NFT – co to jest?

Zapewne każdy z was słyszał kiedyś coś o NFT. Jedni je kochają, inni nienawidzą, jeszcze inni nie wiedzą, o co z nimi chodzi. Przy czym zaznaczyć warto, iż najwięcej jest tych w środku (nienawidzących). W dzisiejszym artykule kontynuujemy naszą wyprawę w głąb świata Web 3 i przyjrzymy się jednym z głośniejszych zjawisk tego świata, jakim są właśnie NFT.

Wykres z narzędzia Google Trends prezentujący zmiany w zainteresowaniu frazą NFT w wyszukiwarce Google.

Nie da się ukryć, iż jeszcze całkiem niedawno panował wielki bum na NFT, który jednak z czasem zaczął opadać, a w sferze NFT zostali tylko prawdziwi zapaleńcy. Niektórzy z nich uważają, iż etap rozwoju tej technologii oraz jej adaptacji jest wciąż wczesny. Inni mówią, iż moda się skończyła i mają nadzieję, iż nigdy nie zostanie szeroko spopularyzowana. Jak jest naprawdę? Nie mam pojęcia, na szczęście nie o tym jest ten artykuł.

NFT, czyli Non-Fungible Token
Jest to typ cyfrowego tokenu, który jest unikalny. Oznacza to, iż istnieje tylko jedna kopia danego tokenu NFT, której w przeciwieństwie do standardowych kryptowalut nie da się podzielić.

Popularyzacja NFT rozpoczęła się na dobrą sprawę około 2014 roku. Przełom popularności miał jednak miejsce dopiero na przełomie 2021 i 2022 roku.

Pierwsze koncepty, które miały przerodzić się w NFT pojawiły się już w 2012 roku pod nazwą Colored Coins. Zostały one stworzone jako narzędzie reprezentacji zasobów ze świata rzeczywistego dzięki blockchainu Bitcoin. Nie zostało to jednak nigdy w żaden sposób spopularyzowane i dosyć gwałtownie popadło w zapomnienie.

Poniżej znajdziecie zestawienie wydarzeń, które doprowadziły do spopularyzowania tokenów NFT do dzisiejszego poziomu.

• 2014

  Kevin McCoin, Quantum

  Pierwsze (przynajmniej pierwsze znane) NFT.

• 2015

  Rare Pepe

  Rare Pepe - projekt, który w głównej mierze przyczynił się do popularyzacji NFT na świecie.

• 2017

  CryptoPunks

  Jeden z pierwszych, bardziej znanych projektów NFT, które wybiły się na wręcz ogromną skalę.

• 2017

  CryptoKitties

  Jedna z pierwszych gier NFT działająca na blockchainie Ethereum.

• 2018

  Wprowadzenie standardu ERC721

  Standaryzacja procesu programowania smart contractów dla NFT na blockchainie Ethereum.

• 2021

  Metaverse

  Największy rozwój koncepcji Metaverse miał miejsce w 2021 roku. Pierwszy i jeden z popularniejszych projektów opartych na tej koncepcji to Decentraland. W tym samym roku miał również miejsce największy wzrost popularność NFT w ogólnym pojęciu.

W 2014 roku artysta Kevin McCoy zmintował pierwszy znany NFT o nazwie Quantum na blockchainie Namecoin. Był to kolorowy filmik (no mega fajne). Na tyle fajne, iż ostatnia sprzedaż tego NFT kosztowała prawie 1.5 miliona dolarów.

Kevin McCoy, Quantum – Pierwszy znany przypadek zamiany danych cyfrowych w token NFT.

W 2015 roku na platformie Counterparty powstał projekt Rare Pepe, który wprowadził słynną smutną żabę w świat krypto. Bardzo przyczyniło się to do popularyzacji NFT i właśnie przez ten projekt, wiele osób dowiedziało się o tym koncepcie. Warto wspomnieć, iż w 2021 roku jeden z Rare Pepe, a dokładnie PEPENOPOULOS, został sprzedany na aukcji za 3.6 miliona dolarów.

