W ostatnich latach kwestia luki VAT stała się jednym z głównych tematów debaty publicznej wokół finansów państwa. Choć dla wielu brzmi technicznie, w praktyce dotyczy każdego - wpływa bowiem na stan budżetu, możliwości inwestycyjne państwa i poziom uczciwości w obrocie gospodarczym. Teraz temat powraca w nowym świetle. Powodem jest ruch Andrzeja Domańskiego, a dokładnie udostępnione w serwisie X dane.Reklama
Andrzej Domański ujawnił dane o luce VAT
Minister finansów Andrzej Domański poinformował o znaczącym spadku luki VAT w 2024 roku. Jak wynika z danych resortu, wskaźnik ten obniżył się z 13,5 proc. w 2023 roku do 6,9 proc. w roku 2024. To pierwszy tak wyraźny spadek od dawna i zarazem sygnał, iż działania podejmowane przez nowe kierownictwo Ministerstwa Finansów przynoszą wymierne efekty. Co wydaje się szczególnie ważne w kontekście zbliżającej się II tury wyborów prezydenckich.
"Już w pierwszym roku rządów powstrzymaliśmy zaistniały za rządów PiS wzrost luki VAT. Obserwujemy, wyciągamy wnioski i reagujemy" - napisał na portalu X minister Andrzej Domański.
Minister finansów zaznaczył, iż zmiana trendu to nie efekt przypadku, ale wynik świadomej polityki fiskalnej i usprawnień w działaniu Krajowej Administracji Skarbowej (KAS). Resort analizuje dane, monitoruje ryzyka i wdraża rozwiązania mające na celu dalsze uszczelnianie systemu VAT. "Pracujemy dalej. To nie koniec" - dodał szef resortu.
Minister Andrzej Domański złożył również podziękowania pracownikom KAS, podkreślając ich rolę w zapewnianiu stabilnych dochodów państwa. Warto zaznaczyć, iż to właśnie działania tej służby, takie jak analiza ryzyk podatkowych, kontrole krzyżowe czy cyfrowe narzędzia monitorowania transakcji, mają najważniejsze znaczenie w walce z nadużyciami.
Zmniejszenie luki VAT. Ekonomista PKO: "Taka jest natura gospodarki"
Piotr Bujak, główny ekonomista i dyrektor Departamentu Analiz Ekonomicznych PKO Banku Polskiego w komentarzu dla Interii Biznes wskazał, co może stać za tak drastyczną zmianą w danych dotyczących luki VAT. Nie bez znaczenia jest postępująca cyfryzacja systemu podatkowego. Ekspert wskazał, iż lepsza ściągalność VAT to nie kwestia jednego aspektu. - Inicjatywy dotyczące cyfryzacji systemu i automatyzacji pewnych rozwiązań, to na pewno ma duże znaczenie i mogło w istotnym stopniu pomóc - wyjaśnia Piotr Bujak.
Główny ekonomista PKO BP wskazuje jednak na dwie podstawowe kwestie związane ze zmniejszeniem się luki VAT. - Jedna to właśnie działania Ministerstwa Finansów i służb skarbowych rządu, niekoniecznie zawsze jakieś takie penalizujące. Czasami raczej upraszczające ułatwiające życie firm, ale jednocześnie przyczyniające się do poprawy ściągalności - mówił w komentarzu dla Interii Biznes Piotr Bujak, główny ekonomista PKO.
- Czyli jeden element to są te działania administracyjne, a drugi to jest też poprawa kondycji gospodarki. Bo to zawsze prowadzi do takiej procyklicznej poprawy ściągalności. Taka jest natura funkcjonowania gospodarki i tej takiej dyscypliny płatniczej, jeżeli chodzi o podatki, iż w okresie gorszej koniunktury ściągalność się pogarsza, a w okresie lepszej się poprawia, więc to też na pewno pewną rolę odegrało - dodał ekspert.
Co to jest luka VAT i dlaczego ma znaczenie?
Luka VAT to różnica między teoretycznymi dochodami z podatku VAT, jakie państwo powinno otrzymać, a rzeczywistymi wpływami do budżetu. Powstaje m.in. na skutek wyłudzeń, oszustw podatkowych, ale również błędów w rozliczeniach i niewypłacalności firm. Jej poziom jest jednym z kluczowych wskaźników efektywności administracji skarbowej i systemu podatkowego.
Obniżenie luki VAT oznacza nie tylko skuteczniejszą walkę z oszustwami, ale też większe wpływy do budżetu bez konieczności podnoszenia podatków. To istotne zwłaszcza w kontekście wysokich wydatków publicznych i wyzwań finansowych, przed którymi stoi państwo.
Agata Jaroszewska