Warto w tym miejscu przypomnieć – sankcja kredytu darmowego skutkuje tym, iż zamiast spłacać bankowi całą kwotę kredytu (z prowizją, odsetkami itd.), można spłacić wyłącznie pożyczony kapitał, znacząco obniżyć raty, a do tego otrzymać zwrot dotychczasowych odsetek sięgających choćby kilkudziesięciu tysięcy złotych.
Skąd to się wzięło i dlaczego szanse są realne? Mechanizm sankcji kredytu darmowego wynika bezpośrednio z art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim. Mówi on o tym, iż o ile bank naruszy przepisy dotyczące udzielania kredytów konsumenckich, kredytobiorca ma prawo do zwrotu wyłącznie kapitału kredytu. Ustawa ta ma na celu ochronę konsumentów przed nieuczciwymi praktykami banków i dotyczy kredytów gotówkowych o wartości do 255 550 tys. zł.
Banki same przyznają sobie dodatkowe wynagrodzenie?
Proszę wyobrazić sobie taką sytuację i nie jest to sytuacja hipotetyczna, tylko prawdziwa historia klientki firmy Helpfind. Pani Maria w 2017 roku zaciągnęła w Alior Banku kredyt na kwotę 122 tys. zł. Został on rozłożony na 96 rat, czyli na 8 lat. Za udzielenie kredytu została naliczona prowizja w wysokości blisko 75 tys. zł. Klientka nie była świadoma, iż kwota prowizji jest aż tak wysoka oraz, iż zostanie rozłożona na raty doliczone do rat kapitałowo-odsetkowych. Zostało również ustalone, iż bank nie poinformował Pani Marii o naliczaniu odsetek od kredytowanej prowizji, które w tym przypadku wyniosły aż 32 tys. zł. Podsumowując, prowizja stanowiła ponad 60% uzyskanej kwoty oraz są od niej naliczane dodatkowe odsetki.
– Naliczanie odsetek od prowizji za udzielenie kredytu to nic innego, jak wynagrodzenie od wynagrodzenia, które bank sam sobie przyznaje. w tej chwili trwa gorąca dyskusja, czy zjawisko to jest legalne. Nie zmienia to jednak faktu, iż jest ono co najmniej wątpliwe etycznie. Zresztą, nie tylko to zjawisko jest problemem. Banki są zobligowane przez ustawę krajową i dyrektywy unijne do obowiązku udzielenia kredytobiorcom rzetelnych i pełnych informacji, które wpływają na ich zdolność do oceny zakresu zobowiązania. Do tego TSUE w wyroku z 13 lutego 2025 roku ocenił, iż każdy bank powinien jasno wskazać RRSO obliczoną w chwili zawarcia umowy kredytowej. Z kolei sama umowa powinna zrozumiale przedstawiać warunki zmiany opłat związanych z jej wykonaniem. jeżeli tego brakuje, zdaniem Trybunału przewidziana w prawie sankcja kredytu darmowego jest proporcjonalna – czyli zasadna – mówi radca prawny Stanisław Stawiński.
Wnioski te są o tyle istotne, iż Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, we wspomnianym wyroku, odnosił się właśnie do sprawy związanej z Alior Bankiem oraz do takich kwestii w umowie kredytowej, jak taryfy opłat, ich zmienność oraz trudność weryfikacji wskaźników, które bank sam kontroluje, a których klient nie jest w stanie zweryfikować i ocenić czy mają one wpływ na ponoszone opłaty.
Kumulacja spraw i dostępne rozwiązania
To wszystko razem wzięte może być powodem tego, dlaczego Alior Bank ma tak wysoki udział we wszystkich postępowaniach sądowych dotyczących sankcji kredytu darmowego w kraju. Warto też mieć na uwadze fakt, jak dobrze radzi sobie ten bank na rynku. Jak podano w raporcie banku, jego zysk wzrósł w 2024 roku o 20% do 2,4 miliarda złotych, a przychody o 8% do 6,06 miliarda złotych.
– Nawet, o ile nie ma się pewności, iż dana umowa na kredyt konsumencki kwalifikuje się do sankcji kredytu darmowego, warto dokonać jej analizy. Lista potencjalnych nieprawidłowości jest naprawdę długa i ciężko ocenić to samodzielnie, bez fachowej wiedzy. Nasza firma analizę taką dokonuje bezpłatnie i niezobowiązująco i dopiero po niej można podjąć decyzję o kolejnych krokach – mówi Paulina Brzezińska z firmy Helpfind, która pomaga kredytobiorcom w sprawach SKD.
Osoby posiadające kredyty konsumenckie w Alior Banku (ale też w innych bankach) mogą dokonać bezpłatnej analizy umowy kredytowej zaczynając od zgłoszenia pod poniższym formularzem. Warto to zrobić, gdyż w przypadku spełnienia warunków mogą na nie czekać niemałe pieniądze.
