Krajowe zbiory rzepaku 2024 — pierwsza prognoza

Krajowe zbiory rzepaku 2024 i innych oleistych mają być niższe niż w ubiegłym roku. Takie dane przedstawiała Komisja Europejska w swoich prognozach, m.in. dla Polski. Jaka może być skala spadków tej produkcji?

Generalnie w UE oleistych będzie mniej. Jednakże nasze krajowe zbiory rzepaku 2024 mają być wyższe o 5% od średniej pięcioletniej, która wynosi 3320 tys. ton. Ponadto w świetle danych Komisji Europejskiej można spodziewać się niższych niż 2023 r. zbiorów słonecznika. Ale i tak będą one wyższe od średniej pięcioletniej.

Jakie mogą być krajowe zbiory rzepaku w 2024?

Prognoza Komisji Europejskiej wskazuje na to, iż tegoroczne zbiory nasion oleistych w Polsce powinny osiągnąć poziom 3,59 mln ton. Tymczasem w 2023 r. było to 3,79 mln ton. Jak widać, krajowa produkcja nasion oleistych powinna być zatem o 0,2 mln ton niższa niż rok wcześniej. Jednakże będzie ona wyższa od średniej 5-letniej.

Według danych szczegółowych w roku 2024 można się spodziewać, iż krajowe zbiory rzepaku wyniosą 3486 tys. ton. Tymczasem rok wcześniej zebrano 3685 tys. ton. Mówiąc w skrócie, w stosunku do średniej 5-letniej polska produkcja roślin oleistych wzrośnie o 5%.

Jakie mogą byś przyczyny tego spadku?

Jedną z przyczyn, jak podaje Sparks Polska, będzie mniejszy areał rzepaku. Mianowicie w 2024 r. wyniesie on w Polsce 950–980 tys. ha, w porównaniu do 1,1 mln ha w roku 2023. Obniżkę tę tłumaczy się m.in. niskimi cenami rzepaku. Generalnie nie jest wykluczone, iż czynnik ceny może zmniejszyć powierzchnię upraw rzepaku w innych krajach UE po osiągnięciu w 2023 r. 5-letniego maksimum.

Argument niskich cen znajduje podparcie w ruchach podmiotów skupujących, które proponują w kontraktach na nasiona ze zbiorów 2024 nowe, niższe ceny. Tymczasem na MATIF cena rzepaku w kontraktach na sierpień wzrosła tydzień do tygodnia o 0,75 euro/t.

A jakie będą zbiory rzepaku w całej Unii?

Pierwsza na ten rok prognoza Komisji Europejskiej zakłada, iż produkcja rzepaku spadnie o skromne 1,8% (r./r.) do 19,48 mln ton (19,82 mln ton w 2023 r.). Mniejsze zbiory mają być wynikiem mniejszego areału zasiewów (-3,6% r./r.) przy zbliżonym do ubiegłorocznego plonie (3,28 t/ha).

UE produkuje łącznie około 30 milionów ton nasion oleistych rocznie i tradycyjnie jest importerem netto. Większość nasion oleistych jest przerabiana w celu produkcji olejów do celów spożywczych lub biopaliw oraz mączek na paszę dla zwierząt.

Reasumując, prognoza tego, iż krajowe i unijne zbiory rzepaku 2024 będą niższe, nie zniechęca podmiotów skupujących do kontraktowania niższych cen. I to pomimo wzrostów cen na giełdzie EuroNext. Czyżby mieli oni w planach wykorzystać swoją dominującą pozycję? A może liczą na rzepak z Ukrainy czy Australii? Może tak, ale prognozy dla tamtych państw nie wskazują na znacząco wyższe zbiory.

Źródło: .e-WGT, Komisja Europejska