań ekonomicznych.

Źródło: GUS

Czytaj także: Import dobija polskie ziemniaki. Plantatorzy żądają podjęcia działań