Kryptowaluty vs Akcje – na czym polega praktyczna różnica?

1 dzień temu

W dzisiejszych realiach inwestowanie jest dostępne dla niemal każdego. Dzięki internetowi i rozwojowi technologii, rynki finansowe otworzyły swoje drzwi nie tylko dla profesjonalnych inwestorów, ale również dla inwestorów naprawdę małego kalibru.

Dwa z najpopularniejszych sposobów inwestowania wśród aktywnych inwestorów to akcje oraz kryptowaluty. Mimo, iż oba instrumenty mogą wydawać się podobne pod względem celu – osiągania zysków – różni je wiele aspektów. W tym artykule omówimy szczegółowo, czym różnią się kryptowaluty od akcji, jakie niosą za sobą ryzyko, jakie mają zalety i wady oraz w jakich przypadkach warto się nimi zainteresować.

Czym są kryptowaluty?

Kryptowaluty to cyfrowe aktywa, które powstały na bazie technologii blockchain. Blockchain umożliwił powstanie cyfrowego prawa własności, na bazie którego oparte są rynki kryptowalut.

Najbardziej znaną kryptowalutą jest Bitcoin, stworzony w 2009 roku przez anonimową osobę lub grupę osób ukrywających się pod pseudonimem Satoshi Nakamoto. Bitcoin od samego początku miał być alternatywnym pieniądzem, chroniącym przed inflacją monetarną i jak dotąd dość dobrze spełnia swoje założenia.

Jednak od czasu powstania BTC powstały tysiące innych kryptowalut, takich jak Ethereum, Cardano, Solana czy Ripple, z których każda ma swoje unikalne funkcje i zastosowania. Przykładowo, Ethereum pozwala na tworzenie tzw. smart kontraktów, czyli programowalnych umów, na podstawie których powstały takie innowacje jak zdecentralizowane finanse czy RWA i tokenizacja (widać więc jak na dłoni, iż zastosowanie Ethereum jest różne względem BTC).

Kryptowaluty nie są emitowane przez żadne banki centralne ani instytucje rządowe. Rzadko również posiadanie kryptowalut oznacza de facto bycie właścicielem danego projektu kryptowalutowego – częsciej kryptowaluty służą jako medium wartości/pieniądz w ramach jakiegoś ekosystemu. Ich wartość zależy wyłącznie od popytu i podaży rynkowej.

Czym są akcje?

Z kolei akcje to papiery wartościowe, które stanowią udział w spółce. Kupując akcje, inwestor staje się współwłaścicielem firmy i nabywa prawa, takie jak udział w zyskach (dywidendy), prawo do głosu na walnym zgromadzeniu oraz prawo do części majątku spółki w przypadku jej likwidacji. Akcje dzielą się na zwykłe i uprzywilejowane, z których te drugie mogą gwarantować np. wyższe dywidendy lub większą siłę głosu. Akcjami handluje się na giełdach papierów wartościowych, takich jak GPW w Warszawie, NYSE w Nowym Jorku czy NASDAQ. Giełdy te działają pod ścisłym nadzorem instytucji państwowych, co w teorii gwarantuje względną stabilność i przejrzystość obrotu. Rynek akcji charakteryzuje się również dłuższą historią i większym stopniem zaufania społecznego.

Kryptowaluty vs Akcje

Na czym zatem polegają różnice między kryptowalutami, a akcjami? Są one znaczące. Akcje są ściśle regulowane przez organy nadzoru finansowego – w Polsce jest to Komisja Nadzoru Finansowego (KNF), w USA Securities and Exchange Commission (SEC). Przedsiębiorstwa notowane na giełdzie muszą spełniać szereg wymagań formalnych, regularnie publikować raporty finansowe, a ich działalność podlega audytom. Często obowiązuje je także obowiązek raportowania tzw. zdarzeń istotnych, takich jak zmiany w zarządzie czy fuzje z innymi spółkami (są to dane między innymi na podstawie których wielu inwestorów przeprowadza fundamentalną analizę spółek). Kryptowaluty natomiast działają w dużo bardziej liberalnym otoczeniu prawnym. W wielu krajach brakuje jednoznacznych przepisów dotyczących ich obrotu, co z jednej strony daje pole do innowacji, z drugiej zaś naraża inwestorów na ryzyko oszustw i nieuczciwych praktyk. W ostatnich latach obserwuje się jednak stopniowe zwiększanie regulacji – zarówno w Unii Europejskiej (rozporządzenie MiCA), jak i w USA, gdzie SEC (szczególnie od czasu przejęcia władzy przez Donalda Trumpa) zapowiada propozycję prostych i przejrzystych regulacji dla rynku kryptowalut.

Inwestowanie w oba rodzaje aktywów różni się też pod względem dostępności, zmienności i potencjalnych zysków. Kryptowaluty można kupić i sprzedać o każdej porze dnia i nocy, przez cały tydzień. Wystarczy dostęp do internetu i konto na jednej z wielu platform wymiany, takich jak Binance, Coinbase, Kraken czy BitPanda. Rynek kryptowalut działa zatem 24/7 i taka ciągła dostępność może być zaletą, ale również pułapką – sprzyja zbyt emocjonalnym decyzjom inwestycyjnym. Akcje natomiast nabywa się za pośrednictwem rachunku maklerskiego, a handel nimi odbywa się głównie w godzinach otwarcia giełd (można handlować poza sesją giełdową, ale trochę na innych zasadach – więcej tutaj).