Jednym z pierwszych projektów, które wybiły się do ogromnych wartości było Cryptopunks, wypuszczone w 2017 roku przez studio Larva Labs, które stały się inspiracją dla obecnego standardu ERC721, czyli standardu NFT. Kolekcja składała się z 10 000 unikalnych postaci na blockchainie Ethereum. W styczniu 2022 roku odbyła się najdroższa w historii sprzedaż Cyberpunka, bo Cyberpunk o numerze #5822 został sprzedany za 23.7 milionów dolarów.

Przykładowe NFT z kolekcji CryptoPunks.

No właśnie, standard ERC721, co to w ogóle oznacza? Otóż jest to standard zdefiniowany w 2018 roku mający na celu stworzenie ‘przepisu’ jak zaprogramować inteligentny kontrakt pod NFT na Ethereum. Dzięki standaryzacji tego, w jaki sposób NFT są tworzone, powstał jeden wspólny interfejs dla różnych kolekcji, z którym mogą integrować się różne aplikacje, giełdy, portfele czy rynki.

Najpopularniejszym rynkiem do obrotu NFT jest powstałe w 2017 roku OpeanSea, który właśnie w dużej mierze opiera się na integrację ze standardem ERC721.

Wiele projektów NFT wybiło się poza bycie po jedynie zasobami kolekcjonerskimi. Jednym z pierwszych jest projekt CryptoKitties, który jest jedną z pierwszych gier na blockchainie Ethereum. Nie ma w niej za dużo faktycznego gameplay’u, ale przynajmniej ze swoimi kotkami NFT można tu robić więcej niż tylko na nie patrzeć. W ślad za CryptoKitties z biegiem czasu poszło więcej projektów takich jak np. bardzo popularne Axie Infinity czy nowszy już projekt, EtherOrcs.

Łączna ilość tokenów NFT CryptoKitties jest wyższa niż 2 mln.

Wraz ze wzrostem popularności gamifikacji NFT, zaczęły powstawać coraz ciekawsze i bardziej zaawansowane projekty oparte np. o koncept metaverse, czyli wirtualny świat 3D w sieci. Pierwszym projektem tego typu był Decentraland, będący zdecentralizowaną platformą VR na Ethereum.

Decentraland, to Metaverse działające w sieci blockchain Ethereum.

W roku 2021 wydarzył się prawdziwy bum na NFT i był to bardzo głośny temat.
Powstało wtedy wiele projektów, a jeszcze więcej upadło. Inne blockchainy poza Ethereum, takie jak Cardano, Solana czy Flow, wprowadziły swoje rozwiązania dla NFT.

Zakup tokenów NFT za bardzo duże sumy może się wydawać, dla niektórych wyłącznie fanaberią. Często oprócz wartości kolekcjonerskiej z zakupem NFT wiążą się również wartości użytkowe.

Dlaczego w ogóle ktoś miałby wydawać miliony dolarów na kilka tokenów NFT reprezentujących małpy? Bo inni to robią? Jest to jakiś powód…

Dlaczego niektórzy wydają miliony na kolekcjonerskie karty Pokemon czy karty bejsbolowe?
Chociażby właśnie z uwagi na tę wartość kolekcjonerską.

Powodów, aby kupić token NFT, może być wiele, dlatego przyjrzyjmy się najpopularniejszym.

Podobnie jak było w przypadku BitCoina, który był pierwszą kryptowalutą, zakup NFT z pierwszej kolekcji jakiegoś artysty może być opłacalny długofalowo w nadziei, iż jego wartość wzrośnie z czasem. Analogicznie jak z pierwszą edycją kart Pokemon, których wartości teraz sięgają milionów dolarów.

Warto przyjrzeć się kolekcjom NFT, które dają posiadaczom dodatkowe utility, czyli niosące za sobą pewne benefity poza samym posiadaniem. Posiadacze wszystkim dobrze znanych brzydkich małp z kolekcji Bored Ape Yacht Club mają dostęp np. do specjalnych wydarzeń organizowanych w prawdziwym życiu takich jak imprezy na luksusowych jachtach wycieczkowych.

