12 godzin temu
Analiza doświadczeń państw strefy euro pozwala lepiej zrozumieć ekonomiczne i polityczne konsekwencje wspólnej waluty.
W ramach konferencji „Złote lata – przyszłość pieniądza w Polsce” zorganizowanej przez Warsaw Enterprise Institute (WEI), która odbyła się 25 marca 2025 r., Cezary Bachański przygotował cykl kwerend poświęconych funkcjonowaniu euro. Autor przygląda się m.in. jego roli w globalnym systemie walutowym, wpływowi jednolitej stopy procentowej na zróżnicowane gospodarki, sytuacji Włoch i Chorwacji po przyjęciu euro oraz bilansowi zysków i strat w przypadku Niemiec.
Wpływ euro na ład światowy. Cele i ich realizacja
Wprowadzenie euro było jednym z najbardziej ambitnych projektów integracyjnych w historii Europy. Przez pierwsze dwie dekady istnienia wspólnej waluty osoby decyzyjne w Unii Europejskiej skupiały się głównie na funkcji wewnętrznej euro jako narzędzia wspierającego jednolity rynek i integrację europejską. Jednakże pełne zrozumienie jego pierwotnych celów oraz zmieniającej się roli na arenie międzynarodowej wymaga pogłębionej analizy. Czy euro rzeczywiście miało konkurować z dolarem amerykańskim jako globalna waluta rezerwowa? Czy jego głównym celem była wyłącznie integracja europejska? Na te pytania trudno odpowiedzieć bez dokładnego przyjrzenia się zarówno historycznym uwarunkowaniom, jak i ewolucji polityki monetarnej Unii Europejskiej. Czy zmniejszający się udział euro w światowym handlu i rezerwach walutowych może być przyczyną do stwierdzenia, iż projekt wspólnej waluty się nie udał? W niniejszym tekście podjęta zostanie próba analizy tej ewolucji i zbadania celu powstania europejskiej waluty.
Przeczytaj cały tekst
Strefa euro. Różne kraje, jedna stopa procentowa – czy ma to sens?
Wprowadzenie waluty euro w danym państwie wiąże się z przejęciem przez Europejski Bank Centralny (EBC) odpowiedzialności za prowadzenie polityki pieniężnej. W rezultacie kraj członkowski traci możliwość samodzielnego kształtowania własnych stóp procentowych, ponieważ od momentu przystąpienia do strefy euro obowiązują go jednolita stopa procentowa – wspólne dla wszystkich państw korzystających z tej waluty. Niezależnie od ich sytuacji gospodarczej. O wysokości podstawowych stóp procentowych w strefie euro decyduje Rada Prezesów Europejskiego Banku Centralnego i jest to najważniejszy organ decyzyjny EBC, w skład którego wchodzą członkowie Zarządu EBC oraz szefowie banków centralnych państw należących do strefy euro. (…). W niniejszej analizie zostanie poddana weryfikacji jednolita stopa procentowa ustalana przez Europejski Bank Centralny oraz jej skutki na konkretnych przykładach.
Przeczytaj cały tekst
Czy wprowadzenie euro zatrzymało rozwój Włoch?
Przyjęcie euro przez Włochy w 1999 roku było jednym z najważniejszych wydarzeń gospodarczych w historii tego kraju, ale jego wpływ na włoską gospodarkę pozostaje przedmiotem otwartej dyskusji. Istnieje przeświadczenie, iż wspólna waluta stała się przyczyną stagnacji gospodarczej, pomijając problemy strukturalne, które istniały już wcześniej. Jakie mechanizmy ekonomiczne i instytucjonalne zadecydowały o tym, iż Włochy, odnotowały w ostatnich dwóch dekadach jeden z najgorszych wyników wzrostu gospodarczego w Unii Europejskiej? (…). Celem niniejszej analizy jest weryfikacja wpływu euro na włoską gospodarkę.
Przeczytaj cały tekst
Skutki wprowadzenia euro w Chorwacji
Chorwacja jako drugi po Słowenii kraj będący częścią byłej Jugosławii przyjął euro, co stanowi szczególnie interesujący przypadek ze względu na strukturę gospodarki opartej w znacznej mierze na turystyce. Przyjęcie euro przez Chorwację było dosyć szeroko omawiane w polskiej debacie publicznej jako przykład kraju, który doświadczył znaczącego wzrostu cen spowodowanego wprowadzeniem euro. Pojawiały się artykuły, które nazywały wydarzenia w Chorwacji „szokiem cenowym”. W poniższej analizie zastawimy się, na ile jest to prawda i o ile rzeczywiście wzrosły ceny. Należy pamiętać, iż już przed wprowadzeniem euro zmienność kursu chorwackiej kuny wobec euro była bardzo mała. Ponadto zastąpienie kuny przez euro było poprzedzone wieloletnimi przygotowaniami oraz spełnieniem kryteriów ERM II, obejmujących m.in. stabilność cen, równowagę fiskalną, stabilność kursu walutowego oraz długoterminowe stopy procentowe. Celem niniejszego opracowania jest dokonanie analizy wpływu przyjęcia euro na gospodarkę Chorwacji w krótkim okresie po jego wprowadzeniu, z uwzględnieniem kluczowych wskaźników makroekonomicznych.
Przeczytaj cały tekst
Niemcy: Czy rzeczywiście zyskały na wprowadzeniu euro?
Niemcy, jako największa gospodarka Unii Europejskiej i jeden z najważniejszych twórców unii walutowej, odegrały istotną rolę w procesie jej tworzenia. Równocześnie od samego początku pojawiały się pytania, czy Niemcy ze swoją gospodarką zorientowaną na eksport faktycznie zyskały na wprowadzeniu euro, czy też poniosły koszty solidarności z mniej konkurencyjnymi gospodarkami Południa Europy. Celem niniejszej analizy jest odpowiedź na pytanie, czy Niemcy rzeczywiście skorzystały na uczestnictwie w strefie euro.
