8 miesięcy temu
Agencja Informacyjna – Gospodarka: Jaka będzie koniunktura w 2024 r zastanawiali się eksperci Allianz Trade. Przeszłość spełniła oczekiwania – bez wstrząsów w końcówce 2023r.; ale oczekiwać można ich w przyszłości. W ciągu najbliższych kilku miesięcy do urn wyborczych pójdą obywatele gospodarek generujących 60 proc. światowego Produktu Krajowego Brutto.
Spis treści
Koniunktura w 2024 r.: dezinflacja trwa
W IV kwartale 2023 r. dynamika wzrostu osłabła, ale pozostała odporna, dezinflacja trwa, a stopy procentowe osiągają plateau (a na niektórych rynkach wschodzących, w tym Polsce ich szczyt już minął). Skąd spadki stóp procentowych w Polsce, ale też np. na Węgrzech, czy w Federacyjnej Republice Brazylii, Republice Chile lub Republice Peru?
Po burzliwym 2022 r. nierównowaga na rachunku obrotów bieżących na rynkach wschodzących zaczęła się zmniejszać (częściowo dzięki stabilizacji rynków surowców energetycznych), co, w połączeniu z wczesnymi i zdecydowanymi podwyżkami, dało bankom centralnym pewną przestrzeń do przeprowadzenia pierwszych obniżek stóp procentowych.
Napięty kalendarz wyborczy zwiększa niepewność jaka będzie gospodarcza koniunktura w 2024 r.
Niepewność związana z polityką geopolityczną i gospodarczą będzie działać jak negatywny szok podażowy w 2024 roku. Po serii wstrząsów w ostatnich latach, od pandemii koronawirusa SARS-CoV-2 po kryzys energetyczny, napięty kalendarz wyborczy w 2024 r. zwiększy niepewność gospodarczą, ponieważ państwa odpowiadające za 60 proc. światowego Produktu Krajowego Brutto odbędą się wybory parlamentarne.
Koniunktura w 2024 r: 25 proc., państw rządzonych jest przez populistycznych przywódców to wpływa na gospodarkę
Populizm jest na rekordowo wysokim poziomie, a ponad 25 proc., państw rządzonych jest przez populistycznych przywódców. Po 15 latach Produktu Krajowego Brutto na mieszkańca w państwach, rządzonych przez populistycznych przywódców, jest średnio o 10 proc. niższy w porównaniu z krajem rządzonym przez niepopulistyczny rząd.
Wybory, które realizowane są w spolaryzowanym kontekście będą wpływać na to, jaka będzie koniunktura w 2024 r. Mogą prowadzić do większej niepewności gospodarcze, ale wysoka niepewność może również prowadzić do bardziej spolaryzowanych i populistycznych wyników wyborów. Niepewność co do polityki gospodarczej jest średnio o 13 proc. wyższa w miesiącu poprzedzającym wybory i w miesiącu wyborów krajowych w porównaniu z innymi miesiącami.
Koniunktura w 2024 r.: 10 proc. dochodów amerykańskich gospodarstw domowych na koniec 2023 r. – najniższy poziom w najnowszej historii
W 2023 r. amerykańska gospodarka Stanach Zjednoczonych Ameryki przeciwstawiła się grawitacji, coraz bardziej realny jest scenariusz miękkiego lądowania w 2024 r. Produktu Krajowego Brutto Stanów Zjednoczonych Ameryki wzrośnie o około +2,4 proc. w 2023 r., pomimo ostrego zacieśnienia polityki pieniężnej, przez Rezerwę Federalną.
Gospodarstwa domowe i przedsiębiorstwa zbudowały ogólnie solidne bilanse, wydłużając strukturę zapadalności swojego zadłużenia przed zaostrzeniem polityki pieniężnej przez Fed (ang. Federal Reserve System – Centralny Bank Stanów zjednoczonych Ameryki) i blokując niskie stałe stopy procentowe. Koszty obsługi zadłużenia stanowią mniej niż 10 proc. dochodów amerykańskich gospodarstw domowych na koniec 2023 r., co jest najniższym poziomem w najnowszej historii.
