Nadchodzi (r)ewolucja na rynku złota – kruszec staje się coraz bardziej cyfrowy

Nadchodzi wielka rewolucja na rynku złota. adekwatnie, ona już trwa, tylko kilka się w Polsce o tym mówi i pisze. Złoto będzie coraz bardziej cyfrowe, a przykłada do tego rękę Światowa Rada Złota. To powoduje, iż obrót cząstkami cyfrowego kruszcu będzie coraz łatwiejszy i coraz bezpieczniejszy, a to będzie pozytywnie wpływało na wycenę złota, a być może… biło w notowania bitcoina. O co dokładnie chodzi? Wyjaśniamy.

Z tego artykułu dowiesz się:

• Kto tworzy nowy ekosystem dla hurtowego obrotu złotem?
• Na czym ma polegać jego rewolucyjność?
• W jaki sposób złoto będzie się stawało coraz bardziej cyfrowe?
• Jak tokenizacja złota może wpływać na cenę kruszcu?
• Jak wygląda rynek złota fizycznego i papierowego?

Złoto drożeje jak szalone – w tym roku już o blisko 40%, w 3 lata o blisko 120%. Warto mieć Króla Metali po swojej stronie w portfelu – to truizm, prawda znana od wieków. Można je w nim przechowywać w formie fizycznej, pod postacią monet i sztabek, i takie rozwiązanie preferują ostrożni tradycjonaliści zwani często „gold bugami”. Od wielu lat możliwe jest jednak inwestowanie w złoto „papierowe” – pod postacią jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych lokujących środki w złoto, czy też pod postacią kontraktów CFD (na różnice kursowe), a od niedawna również w tokeny czy monety kryptowalut bazujących na złocie.

Jednak nadchodzi wielka zmiana na rynku „papierowego” złota, a to za sprawą samej Światowej Rady Złota (World Gold Council, WGC) – to międzynarodowe stowarzyszenie zrzeszające największe firmy z branży wydobycia złota. Została założona w 1987 roku, a jej główna siedziba znajduje się w Londynie.

Otóż Światowa Rada Złota przygotowuje usługę która może bardzo mocno zmienić rynek kruszcu. A raczej jest to cały ekosystem dla hurtowego obrotu złotem, który doprowadzi do tego, iż inwestowanie w „papierowe” złoto będzie pewniejsze, bezpieczniejsze, a płynność obrotu nim wzrośnie. Złoto stanie się bardziej cyfrowe, co może zacząć zagrażać bitcoinowi, zwanemu przecież „cyfrowym złotem”.

Inwestowanie w cyfrowe cząstki sztabek złota staje się możliwe

Usługa o której mowa to Wholesale Digital Gold – stanowi jeden z trzech filarów programu Gold247, czyli inicjatywy WGC mającej na celu cyfryzację łańcucha dostaw i infrastruktury rynku złota. Wholesale Digital Gold wprowadza innowacyjne rozwiązanie o nazwie Pooled Gold Interests (PGI), które umożliwia cyfrową reprezentację fizycznego złota przechowywanego w skarbcach. A mówiąc prościej: każda sztabka jest numerowana, zapisana na blockchain i gdy inwestor nabywa złoto za pośrednictwem np. funduszu to poszczególne sztabki lub ich części są przypisywane do niego. Program Gold247 obejmuje bowiem również usługę Gold Bar Integrity (śledzenie sztabek dzięki technologii blockchain, czyli łańcucha cyfrowych bloków) oraz narzędzie Standard Gold Unit (standaryzacja cyfrowej reprezentacji sztabek złota).

