4 godzin temu
Pomimo ambitnych planów zadłużenia się na ponad 100 miliardów euro, niemiecki rząd koalicyjny stoi w obliczu coraz ostrzejszego konfliktu budżetowego. Według „Tagesspiegel”, ministerstwa zgłosiły zapotrzebowanie, które znacząco przekracza ramy wyznaczone przez ministra finansów.
Deficyt pomiędzy planowanymi wydatkami a dostępnymi środkami sięga „wysokiego dwucyfrowego miliardowego zakresu” – do osiągnięcia planów niemieckiego gabinetu brakuje około 20–30 miliardów euro.
Wiele ministerstw – w tym resorty środowiska, gospodarki, obrony i spraw społecznych – domaga się znacznie większych nakładów, m.in. na transformację energetyczną, modernizację armii, wsparcie dla przemysłu czy cyfryzację administracji. Według doniesień medialnych, lista życzeń niektórych resortów jest „niemal oderwana od realiów budżetowych”.
Minister apeluje o umiar, ale bez efektu
Lider SPD, minister finansów Lars Klingbeil wezwał niedawno do „rozsądku” i „priorytetyzacji wydatków”. Jego apel dotyczył ograniczenia nadmiernych żądań finansowych. Jednak jak wynika z przecieków z ministerstw, postulaty oszczędności zostały w dużej mierze zignorowane. Politycy SPD, a także opozycyjnych Zielonych argumentują, iż „bez dużych inwestycji Niemcy nie będą w stanie sprostać globalnym wyzwaniom”.
Część SPD postuluje poluzowanie hamulca zadłużenia lub jego czasowe zawieszenie – powołując się na „wyjątkowe okoliczności” i konieczność zapewnienia finansowania dla transformacji klimatycznej i modernizacji gospodarki.
Podczas negocjacji budżetowych pod koniec 2024 roku, które zakończyły się zerwaniem koalicji „sygnalizacji świetlnej”, liberalny polityk Christian Lindner przestrzegał, iż dalsze sięganie po kredyt może podkopać reputację Niemiec jako solidnego partnera finansowego i pociągnąć za sobą niekorzystne zmiany na rynkach – w tym wzrost oprocentowania obligacji oraz spadek ratingu.
Możliwe rozwiązania
Jeśli minister Klingbeil przeforsuje swój plan, wiele projektów będzie musiało zostać ograniczonych lub opóźnionych. Rząd może spróbować także obejść hamulec zadłużenia dzięki funduszy specjalnych (tak jak w przypadku funduszu obrony). Część polityków domaga się natomiast reformy ustawy o hamulcu zadłużenia, twierdząc, iż w czasach kryzysów inwestycje powinny być traktowane jako konieczność, a nie fanaberia.
Nowelizacja budżetu to nie tylko spór o liczby, ale głęboki konflikt o rolę państwa w gospodarce, odpowiedzialność fiskalną i wizję przyszłości Niemiec.