Wall Street, Nowy Jork, USA. Fot. Nout Gons: https://www.pexels.com/pl-pl/zdjecie/city-street-photo-378570/4 warunki aby poprawiła się koniunktura w 2024 r.
Strefa Euro – od czterech kwartałów walczy ze wzrostem bliskim zeru, a perspektywy krótkoterminowe nie zmieniają tej sytuacji. W rzeczywistości widać niewielką techniczną recesję z powodu kolejnego ujemnego wzrostu w 4. kwartale 2023 r. po -0,1 proc. kwartał do kwartału w 3. kwartale 2023 roku. Jest jednak ostrożny optymizm, iż strefa euro może wyjść z tego okresu stagnacji w drugiej połowie 2024 r., a wzrost gospodarczy powinien przyspieszyć, gdy kilka wyzwań gospodarczych zacznie ustępować.
Po pierwsze, oczekuje się, iż agresywne zacieśnianie polityki pieniężnej zostanie złagodzone, co złagodzi też warunki finansowe. Po drugie, kryzys energetyczny, który stanowił istotną przeszkodę dla sektora produkcyjnego ze względu na wysokie ceny energii elektrycznej, wykazuje oznaki ulgi. Choć ceny pozostają na wysokim poziomie w porównaniu do stanu sprzed pełnoskolowej wojny na rosyjsko-ukraińskiej rozpoczętej w 2022 r., wszelkie dalsze spadki cen na świecie złagodzą presję – co można zaobserwować obecnie, gdy ceny ropy Brent spadły o -20 USD/bbl od września 2023 r.
Koniunktura w 2024 r. w Strefie Euro i Unii Europejskiej
Co więcej, strefa euro (i szerzej – Unia Europejska) boryka się z niskimi płacami realnymi, które wciąż pozostają w tyle za poziomami sprzed pandemii korona wirusa SARS-CoV-2, co dławi wydatki konsumpcyjne. Tendencje te sprawiły, iż strefa euro pozostaje daleko w tyle za Stanami Zjednoczonymi Ameryki, pod względem aktywności gospodarczej. Niemniej istnieją wskaźniki wskazujące na zmianę sytuacji. Oczekuje się, iż nominalny wzrost płac, w połączeniu z malejącą inflacją, wzmocni płace realne, potencjalnie ożywiając popyt konsumpcyjny.
Wreszcie, region doświadczy prawdopodobnie ujemnej luki produktowej, co sugeruje, iż bez ponownej kalibracji potencjalnego wzrostu – czego w tej chwili się nie oczekuje –aktywność gospodarcza prawdopodobnie odbije się mechanicznie, o ile nie wystąpią nieprzewidziane wstrząsy. To automatyczne dostosowanie obiecuje pewien stopień ożywienia, kładąc podwaliny pod wzrost aktywności gospodarczej w strefie euro w średnim okresie.
Berlin, Niemcy. Fot. Zdjęcie dodane przez Shvets Anna: https://www.pexels.com/pl-pl/zdjecie/betonowa-struktura-2570063/Koniunktura w 2024 r. : 10 kluczowych tematów
“Nie ma wątpliwości, iż rok 2023 należy do Taylor Swift” – amerykańskiej piosenkarki, kompozytorki, producnetki muzycznej, multiinstrumentaliski, autorki tekstów i aktorki, jak ujął to Forbes. Patrząc w przyszłość, trzeba się przenieść Swiftonomics do 2024 roku, dlatego Taylor rządzi! Podczas gdy zidentyfikowano dziesięć kluczowych tematów, na które powinno się mieć oczy (i uszy) otwarte w 2024 roku, dopasowano je do przeboju Taylor Swift i w ten sposób powstała karnawałowa playlista.
Swiftonomics – dziesięć szlagierówna karnawał:
1. …Ready for it? (… Gotowi na to?)
