Nitowanie – co to takiego i jak przebiega?

Spawanie, chociaż ma swoje zalety, nie sprawdza się w każdym wypadku. W niektórych projektach znacznie lepiej jest zastosować nitowanie. Elementy są wówczas połączone gwałtownie i trwale. W poniższym tekście odpowiadamy na pytania, co to jest nitowanie, jak je przeprowadzać oraz jakie są jego plusy.

Przed instrukcją, jak nitować, warto zdefiniować tę technikę. Nitowanie to trwałe i mechaniczne połączenie elementów (dwóch lub więcej) dzięki nitów. Aby efektywnie je przeprowadzić, wystarczy dostęp do łączonych partii z jednej strony.

Zanim wynaleziono techniki spawalnicze nitowanie było bardzo popularne i do dzisiaj stanowi często używany sposób łączenia różnych materiałów. Technika nitowania swoje korzenie ma w narzędziach i urządzeniach wykorzystywanych już w starożytności. Wówczas nitowanie stosowano równie często, co klejenie.

Zastosowanie nitowania

Najczęściej nitowanie wykorzystuje się np. do:

• blach,
• kształtowników stalowych,
• wsporników,
• dźwigarów,
• nierozłącznych połączeń maszyn i urządzeń.

Technikę nitowania stosuje się więc wszędzie tam, gdzie istotny jest czas wykonania połączenia lub gdzie nie można wykonać spawu.

Co ciekawe, nitowanie stosowano w wielu znanych budowlach, np. przy budowie wieży Eiffla wykorzystano aż 2,5 mln nitów. Oprócz tego nity znajdują zastosowanie przy budowie różnego rodzaju zbiorników ciśnieniowych i nie tylko. Chociaż tego typu łączenie kojarzy się najczęściej ze stalą, nitowanie można z powodzeniem zastosować do trwałego scalenia m.in.:

• tworzyw sztucznych,
• drewna,
• skóry,
• tkanin.

Nity zrywalne i nie tylko – rodzaje nitów

Trwałe połączenie powstaje przy użyciu nitów. To niewielkie, metalowe elementy z trzpieniem i charakterystyczną główką. Na rynku można znaleźć nity wykonane z surowców takich jak aluminium, stal nierdzewna czy tworzywa sztuczne. Do łączenia elementów wykorzystuje się kilka rodzajów nitów, trzeba jednak pamiętać o przygotowaniu otworów na nity w łączonych powierzchniach.

• Nity zrywalne to klasyczne, najczęściej stosowane części. Zaletą tego rozwiązania jest możliwość rozłączenia scalonych elementów – uszkodzona główka pozwala zerwać połączenie.
• Nitonakrętki są dość uniwersalną opcją – można je wykorzystać niezależnie od rodzaju materiału czy jego grubości, chociaż najlepiej sprawdzają się przy cieńszych elementach. Umożliwiają osadzenie śruby wewnątrz gwintu.
• Nitotrzpienie wykorzystuje się jako wytrzymałe mocowanie do konstrukcji ze stali nierdzewnej i nie tylko. Sposób ich działania przypomina nitonakrętki z tą różnicą, iż nitotrzpienie zamiast gwintu wewnętrznego posiadają gwint zewnętrzny.

Jakie nity wybrać?

Wybór odpowiednich nitów może stanowić wyzwanie, zwłaszcza wśród osób, które dopiero zaczynają przygodę z nitowaniem. Na co zwrócić uwagę?

• Materiał wykonania – każdy rodzaj nitów ma swoje zalety, warto jednak przemyśleć, czy w danej realizacji zamiast nitów stalowych lepiej sprawdzą się np. nity z monelu odporne na działanie substancji chemicznych.
• Kształt – parametry takie jak rozmiar gwintu, kształt przekroju czy główki wpływają na wytrzymałość łączenia elementów oraz siłę zacisku. Trwałość połączenia dodatkowo poprawia dopasowany system rozstawienia nitów.
• Grubość łączonego materiału – aby uzyskać jak najlepszy i estetyczny efekt, trzeba zwrócić uwagę na grubość elementów do połączenia. Do cienkich warstw lepiej sprawdzają się nitonakrętki, a grubszych – nitotrzpienie.