Na liściach pszenicy widoczne są larwy skrzypionki. Czy są one szkodliwe dla zbóż?

Aktualnie większość plantacji z pszenicą ozimą jest w fazie liścia flagowego. To czas, gdy można zaobserwować larwy skrzypionki. W tym roku jest jej wyjątkowo dużo.

Larwy skrzypionki oprócz uszkadzania i wyjadania tkanek miękiszowych z liści mogą także przenosić wirusy. Larwa skrzypionki jest wektorem wirusa mozaiki stokłosy BMV (Brome mosaic virus, BMV).

Jajo skrzypionki Fot. Marta Oronowicz

Skrzypionka należy do rzędu chrząszczy, a rodziny stonkowatych. To ta sama rodzina, do której należy chociażby pchełka rzepakowa, stonka ziemniaczana czy stonka kukurydziana. Wyróżniamy dwa gatunki skrzypionki: skrzypionkę błękitek oraz skrzypionkę zbożową.

Na liściach widzimy larwy skrzypionki w postać ciemnych, brunatnoszarych wypukłych punktów. Na pierwszy rzut oka nie widać larwy w pełnej okazałości. Jest ona pokryta śluzem i odchodami. Gdy delikatnie „ściągniemy” śluz to wyłoni nam się larwa charakterystyczna dla chrząszczy. Larwy chrząszczy, w tym i skrzypionki mają 3 pary odnóży na tułowiu, a głowa jest koloru czarnego.

Skrzypionka oprócz pszenicy może wystąpić także na innych zbożach w tym na jęczmieniu, pszenżycie czy owsie.

Stadium szkodliwym jest larwa, a jej próg szkodliwości wynosi w fazie wyrzucania liścia flagowego 1–1,5 larwy na źdźble.

Larwa skrzypionki po usunięciu z niej odchodów Fot. Marta Oronowicz

Larwy żerują na liściach i uszkadzają blaszkę liściową zbóż. Szkody widzimy w postaci podłużnych uszkodzeń i wyjedzonej tkanki liścia w formie pionowych pasków wzdłuż nerwów liści. Zmniejsza się powierzchnię asymilacyjnej liścia, głownie flagowego, bo na tym liściu najczęściej żerują larwy. Niestety, ma to bezpośrednie przełożenie na plon. Ponieważ przyjmuje się, iż liść flagowy w pszenicy generuje plon na poziomie 40-50%. Uszkodzenie blaszki liściowej w formie podłużnych otworów mogą przyczynić się do infekcji wtórnych, w tym do infekcji przez patogeny.

Nalotom skrzypionki sprzyja ciepła i słoneczna pogoda, a taką mieliśmy w tym sezonie. Dodatkowo, o ile mamy wadliwy płodozmian i w strukturze zasiewów są głównie zboża, to również możemy się spodziewać większej presji szkodnika. Dlatego ważne jest, żeby zachować dobry płodozmian, wtedy jesteśmy w stanie kontrolować jej liczebność.

Do zwalczania skrzypionki w pszenicy ozimej mamy zarejestrowane m.in. takie insektycydy jak: Decis Mega 50 EW (deltametryna), Judo 050 CS (lambda-cyhalotryna), Karate Zeon 050 CS (lambda-cyhalotryna), Sherpa 100 EW (cypermetryna),Sivanto Energy (deltametryna + flupyradifuron).

Więcej o zwalczaniu skrzypionki