Złoto dynamicznie drożeje, a tymczasem na rynku aktywów cyfrowych istnieje sporo rozwiązań opartych na tym kruszcu. Ale kryptowaluty oparte na złocie to nie wyjątek, bo są też tokeny bazujące na srebrze, palladzie oraz innych surowcach. Przyglądamy się im.
Z tego artykułu dowiesz się:
- Czemu zrobiło się głośno o złocie firmy Tether?
- Jaką część rezerw Tether stanowi złoto?
- Czym cechują się kryptoaktywa oparte na złocie?
- Jakie są najważniejsze kryptowaluty oparte na złocie?
- Czy istnieją tokeny oparte na innych surowcach niż złoto?
Kryptowaluty oparte na złocie, srebrze, platynie…
Oj, gruchnęło niedawno na rynku kryptowalut. I choćby nie chodzi o to, iż bitcoin przebił się przez piękny poziom 120 000 USD. Otóż obśmiewany Tether Holdings, emitent największego na rynku stablecoina USDT (około 160 mld USD kapitalizacji), ujawnił, iż przechowuje w skarbcu w Szwajcarii imponujące zapasy złota o wartości 8 mld USD. Tak, ten sam Tether, o którym w 2021 roku znani polscy finfluencerzy mówili, iż „da Wam talon na balon”.
Otóż teraz okazuje się, iż emitent USDT ma w skarbcu około 80 ton złota, a tak duże rezerwy plasują go wśród największych posiadaczy złota na świecie. Firma Tether Holdings ustępuje pod względem rezerw złotego kruszcu jedynie bankom centralnym i państwom. Według najnowszego raportu finansowego Tether, metale szlachetne stanowią w tej chwili blisko 5% rezerw firmy. Co ciekawe, firma z siedzibą w Salwadorze wyraziła zamiar dalszego zwiększania swoich rezerw złota.
W niedawnym wywiadzie Paolo Ardoino, dyrektor generalny Tether, podkreślił bezpieczeństwo skarbca. Wyraził on przekonanie, iż tenże skarbiec „należy do najbardziej bezpiecznych obiektów na świecie”. Potwierdził, iż skarbiec znajduje się w Szwajcarii, ale ze względów bezpieczeństwa nie ujawnił jego dokładnej lokalizacji. Zgodnie z raportem firmy, decyzja o stworzeniu własnego skarbca zamiast polegania na istniejących operatorach skarbców metali szlachetnych była głównie podyktowana kwestiami kosztów.
Tether jest najbardziej znany z stablecoina USDT, który ma na celu utrzymanie wartości jeden do jednego z dolarem amerykańskim. Według danych CoinMarketCap, USDT dominuje na rynku stablecoinów z kapitalizacją około 160 mld USD (USDC od Circle jest tuż za nim z kapitalizacją 61 mld USD).
Jednak obkupiony w złoto Tether nie jest już tylko emitentem stablecoina USDT, ale także krypto-aktywa opartego na złocie. I ten fakt, o którym zaraz powiemy więcej, skłonił nas do stworzenia listy kryptowalut, tokenów i aktywów cyfrowych które bazują na złocie oraz innych surowcach – czyli są oparte na „twardej walucie”.
Zanim jednak przejdziemy do listy, to warto wiedzieć, iż kryptowaluta oparta na złocie czy innym surowcu to aktywo powiązane z rzeczywistą ilością fizycznego złota, zapewniające w teorii stabilność na niezwykle zmiennym rynku.
Mechanizm działania kryptowaluty zabezpieczonej złotem (lub innym surowcem) jest prosty. Zasadniczo każdy taki token jest powiązany prawnie z pewną ilością surowca przechowywaną w skarbcach chronionych przez depozytariusza. Oznacza to, iż kupując kryptowalutę zabezpieczoną surowcem otrzymujemy dokument (lub dokonywany jest niezmazywalny zapis w łańcuchu bloków) potwierdzający udział w tej rezerwie, a token można zwykle wymieniać na fizyczny surowiec. Jest to dokładnie ten sam mechanizm, co w przypadku wielu funduszy inwestycyjnych zapewniających ekspozycję na fizyczne złoto czy srebro. Warto dodać, iż zwykle tokeny oparte na złocie pobierają 0,1-0,6% wartości aktywów w skali roku w ramach tzw. opłaty za przechowanie (storage fee).