Nowy będzie obfitował w wydarzenia polityczne, które będą wpływać na to jaka będzie koniunktura w 2024 r. zarówno w poszczególnych krajach i jak na świecie. Europejscy wyborcy wybiorą swoich przedstawicieli w Unii Europejskiej; portugalscy, belgijscy, austriaccy, indyjscy, meksykańscy i brytyjscy wyborcy wybiorą swoich parlamentarzystów, podczas gdy Stany Zjednoczone Ameryki, Meksykańskie Stany Zjednoczone, Republika Chińska i Republika Rumunii również wybiorą nowych prezydentów. W obliczu rosnącego populizmu i wielu niepewnych wyborów, gospodarstwa domowe i przedsiębiorstwa prawdopodobnie przyjmą postawę wyczekującą i odłożą najważniejsze decyzje gospodarcze, od dużych zakupów po duże inwestycje.
2. Is it over now? (Czy to już koniec?)
Można spodziewać się miękkiego „lądowania” w Stanach Zjednoczonych Ameryki i strefie euro, z rosnącym ryzykiem przedłużającej się recesji na Starym Kontynencie w pierwszej połowie 2024 r., ponieważ dotychczas tylko 60 proc. wzrostu kluczowych stóp procentowych zostało przeniesione na kredytobiorców w Europie (więc przez cały czas będą to odczuwać). Prognozuje się wzrost Produktu Krajowego Brutto w 2024 r. na poziomie +1,4 proc. w Stanach Zjednoczonych Ameryki, +0,8 proc. w strefie euro, +4,6 proc. % w Chińskiej Republice Ludowej i +0,6 proc. w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii.
3. Shake it off (Otrząśnij się)
Dzięki słabnącemu popytowi i pozytywnym efektom bazowym na energię i żywność, dezinflacja zyskuje na sile. Przewiduje się, iż banki centralne dokonają zmian wcześniej niż przewidują prognozy gospodarcze (tj. latem 2024 r.), ale później niż oczekuje rynek, ponieważ schłodzenie rozgrzanego rynku pracy wymaga czasu. Rzeczywiście, inflacja usługowa i wzrost płac przez cały czas napędzają presję inflacyjną, zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych Ameryki. Allianz Trade oczekuje, iż do końca 2024 r. stopy procentowe wyniosą 4,5 proc w Stanach Zjednoczonych Ameryki, 3,5 proc. w strefie euro i 4,5 proc. w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii.
4. You’re on your own kid (Jesteś zdany na siebie)
Zabezpieczenia fiskalne w Europie ulegają rozluźnieniu, ponieważ większość państw zobowiązała się do umiarkowanego ograniczenia deficytów fiskalnych. Rządowi Republiki Federalnej Niemiec (uważanej za na silniejszy organizm gospodarczy w Europie) udało się w ostatniej chwili osiągnąć porozumienie budżetowe, ale nie należy spodziewać się, by miało ono znaczący wpływ na aktywność gospodarczą. Jednak w Stanach Zjednoczonych Ameryki konsolidacja fiskalna pozostaje na razie bardziej słowem niż czynem.
5. Out of the woods (Wyjdź z lasu)
Koniunktura w 2024 r. powinna być lepsza jeżeli chodzi o światowy handel. Ma się on nieznacznie odbić po dwóch kolejnych latach wzrostu globalnego Produktu Krajowego Brutto poniżej średniej. Ponieważ państwa Unii Europejskiej wychodzą z recesji handlowej, a państwa azjatyckie (poza Chińska Republiką Ludową) przez cały czas korzystają z przetasowań w globalnych łańcuchach wartości, będą one przewodzić odbiciu. Co więcej, destocking w globalnym cyklu koniunkturalnym powinien dobiec końca w 2024 r., również przyczyniając się do odbicia.
6. Anti-hero (Antybohater)
Na początku 2023 roku istniały duże nadzieje, iż konsumenci w Chińskiej Republice Ludowej ożywią globalną gospodarkę, ale nie uratowali oni dnia. Państwo Środka wciąż walczy z trudną sytuacją na rynku nieruchomości, a zaufanie konsumentów pozostaje ograniczone. Aby zrównoważyć część strat na globalnych rynkach eksportowych i słaby popyt krajowy, Chińska Republika Ludowa zwiększyła i utrzymała wsparcie polityczne, jednocześnie zwiększając inwestycje za granicą w celu skonsolidowania swoich wpływów.