Jeśli chodzi o zmienność cen, kryptowaluty ogólnie przewyższają akcje. Codzienne wahania wartości na poziomie kilkunastu procent są raczej normą, co może być zarówno szansą, jak i zagrożeniem, w zależności od doświadczenia i strategii inwestora. W przypadku tzw. altcoinów (czyli po prostu wszystkich innych kryptowalut niż BTC), zmienność może być naprawdę spora. W ciągu jednej doby wartość takiego aktywa potrafi spaść choćby o ponad 20%, by następnego dnia wzrosnąć o tyle samo lub choćby więcej.

Akcje, choć także podatne na zmiany, zwykle poruszają się w ramach mniejszej zmienności, choć istnieją oczywiście wyjątki. W zależności od wielu czynników i sytuacji rynkowej, na przykład akcje małych spółek technologicznych mogą charakteryzować się zmiennością podobną do altcoinów, ale spółki średniej wielkości z rynku amerykańskiego, raczej ogólnie powinny być mniej zmienne. Tak więc ogólnie, jeżeli ktoś preferuje stabilniejsze inwestycje, to zarówno rynek akcji jak i kryptowaluty mogą być słabym wyborem. Jednak z tej dwójki, uogólniając, bardziej zmienny jako całość jest rynek kryptowalut.

Kolejna różnica między kryptowalutami, a akcjami to sposób przechowywania aktywów i ich bezpieczeństwo. Z jednej strony kryptowaluty można przechowywać na platformach giełd kryptowalut, ale z praktycznego punktu widzenia oznacza to, iż w posiadaniu kryptowalut inwestora znajduje się właśnie giełda. Z drugiej strony, jeżeli inwestor crypto chce samemu przechowywać swoje kryptowaluty, to może to zrobić w tzw. portfelach cyfrowych, które mają formę aplikacji, które mogą być dodatkowo zabezpieczone urządzeniami fizycznymi (np. Ledger, Trezor). Istnieją portfele gorące (online) i zimne (offline), z których te drugie oferują wyższy poziom bezpieczeństwa. Choć pozwala to na dużą niezależność, wiąże się na przykład z ryzykiem utraty dostępu do środków (np. zgubienia klucza prywatnego, czyli “hasła dostępu” do kryptowalut). W przypadku akcji, przechowywane są one na rachunku maklerskim, czyli u brokera, który jest pośrednikiem między inwestorem, a giełdą. Rachunek maklerski zwykle podlega ochronie prawnej i systemom rekompensat w przypadku upadłości instytucji finansowej (w Polsce KDPW do 22 000 EUR). Teoretycznie, na zlecenie Klienta, akcje można przenieść od jednego brokera do drugiego.

Nie można również pominąć kwestii podatkowych. W Polsce dochody z kryptowalut opodatkowane są 19-procentowym podatkiem od zysków kapitałowych i należy je samodzielnie wykazać w deklaracji PIT-38. Inaczej wygląda sytuacja w przypadku akcji – tutaj często to dom maklerski przesyła inwestorowi PIT-8C, co znacznie ułatwia rozliczenie. W obu przypadkach należy pamiętać o obowiązku ewidencji transakcji i przechowywaniu dokumentacji przez określony czas.

Podsumowanie

Zarówno rynek kryptowalut, jak i rynek akcji mają swoje perspektywy rozwoju. Kryptowaluty przyciągają innowacyjnością, potencjałem technologiczno-finansowym (np. DeFi, tokenizacja aktywów czy zdecentralizowane AI) i brakiem granic geograficznych. Coraz więcej instytucji zaczyna traktować je poważnie jako klasę aktywów, pojawiają się też pierwsze regulowane produkty inwestycyjne, takie jak ETF-y oparte na Bitcoinie.

Rynek akcji natomiast oferuje sprawdzone modele inwestycyjne, stabilność i historię sięgającą setek lat. Nowe branże z kolei, takie jak odnawialna energia, biotechnologia czy sztuczna inteligencja, zapewniają atrakcyjne kierunki zarówno dla spekulantów poszukujących zmienności, jak i dla inwestorów z dłuższym horyzontem inwestycji. Jednocześnie inwestowanie w akcje to często także udział w budowaniu realnej gospodarki i rozwijaniu firm, które wpływają na nasze codzienne życie.

Różnica między kryptowalutami, a akcjami są istotne, a wybór między jednym i drugim zależy przede wszystkim od indywidualnych preferencji, tolerancji ryzyka oraz celów finansowych inwestora. Dla osób ceniących innowacje i gotowych na duże wahania wartości – kryptowaluty mogą być interesującą opcją. Dla tych, którzy szukają stabilniejszych (historycznie, bo raczej nie w ostatnim czasie ) i bardziej – lepszym wyborem będą akcje renomowanych spółek giełdowych. W praktyce wielu inwestorów decyduje się na dywersyfikację i łączy oba instrumenty w swoim portfelu inwestycyjnym, co pozwala jednocześnie korzystać z potencjału wzrostu nowych technologii i budowę stabilniejszego portfela dużych spółek giełdowych z potencjałem długoterminowym.

Idź do oryginalnego materiału