A poniżej lista kryptowalut, kryptoaktywów i tokenów bazujących na surowcach. Na początku podajemy te które funkcjonują na pewno, w dalszej kolejności opisujemy także projekty, które przestały już istnieć.
ZŁOTO
Tether Gold (XAUT)
Emitowany przez Tether token Tether Gold (XAUT) to stablecoin zabezpieczony złotem, którego rynkowa kapitalizacja to na połowę lipca około 828 mln USD. Każdy jeden token XAUT reprezentuje jedną uncję trojańską złota (ok. 31,1 g), przechowywaną w audytowanych skarbcach, głównie w Szwajcarii. Tak więc zabezpieczenie to złoto fizyczne w stosunku 1:1. Firma Tether zapewnia, iż istnieje możliwość zamiany tokenów na fizyczny kruszec. Token ten jest dostępny na większości dużych giełd kryptowalutowych, takich jak Binance, Kraken, Bitfinex.

Pax Gold (PAXG)
Token Pax Gold emitowany przez Paxos Trust Company został wprowadzony na rynek jako alternatywa dla inwestorów szukających stabilności. Każdy token reprezentuje jedną uncję trojańską złota, przechowywaną w skarbcach London Bullion Market Association (LBMA). Dostępny jest na giełdach takich jak Coinbase, Kraken, Binance. w tej chwili jego kapitalizacja to około 941 mln USD.

Digix Gold Token (DGX)
Kryptowaluta oparta na blockchainie Ethereum. Każdy token DGX reprezentuje 1 gram fizycznego złota o czystości 99,99%, zgodnego ze standardami London Bullion Market Association (LBMA), przechowywanego w bezpiecznych skarbcach w Singapurze. Digix Gold Token został stworzony przez firmę DigixGlobal, założoną w Singapurze w grudniu 2014 roku. DGX korzysta z protokołu proof-of-provenance (PoP). Tokeny można łatwo przenosić, dzielić na mniejsze jednostki i handlować na giełdach kryptowalut. DGX umożliwia międzynarodowe transfery bez konieczności korzystania z banków czy innych pośredników, co obniża koszty i przyspiesza transakcje. Token DGX nie jest notowany na wielu dużych giełdach, takich jak Binance czy Coinbase, co ogranicza jego płynność i popularność. Wartość tych tokenów w obrocie to bodaj około 150 mln USD (za Prime XBT).
Comtech Gold (CGO)
Comtech Gold to token w pełni zabezpieczony złotem, działający na sieci XDC, gdzie każdy CGO reprezentuje jeden gram złota o czystości 999,9, przechowywanego w akredytowanych skarbcach w ZEA. Jego wyróżniającą cechą jest zgodność z zasadami szariatu, co czyni go unikalnym dla etycznych inwestorów i instytucji poszukujących transparentności oraz zgodności z wymogami religijnymi islamu. Traderzy mogą łatwo uzyskać dostęp do CGO za pośrednictwem kilku giełd i używać tokena jako substytutu złota bez konieczności fizycznego transportu czy ubezpieczania sztab. Emitentem jest firma ComTech FZCO autoryzowana przez Dubai Airport Free Zone Authority (DAFZA). Kapitalizacja rynkowa CGO to około 15 mln USD.

Kinesis Gold (KAU)
A to „cyfrowe złoto” zostało wprowadzone przez Allocated Bullion Exchange (ABX). Token KAU jest częścią ekosystemu Kinesis, który oferuje tokeny zabezpieczone złotem i srebrem. Każdy token reprezentuje jeden gram złota, z unikalnym systemem nagród dla posiadaczy. Projekt zyskał popularność w 2024 roku. Fizyczne złoto przechowywane w skarbcach ABX, a do tego regularnie audytowane. Projekt jest aktywny, a jego wartość rynkowa to około 157 mln USD.