Czemu to powinno obchodzić zwykłego Kowalskiego, który chce inwestować w złoto, lub też tradera CFD? To skomplikowane, ale zaraz postaramy się to wyjaśnić. Wystarczy chwilę zastanowić się nad tym co jest token i czym jest tokenizacja, by zrozumieć, iż w internecie trwa cyfrowa rewolucja w zakresie inwestowania. Tokenizacja aktywów to proces tworzenia cyfrowej reprezentacji rzeczywistego aktywa w rozproszonym rejestrze (lub na blockchainie). Tokeny są programowalne, identyfikowalne i mogą być przekazywane w transakcjach typu peer-to-peer (od użytkownika do użytkownika, bez pośredników). Każdy token działa jako cyfrowy certyfikat własności lub roszczenie do części danego aktywa. Czyli zamiast kupować całą sztabkę złota, czy cały budynek komercyjny, inwestorzy mogą kupić ułamki (cząstki) tych aktywów pod postacią tokenów.

Modele tokenizacji aktywów. Źródło: World Economic Forum

Sposoby inwestowania w złoto. Źródło: World Economic Forum

Jak postępuje cyfrowa rewolucja na rynku złota

„Cyfrowe” złoto to nie nowość. Jednak wspólna inicjatywa WGC, Linklaters i Hilltop Walk Consulting pod nazwą Wholesale Digital Gold to może być naprawdę przełomowa koncepcja, która ulepszy sposób posiadania, handlu i wykorzystania złota – raport na jej temat można znaleźć TUTAJ. Jest to adekwatnie cały nowatorski ekosystem obrotu złotem, przybliżający do siebie świat złota fizycznego i „papierowego”. Rozwiązanie określone nazwą Pooled Gold Interests (PGI) umożliwia częściową własność sztabek przechowywanych u instytucjonalnych depozytariuszy, szersze wykorzystanie złota jako zabezpieczenia oraz bezpieczny transfer praw do kruszcu pomiędzy stronami transakcji.

Rozwiązanie PGI opiera się na pracach Financial Markets Standards Board oraz konsultacjach z uczestnikami branży metali szlachetnych. Ma na celu redukcję operacyjnej złożoności tzw. rachunków alokowanych (sztabki przypisane do właściciela), oraz eliminację ryzyka kredytowego związanego z posiadaniem złota niealokowanego – chodzi o to iż w tej chwili inwestor kupuje złoto poprzez firmę inwestycyjną, ale żadne sztabki nie są do niego przypisane, więc tak naprawdę ponosi ryzyko depozytariusza (który przecież może upaść, jak każdy biznes). Kancelaria Linklaters zaprojektowała strukturę prawną regulującą działanie PGI, zapewniając korzystną własność złota przechowywanego w depozycie – jak zapewnia Światowa Rada Złota.

Jeszcze raz to podkreślmy, iż w ramach rozwiązania Pooled Gold Interests inwestorzy mogą posiadać cząstkowe udziały w puli fizycznych sztabek złota (np. ułamki uncji). To daje wielką elastyczność, a narzędzie PGI zapewnia ochronę przed ryzykiem kredytowym depozytariusza, umożliwiając łatwy i bezpieczny transfer udziałów między stronami. Tym samym ta usługa wypełnia lukę między tradycyjnymi metodami rozliczeń na rynku „papierowego” złota: allocated gold (złoto alokowane – czyli fizyczne pojedyncze, numerowane sztabki przypisane do właściciela) a unallocated gold (ekspozycja na instytucję finansową z ryzykiem kredytowym).

To rozwiązanie tworzone właśnie pod egidą WGC zwiększa płynność rynku złota i ułatwia wykorzystanie kruszcu jako zabezpieczenia (z ang. collateral), oraz umożliwia inwestowanie małych kwot, co otwiera rynek „papierowego” złota np. dla szerszego grona niewielkich uczestników instytucjonalnych (małe firmy). Jak przyznaje Mike Oswin, szef działu rynku i innowacji w WGC, ekosystem Wholesale Digital Gold wzmocni centralną rolę Londynu jako punktu obrotu złotem.

