Kraty pomostowe w obiektach przemysłowych

Kraty pomostowe – rodzaje i technologia produkcji

Popularność kraty pomostowe zyskały głównie dzięki bardzo dobrym adekwatnościom użytkowym, dużej sztywności uzyskanej przy wykorzystaniu relatywnie niewielkiej ilości surowca oraz łatwości zabezpieczenia antykorozyjnego, dzięki czemu produkty te są trwałe i odporne na działanie warunków atmosferycznych.

Kraty pomostowe zgrzewane i prasowane

Dwie podstawowe grupy podziału krat pomostowych ze względu na technologie produkcji to kraty zgrzewane oraz kraty prasowane (wciskane). Kraty pomostowe produkowane w technologii zgrzewanej składają się z płaskowników nośnych z blachy stalowej o grubości 2–8 mm i wysokości 20–80 mm oraz rozdzielczych (żłobionych, okrągłych lub kwadratowych) prętów poprzecznych o nominalnej średnicy 4–8 mm. Wykonywane są w technologii wciskania (prętów poprzecznych w płaskowniki nośne) z jednoczesnym zgrzewaniem oporowym. Natomiast kraty pomostowe prasowane składają się z płaskowników nośnych z blachy stalowej o grubości 2–4 mm i wysokości 20–60 mm oraz rozdzielczych płaskowników poprzecznych o grubości 2–4 mm i wysokości 8–20 mm. W procesie produkcji tego rodzaju krat płaskowniki poprzeczne wprasowywane są w specjalnie przygotowane szczerby, wykonane w płaskownikach nośnych.

Kraty pomostowe specjalnego zastosowania

W celu spełnienia specyficznych wymagań konstrukcyjnych obiektów istnieją wykonania specjalne krat pomostowych, takie jak kraty antypoślizgowe (serratowane) oraz kraty zagęszczone typu SM oraz WBB. Karty antypoślizgowe serrated stosowane są w miejscach szczególnie niebezpiecznych, takich jak: strome podejścia czy miejscach narażonych na zaolejenie bądź oblodzenie itp. Z kolei karty z bezpiecznym oczkiem typu SM lub WBB stosowane są w miejscach, gdzie odbywa się ruch lub praca na kilku poziomach jednocześnie. Zastosowane rozwiązania ograniczają możliwość przenikania przez posadzkę drobnych przedmiotów mogących stanowić zagrożenie dla zdrowia osób przebywających na niższym poziomie.

W przypadku krat pomostowych z bezpiecznymi oczkami SM (Security Mesh) w przestrzeni pomiędzy płaskownikami nośnymi znajduje się zimnowalcowana, profilowana taśma perforowana, o grubości 0,5 lub 0,8 mm. Jest ona zamocowana do prętów poprzecznych kraty poprzez zgrzewanie oporowe. Perforacja taśmy wykonana jest w kształcie par kwadratów o boku 8 mm. W kratach z bezpiecznymi oczkami WBB w przestrzeni pomiędzy kształtownikami nośnymi znajduje się pręt stalowy okrągły, żłobiony lub gładki, o średnicy nominalnej 4,8 mm, lub kwadratowy o długości boku przekroju poprzecznego 4,8 mm. Mocuje się go do elementów poprzecznych kraty przez zgrzewanie oporowe.

fot. Termetal

Materiały do produkcji krat pomostowych

Wszystkie elementy krat pomostowych i stopni schodów, wykonane zarówno w technologii zgrzewanej jak i prasowanej (płaskowniki nośne, płaskowniki poprzeczne oraz elementy obramowań) są głównie wykonywane ze stali gatunku S235 wg PN-EN 10025:2007 (1.0038 wg PN-EN 10027-2:1994) walcowanej na gorąco zgodnie z normą PN-EN 10051+A1. Do produkcji krat w wykonaniu specjalnym może być również zastosowana stal nierdzewna w gatunku INOX 304 lub kwasoodporna INOX 316, oraz stal z wyższymi parametrami mechanicznymi S275 czy S355. Kraty pomostowe i stopnie schodów powinny być stosowane na podstawie projektu technicznego opracowanego dla określonego obiektu zgodnie z obowiązującymi normami i przepisami, w szczególności z PN-90/B-03200, przy uwzględnieniu wymagań podanych w Krajowej Ocenie Technicznej.

