9 godzin temu
W Niemczech zapadł przełomowy wyrok, który może radykalnie zmienić sposób, w jaki państwo traktuje radykalne grupy klimatyczne. Sąd Krajowy w Hamburgu nakazał dziesięciorgu członkom organizacji Ostatnie Pokolenie (Last Generation) zapłatę ponad 403 tys. euro odszkodowania na rzecz Lufthansy. To pierwszy w Niemczech wyrok, w którym aktywiści klimatyczni zostali obciążeni tak wysoką karą finansową za sabotaż infrastruktury transportowej. Radykalni ekolodzy są też już na cenzurowanym w całej Europie.
Wyrok z zeszłego tygodnia stwierdza, iż działacze są w pełni odpowiedzialni za szkody ekonomiczne, jakie wywołała ich akcja z 13 lipca 2023 r.. Wówczas grupa przedostała się na płytę lotniska w Hamburgu, przykleiła się do kluczowych punktów dostępowych i na kilka godzin sparaliżowała operacje naziemne.
Blokada wymusiła odwołanie 57 lotów obsługiwanych przez spółki-córki Lufthansy, w tym Eurowings i Lufthansa CityLine. Tysiące pasażerów utknęło na lotnisku, wielu straciło bagaże, a linie lotnicze musiały wypłacać odszkodowania zgodnie z unijnymi przepisami o opóźnieniach lotów.
Nowy kierunek orzecznictwa
Sąd wyliczył łączną kwotę szkód na 403 137 euro. Na tym jednak nie koniec: sprawcy mają także pokryć koszty procesowe, szacowane na ok. 700 tys. euro. jeżeli odmówią zapłaty, grozi im choćby do dwóch lat więzienia.
To zupełnie nowy kierunek orzecznictwa: do tej pory aktywiści byli oskarżani głównie o zmuszanie kierowców do zatrzymania się lub o zakłócanie porządku publicznego, rzadko jednak obciążano ich realną odpowiedzialnością finansową za szkody liczone w setkach tysięcy euro.
Eksperci wskazują, iż decyzja hamburskiego sądu stanie się precedensem dla wielu innych spraw. Port lotniczy w Duesseldorfie, a także linie Condor i TUI fly już analizują podobne pozwy za blokady i wtargnięcia na teren lotnisk w ostatnich latach.
Aktywizm jako forma terroryzmu?
Last Generation w Niemczech – inspirowana brytyjskim Just Stop Oil i austriacką Letzte Generation – od 2021 r. przeprowadziła setki akcji, od przyklejania się do dróg po blokowanie mostów i niszczenie zabytków i dzieł sztuki. Celem ma być wymuszenie rezygnacji z korzystania z paliw kopalnych i powołania obywatelskich zgromadzeń ds. klimatu.
Jednak poparcie społeczne dla takich metod jest adekwatnie żadne. Hamburska akcja, która obejmowała sforsowanie ogrodzenia i wtargnięcie w rejon pasów startowych, spotkała się z powszechnym potępieniem z powodu naruszenia bezpieczeństwa lotniczego. Policja zatrzymała na miejscu 12 osób.
Choć Last Generation przez cały czas określa swoje działania jako „obywatelskie nieposłuszeństwo”, rośnie liczba polityków i prawników uznających je za formę terroryzmu. Były federalny minister transportu Volker Wissing określił grupę wprost jako „ekoterrorystów” i wezwał do znacznie surowszych sankcji.
Zaostrzenie kursu wobec aktywistów klimatycznych
Nowy wyrok wpisuje się w trend zaostrzania kursu wobec ekstremistów klimatycznych. W Berlinie sądy orzekły w tym roku bezwzględne kary więzienia do 22 miesięcy za powtarzające się blokady ulic. W Monachium prokuratura oskarżyła pięciu członków Last Generation o utworzenie „zorganizowanej grupy przestępczej” – postępowanie przez cały czas trwa.
W Norymberdze sąd skazał jezuickiego księdza Joerga Alta na dwa miesiące więzienia za odmowę zapłaty 500-euro grzywny za blokadę z 2022 r. W Berlinie toczy się już ok. 3,7 tys. postępowań wobec członków i sympatyków organizacji.
Niemcy nie są jedyne. W ostatnich latach surowsze środki wobec radykalnych grup klimatycznych wprowadzono także gdzie indziej. W Wielkiej Brytanii, po akcjach Just Stop Oil i Extinction Rebellion, przyjęto nowe przepisy umożliwiające orzekanie wieloletnich wyroków więzienia za blokowanie infrastruktury transportowej. We Włoszech rząd Giorgii Meloni wprowadził wysokie grzywny do 60 tys. euro za niszczenie zabytków podczas protestów klimatycznych.
W Austrii sądy coraz częściej kwalifikują blokady Letzte Generation jako poważne naruszenia porządku publicznego, grożące kilkumiesięcznym więzieniem.
Wyrok z Hamburga jest sygnałem, iż cierpliwość państwa wobec „klimatycznych akcji bez konsekwencji” się skończyła.