„Londyn jest siedzibą jednego z największych na świecie hurtowych rynków złota – rynku Loco London. Rynek ten działa w oparciu o standardy ustalone przez London Bullion Market Association (LBMA) i funkcjonuje przez całą dobę, pod koniec czerwca 2025 roku ilość złota na rynku Loco London wynosiła 8 776 ton o wartości 927,5 mld USD, co odpowiada w przybliżeniu 702 044 sztabkom złota. Rynek ten działa w systemie OTC (Over-the-Counter), co oznacza, iż transakcje są zawierane dwustronnie między uczestnikami rynku, bez udziału scentralizowanej giełdy. Rynek Loco London jest największym i najbardziej płynnym rynkiem złota OTC na świecie, odpowiadając za 51% globalnego nominalnego wolumenu obrotu złotem w 2024 roku” – czytamy w raporcie WGC.

Budowany ekosystem hurtowego obrotu cyfrowym złotem – jak wyjaśniają eksperci WGC – nie polega wyłącznie na digitalizacji złota. Chodzi tu również o zwiększenie wydajności rynku, pogłębienie zaufania do zabezpieczeń prawnych i cyfrowych oraz o rozwój brytyjskiego rynku finansowego.

„Biorąc pod uwagę inne znaczące osiągnięcia technologiczne na rynkach finansowych (w tym DLT, blockchain i inteligentne kontrakty), nie ma wątpliwości, iż budowany ekosystem może wprowadzić znaczącą zmianę w tym, jak złoto może być wykorzystywane jako zabezpieczenie oraz znacznie ułatwić przeprowadzanie transakcji” – tłumaczą eksperci WGC.

Jakie efekty może wywrzeć ekosystem Wholesale Digital Gold na rynek złota? Można z pewnością stwierdzić, iż przyczyni się do zwiększania wyceny kruszcu, a nie obniżenia. Na pewno powszechniejsza frakcyjna (cząstkowa) własność obniży barierę wejścia, potencjalnie zwiększając popyt na złoto o co najmniej kilkanaście procent, szczególnie w segmencie instytucjonalnym. Łatwiejszy transfer „papierowego” złota obniży koszty transakcyjne i zwiększy płynność rynku hurtowego, co może być najważniejsze w kontekście de-dolaryzacji. A integracja z DLT (blockchain) zapewni większą transparentność, czyniąc złoto bardziej atrakcyjnym w porównaniu do kryptowalut. Kto wie, może spadnie popularność bitcoina, a kapitał jeszcze bardziej ochoczo będzie kierował się w kierunku żółtego kruszcu?

Wzorce na wykorzystanie tokenizacji aktywów. Źródło: WEF

Ile jest złota fizycznego, a ile „papierowego”

Rynek złota jest jednym z kluczowych elementów globalnego systemu finansowego, pełniącym rolę „bezpiecznej przystani” w okresach niepewności ekonomicznej (inflacja) oraz geopolitycznej. W 2025 roku cena złota osiąga nowe rekordy, przekraczając 3 600 USD za uncję trojańską. Rynek ten można podzielić na segment fizyczny (bezpośrednie posiadanie metalu w formie sztabek czy monet) oraz papierowy (instrumenty pochodne CFD, fundusze ETF, tokeny).

W I kwartale 2025 popyt na złoto wyniósł 1 206 ton (rekord) i urósł o 1% r/r. W II kwartale poszedł w górę o 3% r/r, a szacunki mówią iż roczny popyt może przekroczyć 4 800 ton. Wśród kupujących złoto są głównie banki centralne i inwestorzy, ale też przemysł, w tym oczywiście jubilerzy. Przy średniej cenie 3 613 USD/oz w wrześniu 2025 wartość rocznego popytu można szacować na około 555 mld USD.

Jak to wygląda w poszczególnych segmentach? Aktywa funduszy ETF lokujących środki w złoto wynosiły około 407 mld USD w sierpniu 2025. Brak precyzyjnych danych dla CFD na złoto, ale szacuje się, iż ten segment to około 100-200 mld USD rocznie w transakcjach, które jednak przeważnie nie zostają rozliczone do końca (nie jest realizowana transakcja kupna / sprzedaży fizycznego złota). Złote tokeny – czyli cyfrowe reprezentacje złota na blockchainie – to raczkujące złoto cyfrowe, i szacuje się, iż ich wartość w sierpniu osiągnęła minimum 2,6 mld USD po wzroście o około 260% w 12 miesięcy. Liderami rynku złotych tokenów są Tether Gold (XAUT – 1,3 mld USD aktywów) i Paxos Gold (PAXG – 1 mld USD aktywów).