Kraty pomostowe – kontrola produkcji

Z uwagi na odpowiedzialność konstrukcyjną wynikającą z głównego przeznaczenia krat pomostowych producenci muszą mieć wdrożony system zakładowej kontroli produkcji w zakładzie produkcyjnym. Wszystkie elementy tego systemu, wymagania i postanowienia przyjęte przez producenta, powinny być dokumentowane w sposób systematyczny, w formie zasad i procedur, włącznie z zapisami z prowadzonych badań. Zakładowa kontrola produkcji powinna być dostosowana do technologii produkcji i zapewniać utrzymanie w produkcji seryjnej deklarowanych adekwatności użytkowych wyrobu. Kontrola ta obejmuje specyfikację i sprawdzanie surowców i składników, kontrolę i badania w procesie wytwarzania oraz badania kontrolne, prowadzone przez producenta zgodnie z ustalonym planem badań oraz według zasad i procedur określonych w dokumentacji zakładowej kontroli produkcji. Wyniki kontroli produkcji powinny być systematycznie rejestrowane. Zapisy rejestru powinny potwierdzać, iż wyroby spełniają kryteria oceny i weryfikacji stałości adekwatności użytkowych.

fot. Termetal

Normy dotyczące produkcji krat pomostowych

Poszczególne wyroby lub partie wyrobów i związane z nimi szczegóły produkcyjne muszą być w pełni możliwe do identyfikacji i odtworzenia.

Normy i dokumenty powiązane obowiązujące producentów krat pomostowych to:

• PN-EN 1993-1-1:2006 +NA:2010+A1:2014 Eurokod 3: Projektowanie konstrukcji stalowych. Część 1-1: Reguły ogólne i reguły dla budynków;
• PN-EN 1993-1-4:2007+NA:2010 Eurokod 3: Projektowanie konstrukcji stalowych. Część 1-4: Reguły ogólne. Reguły uzupełniające dla konstrukcji ze stali nierdzewnych;
• PN-EN 10051:2011: Taśmy, blachy grube i blachy cienkie walcowane na gorąco w sposób ciągły cięte z taśm szerokich ze stali niestopowych i stopowych. Tolerancje wymiarów i kształtu;
• PN-EN 10025-1:2007: Wyroby walcowane na gorąco ze stali konstrukcyjnych. Część 1: Ogólne warunki techniczne dostawy;
• PN-EN 10025-2:2007: Wyroby walcowane na gorąco ze stali konstrukcyjnych. Część 2: Warunki techniczne dostawy stali konstrukcyjnych niestopowych;
• PN-EN 10088-1:2014: Stale odporne na korozję. Część 1: Wykaz stali odpornych na korozję;
• PN-EN 10088-2:2014: Stale odporne na korozję. Część 2: Warunki techniczne dostawy blach cienkich/grubych i taśm ze stali nierdzewnych ogólnego przeznaczenia;
• PN-EN ISO 1461:2011: Powłoki cynkowe nanoszone na wyroby stalowe i żeliwne metodą zanurzeniową. Wymagania i metody badań;
• PN-EN ISO 2178:2016: Powłoki niemagnetyczne na podłożu magnetycznym. Pomiar grubości. Metoda magnetyczna;
• PN-EN ISO 9223:2012: Korozja metali i stopów. Korozyjność atmosfer. Klasyfikacja, określanie i ocena;
• PN-EN ISO 14713-1:2017: Powłoki cynkowe. Wytyczne i zalecenia dotyczące ochrony przed korozją konstrukcji z żeliwa i stali. Część 1: Zasady ogólne dotyczące projektowania i odporności korozyjnej;
• DIN 51130:2004: Testing of floor coverings. Determination of the anti-slip property. Workrooms and fields of activities with slip danger, walking method. Ramp test;
• AT-15-5259/2014: Stalowe kraty pomostowe i stopnie schodów TERMETAL.

Zabezpieczenie antykorozyjne krat pomostowych

Po wyprodukowaniu kraty pomostowe najczęściej zabezpieczane są przed korozją powłoką cynkową w procesie cynkowania ogniowego. Cynkowanie ogniowe jest procesem nakładania mechanicznie wytrzymałej powłoki cynku na stal. Chociaż cynkowanie na gorąco jest proste i efektywne, to metalurgia procesu nakładania powłoki jest dosyć skomplikowana. Powłoka cynku powstaje na skutek reakcji pomiędzy żelazem a cynkiem, w wyniku której powstaje stop. Tworzy on mechanicznie wytrzymałą, trwałą i nieprzepuszczalną powłokę, która chroni stal poprzez szczególny układ elektrochemiczny. Powierzchnia prefabrykowanej stali jest jednak często pokryta rdzą i tłuszczem, a proces tworzenia stopu jest możliwy tylko w sytuacji, gdy powierzchnia stali jest wystarczająco czysta do kontaktu z ciekłym cynkiem. Dla otrzymania chemicznie czystej powierzchni ocynkownie czyszczą stal poprzez odtłuszczanie oraz trawienie.

Reakcja cynkowania pomiędzy cynkiem a stalą ma miejsce w ciekłym cynku, zwykle w temperaturze 445–460°C. W tej temperaturze żelazo i cynk gwałtownie wchodzą w reakcję. Stal jest zanurzona w cynku tylko przez kilka, kilkanaście minut. Element prefabrykowany jest wyjmowany z cynku po zakończeniu reakcji. Mimo iż cynkowa powłoka została już uformowana, jej wewnętrzna struktura ciągle się zmienia aż do momentu, kiedy stal osiągnie normalną temperaturę.