Kontrole ARiMR u rolnika – czy będą zapowiadane?

Rolnicy nie chcą być kontrolowani „z zaskoczenia”. Apelują o informowanie ich o planowanych kontrolach ARiMR na miejscu wcześniej. Co na to ministerstwo rolnictwa?

– Wcześniejsze poinformowanie rolnika o terminie planowanej kontroli na miejscu w gospodarstwie pozwoli na takie zaplanowanie czasu rolnika, aby mógł uczestniczyć w kontroli i ewentualnie wyjaśnić pojawiające się wątpliwości – argumentuje Krajowa Rada Izb Rolniczych.

Zdaniem rolników pozwoli to uniknąć sytuacji spornych, kiedy rolnik nie zgadza się z wynikiem kontroli, uważając, iż została przeprowadzona w sposób nieprawidłowy.

Kontrole zapowiedziane, ale nie zawsze

W odpowiedzi resort rolnictwa poinformował, iż owszem, kontrole na miejscu mogą być zapowiedziane, pod warunkiem, iż nie koliduje to z ich celem lub skutecznością. Zgodnie z przepisami zapowiedzenia dokonuje się z wyprzedzeniem ograniczonym do niezbędnego minimum i nieprzekraczającym 14 dni. W przypadku kontroli na miejscu odnoszących się do zwierząt zapowiedzenie nie przekracza 48 godzin.

Resort podkreśla jednak, iż powiadamianie o kontroli uzależnione jest od rodzaju i zakresu przeprowadzanej kontroli oraz od faktu, czy nie zagraża ono celowi kontroli.

– Rolnik jest zawsze powiadamiany o kontroli wówczas, gdy jego obecność jest niezbędna. Dotyczy to m.in. kontroli, które wymagają weryfikacji prowadzonej przez rolnika dokumentacji (np. rejestru zabiegów agrotechnicznych), posiadania maszyn, weryfikacji wymagań itp. (np. kontrole ekoschematów, kontrole w zakresie działania rolno-środowiskowo-klimatycznego, rolnictwa ekologicznego, działań o charakterze inwestycyjnym i premiowym, kontrole warunkowości) – tłumaczy ministerstwo rolnictwa.

Ministerstwo tłumaczy też, iż pracownicy ARiMR, informując rolnika o planowanym terminie kontroli, bardzo często uwzględniają prośby dotyczące dostosowania terminu, o ile jest to w zgodzie z przepisami prawa. Poza tym informują rolnika o możliwości pisemnego upoważnienia osoby trzeciej do uczestnictwa w czynnościach kontrolnych.

Kontrola z i bez zapowiedzi

Kontrola może zostać przeprowadzona także bez obecności rolnika, choćby jeżeli został o niej poinformowany.

– Czynności kontrolne mogą być wykonywane podczas nieobecności rolnika także wówczas, gdy został zawiadomiony o kontroli na miejscu. Dotyczy to sytuacji, gdy zakres kontroli ogranicza się zasadniczo jedynie do ustaleń w zakresie powierzchni działek rolnych i weryfikacji uprawy prowadzonej na kontrolowanej działce – podczas takiej kontroli nie ma konieczności wizyty w siedzibie gospodarstwa, np. w celu weryfikacji dokumentacji, co wiązałoby się z niezbędną obecnością rolnika – tłumaczy ministerstwo rolnictwa.

Resort podkreśla jednocześnie, iż od 2023 r., ze względu na wprowadzenie ekoschematów, znacząco wzrosła liczba rolników, którzy są informowani o kontroli, ponieważ ARiMR musi pozyskać od nich dokumentację, np. rejestr zabiegów agrotechnicznych czy planów nawozowych.

Ministerstwo zapewnia, iż ARiMR dokłada starań, aby zapewnić udział rolnika w możliwie jak największej liczbie kontroli. Ale nie zawsze jest to możliwe. Tak więc przez cały czas będą zdarzać się sytuacje, iż kontrolerzy Agencji przyjadą do rolnika bez zapowiedzi.

Z kolei Tygodnikowi Poradnikowi Rolniczemu ARiMR wyjaśniła, iż co do zasady kontrole na miejscu w ramach WPR nie powinny być zapowiadane. Zawiadomienie rolnika o kontroli jest wykonywane wtedy, gdy jego obecność jest niezbędna do przeprowadzenia kontroli.

Co sprawdza ARiMR podczas kontroli

Podczas kontroli niezapowiedzianej weryfikacji podlegają warunki, kryteria i wymogi, których kontrola nie wymaga obecności rolnika. Podczas kontroli zapowiedzianych kontrolowana jest w szczególności dokumentacja będąca w posiadaniu rolnika celem weryfikacji podjętych zobowiązań.

Kontrolerzy mają prawo do:

• wstępu na grunty i do obiektów związanych z działalnością, której dotyczy pomoc albo pomoc techniczna,
• dostępu do zwierząt,
• żądania pisemnych lub ustnych informacji związanych z przedmiotem kontroli na miejscu,
• wglądu do dokumentów związanych z przedmiotem kontroli na miejscu, sporządzania z nich odpisów, wyciągów lub kopii oraz zabezpieczenia tych dokumentów,
• sporządzenia dokumentacji fotograficznej z przeprowadzonej kontroli na miejscu,
• pobierania próbek do badań,
• żądania okazania i udostępniania danych informatycznych.

Podstawowym sposobem powiadomienia o kontroli jest powiadomienie telefoniczne, pisemne lub bezpośrednie.