Shanghai, Chińska Republika Ludowa fot. Zdjęcie dodane przez Wolfram K: https://www.pexels.com/pl-pl/zdjecie/krajobraz-zdjecie-night-city-745243/7. Everything has changed (Wszystko się zmieniło)
Większość rynków wschodzących zdołała skutecznie ograniczyć inflację, jednocześnie walcząc z wyższymi kosztami finansowania i czasami napiętą sytuacją społeczną. Zarządzanie spadkiem stóp procentowych, słabszym dolarem i niższymi deficytami przy jednoczesnym korzystaniu z friend-shoringu powinno okazać się łatwiejsze. Nie będzie to jednak „spacer po parku”, ponieważ błędy w polityce mogą zniweczyć wcześniejsze sukcesy. Kraje takie jak Arabska Republika Egiptu, Republika Argentyńska i Republika Ghany będą przez cały czas borykać się z poważnymi przeszkodami związanymi z dużymi kwotami zadłużenia, które muszą być refinansowane po wysokich kosztach.
8. I knew you were trouble (Wiedziałem, iż masz kłopoty)
Jak dotąd spółkom udawało się z powodzeniem poruszać w środowisku wyższych rentowności. Jednak w większości państw rośnie liczba niewypłacalności, co sugeruje dużą przepaść między małymi i średnimi przedsiębiorstwami, które borykają się z problemami związanymi z płynnością i rentownością, a większymi podmiotami, które pozostają odporne.
W przyszłości rosnące stopy procentowe powinny przez cały czas wpływać na rentowność i płynność, podczas gdy wzrost przychodów powinien słabnąć. Niektóre sektory, takie jak nieruchomości, energia odnawialna i budownictwo, znajdują się w samym środku burzy, z wysoką dźwignią finansową, amortyzującymi się aktywami i dużymi potrzebami w zakresie finansowania zarówno wydatków operacyjnych, jak i inwestycyjnych.
9. Bad blood (Zła krew)
W 2024 r. długoterminowe stopy procentowe prawdopodobnie nie spadną znacząco, ponieważ cięcia polityki są już wycenione, a czynnik podaży utrzyma presję wzrostową. Oczekuje się, iż akcje w gospodarkach rozwiniętych przyniosą zwroty zbliżone do 5 proc. przy zwiększonej zmienności. Spready kredytów korporacyjnych wykazały odporność, wskazując na wiarę rynku w miękkie „lądowanie”. Koniunktura w 2024 r. w tym obszarze powinna się poprawić. Podczas gdy ogólne perspektywy ostrożnie optymistyczne, należy uważać na potencjalne ryzyko w określonych segmentach rynku (tj. nieruchomości komercyjne, energia itp.).
10. Delicate (Delikatnie)
Pomimo trudnego otoczenia i pewnych pęknięć finansowych pod powierzchnią, które ujawnił krótkotrwały kryzys bankowy w Stanach Zjednoczonych Ameryki, rynki lekceważąco podchodzą do rosnącej presji na płynność. Allianz Trade oczekuje iż spadek płynności będzie się nasilał, wywierając presję na spready korporacyjne. Ryzyko nie wydaje się jednak systemowe, ponieważ pewne bufory mają zarówno przedsiębiorstwa, jak i decydenci.
Agencja Informacyjna, Gospodarka, /DEC, Allianz Trade / 26.12.2023
Fot. Wall Street : https://www.pexels.com/pl-pl/zdjecie/city-street-photo-378570/, Berlin Shvets Anna: https://www.pexels.com/pl-pl/zdjecie/betonowa-struktura-2570063/ Shanghai Wolfram K: https://www.pexels.com/pl-pl/zdjecie/krajobraz-zdjecie-night-city-745243/