Wartość rynków tokenów opartych na surowcach (mld USD). Źródło: CoinLaw

Wartość segmentów tokenizowanych surowców (mln USD). Źródło: WEF

Tokenizacja aktywów inwestycyjnych – szanse i zagrożenia

Tak więc cyfryzacja, czy też tokenizacja surowców – a przede wszystkim metali szlachetnych – to może być nowy, niezwykle istotny dla świata inwestycyjnego trend. I raczej będzie wpływała pozytywnie na cenę złota, a nie negatywnie. prawdopodobnie będą się pojawiały nowe rozwiązania dla inwestorów, bazujące na coraz bardziej cyfrowym złocie, o których teraz choćby nie myślimy, bo trudno je sobie wyobrazić.

„Rynki finansowe ewoluują, aby sprostać rosnącym wymaganiom w zakresie szybkości, wydajności i łączności. Wśród sił napędzających tę transformację jest rozwój technologii rozproszonego rejestru (DLT) i tokenizacji – innowacji, które mają potencjał do oferowania szybszych transakcji, większej wydajności i przejrzystości w różnych klasach aktywów. Tokenizacja aktywów finansowych to kolejna faza wymiany wartości w sektorze bankowym i na rynkach kapitałowych, […] napędzająca nową erę współpracy publiczno-prywatnej” – stwierdzają eksperci World Economic Forum i Accenture w raporcie „Asset Tokenization in Financial Markets”. Podkreślają jednak, iż w tej chwili tokenizacja dopiero raczkuje, i będzie ona prawdopodobnie trwającą wiele lat ewolucją, a nie rewolucją.

W 2025 roku wartość tokenizowanych aktywów inwestycyjnych ze świata rzeczywistego osiągnęła wartość 24 mld USD, po wzroście o 308% w ciągu trzech lat – podaje CoinLaw. Według najśmielszych szacunków, już w 2030 roku rynek tokenów wszelakich może być wart około… 13 bln USD. Oczywiście złoto prowadzi w wyścigu do tokenizacji, a za nim w sporym oddaleniu jest ropa naftowa – podaje CoinLaw.

Bank of America w niedawno opublikowanym raporcie stwierdził, iż tokenizacja to kolejny duży krok w rozwoju rynku finansowego, a szczególnie w przechowywaniu aktywów finansowych, i oferuje przewagi nad istniejącymi tradycyjnymi aktywami, ale niesie również ze sobą ryzyka. Według analityków banku, ten model może zmienić sposób, w jaki inwestorzy uzyskują dostęp do aktywów i zarządzają nimi (cząstkowa własność! totalna przejrzystość!), a zwiększona płynność i handel 24/7 mogą otworzyć rynki wtórne dla wcześniej niepłynnych aktywów prywatnych – zwracają uwagę analitycy BoA pod kierownictwem Craiga Siegenthalera. Poza tym, tokenizacja może znacznie obniżyć koszty inwestowania (zniżka opłat poprzez eliminację pośredników), a inteligentne kontrakty mogą zautomatyzować najważniejsze procesy, takie jak wypłaty dywidend.

Mimo to, Bank of America ostrzegł, iż tokenizacja musi pokonać wiele przeszkód, zanim zostanie powszechnie zaadaptowana. Największym wzywaniem jest niepewność regulacyjna (choć wielu nadzorców zasygnalizowało wsparcie dla tokenizacji, m.in. nadzór amerykański za kadencji D. Trumpa). Innym problemem jest przechowywanie tokenów – inwestorzy ryzykują utratę dostępu do aktywów w przypadku zagubienia kluczy prywatnych, a rozwiązania w zakresie przechowywania na poziomie instytucjonalnym wciąż są w fazie rozwoju. Poza tym, integracja tokenów z tradycyjną infrastrukturą finansową dopiero raczkuje.