5 godzin temu
Zdaniem Niemiec, państwa UE, które odmówią poparcia „pożyczki reparacyjnej” dla Ukrainy opartej na rosyjskich państwowych aktywach, mogą ponieść poważne konsekwencje finansowe, w tym w postaci wyższych stóp procentowych i obniżenia ratingów kredytowych.
– Każdy kraj, który teraz odrzuci tę propozycję pożyczki reparacyjnej, musi mieć świadomość, iż prawdopodobnie będzie to miało negatywny wpływ na jego rating kredytowy – powiedział dziennikarzom w Brukseli minister ds. europejskich Niemiec Günther Krichbaum przed spotkaniem ministrów spraw zagranicznych.
Choć Krichbaum nie wspomniał wprost o alternatywnych źródłach finansowania, Komisja Europejska wcześniej rozważała jako rozwiązania awaryjne wobec programu pożyczkowego o wartości 210 mln euro zaciągnięcie wspólnego unijnego długu (tak jak to było w przypadku funduszu odbudowy po pandemii COVID-19) albo dwustronne dotacje udzielane przez poszczególne kraje.
Krichbaum zasugerował jednak, iż każda alternatywa byłaby kosztowna dla państw UE. – Stopy procentowe wówczas by wzrosły, co stworzyłoby błędne koło, gdyby poszczególne państwa członkowskie faktycznie wdrożyły cięcia budżetowe – ostrzegł.
Kanclerz Niemiec Friedrich Merz jest głównym zwolennikiem pożyczki reparacyjnej. Sprzeciwia się on zwiększaniu zadłużenia w czasie, gdy budżety państw UE i tak są silnie napięte.
Tymczasem premier Belgii Bart De Wever prezentuje stanowisko całkowicie odmienne, twierdząc, iż wykorzystanie tych aktywów wiąże się z ogromnym ryzykiem finansowym – opinię tę podziela również Euroclear, brukselski depozyt papierów wartościowych, który przechowuje większość aktywów przeznaczonych na pożyczkę.
W liście do Ursuli von der Leyen z ubiegłego miesiąca De Wever ostrzegł, iż mechanizm ten może zostać odebrany przez międzynarodowych inwestorów jako równoznaczny z konfiskatą, co w konsekwencji podniosłoby koszty zadłużenia rządów.
– Inwestorzy prawdopodobnie zażądają wyższych premii, aby zrekompensować zwiększone ryzyko wywłaszczenia – napisał. – Zwiększyłoby to ryzyko systemowe dla Euroclear, a w konsekwencji dla rynków finansowych UE, potencjalnie wywołując kryzys systemowy i destabilizując samo euro.
Presja na Belgię
Kierownictwo UE – w tym von der Leyen, przewodniczący Rady Europejskiej António Costa oraz szefowa unijnej dyplomacji Kaja Kallas – naciska na państwa, by porozumiały się w sprawie pożyczki reparacyjnej na czwartkowym szczycie unijnych przywódców.
Impuls do osiągnięcia porozumienia w tym tygodniu słabnie jednak, ponieważ Włochy, Bułgaria, Malta i Czechy domagają się większego skupienia na właśnie tych alternatywach, przed którymi ostrzegał Krichbaum.
Wiceszef polskiego MSZ Marcin Bosacki powiedział jednak przed poniedziałkowym spotkaniem, iż nie obawia się osłabienia poparcia dla pożyczki reparacyjnej i iż Polska popiera to rozwiązanie. Według niego najważniejsze jest zapewnienie finansowania dla Ukrainy co najmniej na najbliższe pół roku, a być może choćby na rok.