Gold Coin (GLC)
Gold Coin to kryptowaluta umieszczona na blockchainie, gdzie 1 000 GLC odpowiada jednej uncji trojańskiej złota. Projekt oferuje szybkie transakcje bez opłat, co czyni go atrakcyjnym dla mikropłatności, jednak mimo to jest relatywnie mało płynny. Jest dostępny tylko na „niszowych” giełdach. Nie zdobył szerokiego uznania, jego wartość rynkowa to ledwie około 0,4 mln USD.

Meld Gold (MCAU)
Meld Gold to kolejny token oparty na blockchainie, który reprezentuje tokenizowane złoto. Meld Gold działa na blockchainach Algorand i XRP Ledger, co zapewnia wysoką skalowalność, bezpieczeństwo i niskie koszty transakcji. Twórcą tego rozwiązania jest Michael Cotton – ekspert z ponad 20-letnim doświadczeniem w branży metali szlachetnych, współzałożyciel Imperial Group (jednej z największych australijskich firm zajmujących się metalami szlachetnymi). Meld Gold wspiera cały łańcuch dostaw złota – od kopalni, przez rafinerie, po detalistów – upraszczając procesy i obniżając koszty.
Anthem Gold
To była pierwsza kryptowaluta oparta na złocie. Wprowadzony w 2019 roku przez Anthem Vault Inc. token reprezentował jeden gram fizycznego złota, w pełni ubezpieczonego i audytowanego. Projekt skierowany był „do inwestorów szukających prostych rozwiązań”. Istniała możliwość przechowywania tokenów w dedykowanym portfelu Anthem Gold Edge Wallet. Dostępny był w portfelu Anthem Gold Edge oraz na wybranych giełdach. Projekt dziś już nie istnieje.
Perth Mint Gold Token (PMGT)
Token PMGT został wprowadzony na rynek w 2018 roku przez Perth Mint – renomowaną australijską mennicę. Każdy reprezentował jedną uncję trojańską złota, przechowywaną w skarbcach Perth Mint. Projekt był wspierany przez rząd Australii Zachodniej. Brak jest wiarygodnych danych od mennicy na jego temat, a strona CoinMarketCap informuje, iż jego kapitalizacja to ledwie 0,5 mln USD, ale strona firmy Prime XBT iż około 180 mln USD. Był on dostępny na wybranych giełdach zdecentralizowanych, takich jak UniSwap. Teraz jednak strona mennicy informuje, iż projekt został zakończony – trudno jednak znaleźć informację na jakich zasadach (zapewne tokeny zostały po prostu wykupione z rynku, lub po prostu nie są emitowane nowe).
iDinar
To był pierwszy „złoty” token – wprowadzony w marcu 2019 roku na giełdę IBADAH w Katarze. Każdy token reprezentował jeden gram fizycznego złota. Mało tego, był to token funkcjonujący w zgodzie z prawem szariatu! Status projektu jest niejasny, trudno znaleźć o nim informacje.
SREBRO
Kinesis Silver (KAG)
Wprowadzony przez Kinesis Money token reprezentuje jeden gram srebra. Jest on częścią ekosystemu Kinesis, który obejmuje również wspominany już token KAU. Zabezpieczeniem jest fizyczne srebro przechowywane w skarbcach ABX, jest ono regularnie audytowane. Jest on dostępny na platformie Kinesis. Kapitalizacja projektu to około 148 mln USD.

Silver Token (XAGX)
No i tutaj także nie będzie zaskoczenia: wprowadzony przez spółkę NEOMO Technologies & Trading LLC token reprezentuje jedną uncję fizycznego srebra. Działa na blockchainie Avalanche C-Chain. Dostępny jest na wybranych giełdach. Jednak nie zdobył uznania, jego kapitalizacja to ledwie 9,7 mln USD.