Innym przykładem utility NFT mogą być kolekcje generujące pasywny przychód w postaci tokenów ERC20 (Token Yield), takie jak np. EtherOrcs, gdzie każdy Ork z kolekcji generuje pasywnie X Zugów dziennie. Zugi to tokeny używane w ekosystemie EtherOrcs, ale można też nimi handlować.

Niektóre kolekcje NFT posiadają swoje cechy (traits) oraz swoje stopnie rzadkości (rarity). Im rzadsze cechy posiada dany NFT, tym więcej wyniesie jego wartość. W kolekcjach będących zestawem wygenerowanych cech, czyli nałożonych na siebie różnych warstw graficznych, najwięcej warte będą NFT, które mają wszystkie cechy unikalne, czyli niepowtarzające się w innych NFT kolekcji. Przykładem takiego NFT oraz kolekcji mogą być CyberKongz, oraz pierwszy NFT w tej kolekcji, czyli Ghost #1.

NFT Ghost #1 z kolekcji CyberKongz

Pewnie wiele osób widziało popularne swego czasu memy kliknięciu prawym przyciskiem myszy na obrazek NFT i wybraniu opcji zapisz jako.

No mega śmieszne, koń by się uśmiał…

Pewnie, każdy może sobie zrobić screenshota grafiki reprezentującej NFT, ale tylko jedna osoba będzie właścicielem adresu, który jest przypisany do danego NFT. To znaczy, iż tylko osoba posiadająca klucz prywatny przypisany do tego adresu będzie mogła tym NFT zarządzać i pobierać wszystkie płynące z niego benefity. Bo faktycznie, niby każdy może pobrać sobie obrazek mojego CyberKonga, ale tylko ja będę otrzymywał generowane przez niego Banany. Jakkolwiek to nie brzmi xD

Stworzenie własnego tokenu NFT, wbrew pozorom jest bardzom łatwym i szybkim zadaniem.

Jak to wszystko wygląda od strony kodu? Ano mega prosto w sumie. Kontrakty programujemy w języku Solidity, ja do developmentu użyłem frameworka Hardhat oraz biblioteki Open Zeppelin. Inicjalizacje projektu zaczynamy od wywołania polecenia:

npx hardhat init

Ja następnie wybrałem boilerplate z użyciem TypeScriptu. Następnym krokiem była instalacja kontraktów z biblioteki Open Zeppelin przy pomocy polecenia:

npm i @openzeppelin/contracts

Z tej biblioteki będziemy korzystać z bazowego kontraktu dla standardu ERC721, kontraktu Ownable, za pomocą którego jako deployer kontraktu będziemy mogli korzystać z jego funkcji o modyfikatorze onlyOwner oraz kontraktu Counter, który posłuży nam do inkrementacji identyfikatorów naszych NFT. Kod kontraktu znajdziecie poniżej:

// SPDX-License-Identifier: MIT pragma solidity ^0.8.9; import "@openzeppelin/contracts/token/ERC721/ERC721.sol"; import "@openzeppelin/contracts/access/Ownable.sol"; import "@openzeppelin/contracts/utils/Counters.sol"; contract Dogtronic is ERC721, Ownable { using Counters for Counters.Counter; Counters.Counter private _tokenIdCounter; uint256 public constant TOTAL_SUPPLY = 5; string private _baseTokenURI = ""; constructor() ERC721("Dogtronic", "DGT") { _baseTokenURI = "https://nft.dogtronic.dev/"; } function safeMint(address to) public onlyOwner { uint256 tokenId = _tokenIdCounter.current(); _tokenIdCounter.increment(); _safeMint(to, tokenId); } function setBaseURI(string calldata baseURI) external onlyOwner { _baseTokenURI = baseURI; } }

Jak możecie zobaczyć struktura kontraktu jest mega prosta, dzięki temu, iż dziedziczymy po gotowym kontrakcie ERC721. Rozszerzamy ten kontrakt tak naprawdę tylko o dwie rzeczy: automatyczny licznik id tokenów oraz funkcje pozwalająca na zmianę bazowego URLa assetów naszej kolekcji NFT.

Wszystko jasne prawda? Co lepsze, praktycznie nie musiałem niczego pisać, bo kod tego kontraktu wygenerowałem przy pomocy kreatora kontraktów Open Zeppelin.

