Liczne bariery hamują rozwój innowacyjności polskich firm [RAPORT]

Prawie połowa firm w Polsce postrzega się jako innowacyjne, jednak własne rozwiązania z tego obszaru wdraża zaledwie co czwarta. Jednocześnie zaledwie 19 proc. przedsiębiorstw swoje przetrwanie na rynku uzależnia od rozwoju sztucznej inteligencji. Główną korzyścią wynikającą z implementacji AI jest optymalizacja procesów.

Zdecydowanie największą barierą inwestycji pozostają wysokie koszty wdrożeń. Takie dane płyną z najnowszego raportu przygotowanego przez K+Research na zlecenie firmy ID Logistics. W badaniu wzięło udział 400 przedstawicieli firm z branż FMCG, retail, e-commerce oraz fashion&beauty.
Innowacje i rozwój sztucznej inteligencji pozostają kluczowymi tematami w debacie o przyszłości przedsiębiorstw – zarówno w Polsce, jak i na świecie. Firma ID Logistics, specjalizująca się w logistyce kontraktowej, postanowiła zapytać samych zainteresowanych, czyli firmy, o to jak zapatrują się na realne znaczenie innowacji i sztucznej inteligencji w strategii swojego rozwoju oraz czy są skłonne do podejmowania dalszych inwestycji w tym obszarze.

Innowacje? Tak, ale najczęściej z zewnątrz

Z raportu wynika, iż 47 proc. firm postrzega swoje środowisko pracy jako innowacyjne, zaś neutralny stosunek do tego zagadnienia ma co 3 respondent. Najwyżej pod tym względem oceniły się firmy z branży retail (53 proc.), zaś najsłabiej fashion&beauty (42 proc.). Jako innowacyjne częściej postrzegają się firmy większe i działające również poza granicami Polski. Zupełnie inaczej wyglądają odpowiedzi na pytanie czy dana firma sama wdraża innowacyjne rozwiązania. Średnia odpowiedzi pozytywnych to 23 proc., a największy odsetek własnych wdrożeń deklarują przedstawiciele sektora e-commerce (31 proc.). Na drugim biegunie znalazło się FMCG z wynikiem 16 proc..

– Środowisko biznesowe w Polsce ma świadomość, iż innowacje to najważniejszy czynnik rozwoju przedsiębiorstw i nie można pozwolić sobie na straty w tym wyścigu. Firmy wiedzą również, iż to strategiczny element budowy przewag konkurencyjnych. To budujące wnioski. Uczestnicy badania wskazali jednak na liczne bariery, które hamują rozwój innowacyjności i blokują dalsze inwestycje firm. Nad tymi wnioskami – jako biznes – wspólnie powinniśmy pochylić się w pierwszej kolejności – mówi Yann Belgy, dyrektor zarządzający ID Logistics w Polsce.

Automatyzacja na start. Sztuczna inteligencja może poczekać

Ponad połowa (54 proc.) firm uczestniczących w badaniu dostrzega wzrost znaczenia innowacyjności w branży, w której działają. Najczęściej wskazywanym kierunkiem rozwoju jest automatyzacja (52 proc.). Za nią znalazła się sztuczna inteligencja (34 proc.). Bez względu na rodzaj narzędzia kluczową korzyścią wynikającą z wdrożeń zdaniem respondentów ma być przyspieszenie procesów (53 proc.). Dalej we wskazaniach znalazły się oszczędność energii i wzmocnienie oferty. W przypadku największych barier nad pozostałymi odpowiedziami górują wysokie koszty wdrożeń (58 proc.). Co szczególnie istotne i optymistyczne, znacznie mniej firm wskazało na niewystarczającą technologię i niechęć do podjęcia ryzyka.

AI musi zadbać o dobry wizerunek. Wiele firm wciąż się jej obawia

Z badania ID Logistics wynika także, iż niewielki odsetek firm w Polsce korzysta z rozwiązań opartych o sztuczną inteligencję. Przyznaje się do tego jedynie 21 proc. respondentów. Częściej z takich procesów korzystają firmy z branży e-commerce oraz przedsiębiorstwa, które osiągnęły w 2023 roku wysokie przychody (powyżej 20 mln złotych), działające także poza polskim rynkiem. Część obaw związanych w wdrożeniem AI dotyczy także kwestii bezpieczeństwa danych (cyberbezpieczeństwa).

Firmy uczestniczące w badaniu wskazały także iż inwestycje związane z AI nie są determinantem ich przetrwania na rynku. Uważa tak jedynie 19 proc. respondentów. Rozmówcy podkreślili także potrzebę ograniczania ryzyka poprzez wybór bezpiecznych i kosztowo efektywnych rozwiązań, które są dostosowane do potrzeb firmy. Nieco więcej przedsiębiorstw jest zdania, iż ich firma powinna stale inwestować w rozwiązania AI (31 proc.), a one same wpływają na podnoszenie jakości usług (29 proc.). Nie są to jednak wyniki wskazujące na absolutnie najważniejsze znaczenie sztucznej inteligencji w dalszym rozwoju firm. Jednocześnie wśród części badanych pojawiają się obawy, iż w przyszłości rozwój AI może wpłynąć na redukcją zatrudnienia.

– Proces automatyzacji i digitalizacji rynku pracy trwa od dziesięcioleci. Widać to w wielkich koncernach motoryzacyjnych, nowoczesnych laboratoriach, jak i w sektorze logistyki, gdzie wiele prac, które do niedawna wykonywali ludzie, realizują dziś roboty. W zdecydowanej większości są to prace, które maszyny przejęły albo ze względu na bezpieczeństwo pracowników albo były to czynności bardzo rutynowe i powtarzalne, które zwolniły przestrzeń do rozwoju w innych sektorach firmy. Tymczasem, w dobie ogromnego zaawansowania cyfrowego, Polska utrzymuje rekordowo niski stopień bezrobocia. Popyt na pracowników nie maleje, a większość prognoz – z racji na niż demograficzny – wskazuje, iż będzie on rosnąć. Jedyne czego możemy być pewni to fakt, iż w najbliższych latach na rynku pracy zajdą kolejne zmiany. I tak jak w poprzednich dekadach część specjalizacji zniknie, a w ich miejsce pojawią się nowe – podkreśla Małgorzata Hornig, dyrektor HR w ID Logistics Polska.