Gram Silver (GRAMS)
Gram Silver Token (GRAMS) to zabezpieczony stablecoin działający na blockchainie Avalanche (AVAX). Jego cena jest indeksowana do fizycznej platyny i fizycznego srebra. Został on uruchomiony przez turecką firmę Token Teknoloji.


SilverCoin
Wprowadzony przez SilverCoin.com ERC-20 token umożliwia frakcyjne posiadanie srebra. Bazuje na białym metalu który jest przechowywany w bezpiecznych skarbcach. SilverCoin jest zupełnie „prywatnym” aktywem (nie ma wymogu identyfikacji przy zakupie dowolnej ilości tego stablecoina), a po dokonaniu zakupu wystarczy podać adres portfela Ethereum, by token został wysłany. Jednak trzeba przyznać, iż o projekcie prowadzonym przez firmę Veloux jest bardzo mało informacji.
tSILVER (TXAG)
Ten srebrny token to część ekosystemu tAssets. To stablecoin oparty na srebrze, działający na blockchainie Ethereum, emitowany przez sieć renomowanych traderów z tradycyjnego rynku metali szlachetnych. Każdy token tSILVER jest w pełni zabezpieczony w stosunku 1:1 przez czyste srebro akredytowane przez LBMA, przechowywane we w pełni audytowanych i ubezpieczonych skarbcach. Wiadomo, iż podaż całkowita ma być ograniczona do 1,97 mln TXAG.
INNE KRUSZCE I SUROWCE
Atomyze
Token wprowadzony do obrotu przez rosyjską firmę Nornickel, a adekwatnie element platformy tokenizującej nikiel i pallad. Projekt otrzymał zgodę rosyjskiego banku centralnego na emisję tokenów, co czyni go unikalnym w kategorii metali przemysłowych. Zabezpieczeniem tokenów są fizyczny nikiel i pallad, przechowywane w skarbcach firmy Nornickel. Projekt zadebiutował w połowie 2022 roku, ale w tej chwili kilka można znaleźć na jego temat.
PalladiumCoin
Projekt uruchomiony na PalladiumCoin.com. Jest to ERC-20 token umożliwiający frakcyjne posiadanie palladu, podobny do SilverCoin i PlatinumCoin. Zabezpieczenie to fizyczny pallad przechowywany w bezpiecznych skarbcach, regularnie audytowany.
Agrotoken
To niezwykle interesujący argentyński projekt. Agrotoken to platforma tokenizująca towary rolne, takie jak soja, kukurydza i pszenica. Każdy token reprezentuje tonę danego towaru, co pozwalało rolnikom w teorii używać produkcji jako zabezpieczenia kredytów. Projekt zyskał popularność w 2022 roku dzięki współpracy firmy Universal Demeter z grupą bankową Santander.
Argentyński start-up Agrotoken chciał rozwijać projekt na wielką skalę, co wymagało solidnego modelu biznesowego oraz podstawy w postaci niezawodnych procesów i metodologii. W związku z tym Agrotoken zwrócił się do firmy doradczej Accenture, aby ta pomogła mu stworzyć podstawy do rozbudowy zespołu i realizacji ambitnych planów bez ograniczania innowacyjności i elastyczności. W ciągu kilku miesięcy firma Agrotoken zwiększyła skalę działalności z 1 000 ton do 30 000 ton.
System Agrotoken rozwija się jednak na razie tylko w Argentynie i tylko na rynku prywatnym. W Argentynie ekosystem Agrotoken by JusToken pod koniec 2024 roku obejmował ponad 1 000 producentów rolnych, 250 współpracujących punktów handlowych, 40 powiązanych składów produktów rolnych oraz ponad 220 000 ton stokenizowanych ziaren. Technologia oparta na blockchain dociera na wieś dzięki integracji grupy Petersen i spółki Justoken, a klienci mogą używać swoich ziaren – a raczej agrotokenów – jako zabezpieczenia do przeprowadzania operacji lub uzyskania finansowania od Banku Santa Fe i Banku Entre Ríos.