Przy pomocy Hardhata wdrożyłem swój kontrakt na sieć testową Goerli i możecie go znaleźć tutaj:
https://goerli.etherscan.io/address/0xD28D33D80121A5926FdB60707F722d69F53467cb.

Kontrakt zweryfikowałem przy użyciu komendy:

npx hardhat verify –network goerli 0xD28D33D80121A5926FdB60707F722d69F53467cb

Dzięki temu po wejściu w zakładkę Contract na Etherscanie możecie zobaczyć cały kod jaki składa się na kolekcję Dogtronic NFT.

Dodatkowo musiałem wdrożyć gdzieś assety pod NFT, a skoro to tylko testowa kolekcja, to zrobiłem to na naszym serwerze.

Tokeny możecie znaleźć pod adresem https://nft.dogtronic.dev/0. Jest ich aż 5 (od 0 do 4).

Wiem, wyglądają mega cool, sam je robiłem ( ͡° ͜ʖ ͡°).

Finalnie w ramach przetestowania działania kontraktu wywołałem w kontrakcie funkcję safeMint, opłaciłem koszt transakcji i dzięki temu stałem się właścicielem pierwszego Dogtronicowego NFT.

Wykorzystany do tego kod znajdziecie tutaj:
https://github.com/dogtronic/blog-dogtronic-nft

Jak ze wszystkim tak i w zabawie z NFT od czegoś trzeba zacząć.

Nie każdy chce wydawać ogromne ilości pieniędzy na próbowanie czegoś. W związku z tym chciałbym zaproponować wam bardzo interesujące rozwiązanie, od którego ja sam zaczynałem swoją przygodę w świecie krypto, a mianowicie TreasureDAO, czyli ekosystemie znajdującym się na drugiej warstwie Ethereum – Arbitrum.

Na ten moment nie musicie rozumieć, co to znaczy, ale zachęcam do zapoznania się z tematem dla osób ciekawych bardziej technicznych aspektów związanych z NFT.

TreasureDAO, zasilane przez token $magic, określane jest przez wielu jako Nintendo świata krypto i faktycznie, przejrzenie projektów obejmujących ten projekt może skutkować takimi skojarzeniami.

Treasure ma jedno z większych i bardziej aktywnych community w krypto świecie i bycie jego częścią może okazać się naprawdę bardzo gratyfikujące.

Czy jest to opłacalne na ten moment? Nie mam pojęcia, nie siedzę w krypto na tyle długo, żeby być w stanie się wypowiedzieć na ten temat. Kiedy ja zaczynałem to $magic był po 4$, potem poszybował do swojego all time high i kosztował 6.32$. Po ostatnim spadku wszystkiego w krypto w tej chwili cena tego tokenu to 0.52$.

No cóż, jeszcze odbije co nie…
Jeżeli chcecie dowiedzieć się więcej o $magic to serdecznie polecam https://startwithmagic.com/, znajdziecie tam wszystkie informacje, których możecie potrzebować.

Jeśli chodzi o bardziej dostępne cenowo projekty, jakie Wam polecam, to na pewno będą to:

Gra symulacyjna o życiu żabki. No mega fajne.

Tych projektów jest o wiele więcej i polecam wam przejrzeć je samodzielnie w poszukiwaniu czegoś, co najbardziej Wam się spodoba.

Projekty TreasureDAO możecie przeglądać np. na ich autorskim marketplace w stylu OpenSea – Trove.

Warto też wspomnieć, iż większość projektów w Treasure startowało jako Free Mint, czyli wybicie NFT nic nie kosztowało, pod warunkiem bycia na whiteliście. Co to oznacza? Że za NFT wcale nie trzeba płacić, a wystarczy być aktywnym i zaangażowanym członkiem społeczności.

Mam nadzieję, iż w tym artykule chociaż trochę pozwoliłem wam zrozumieć koncept NFT i nie będziecie ślepo pluć na wszystko, co związane z tym tematem w internecie. Jak już na coś plujemy to chociaż róbmy to świadomie, a nie dlatego, iż wszyscy to robią.