Witaj,
Do napisania tego tekstu skłoniła mnie gorąca dyskusja pod jednym z moich starszych wpisów dotyczącym wniosków o zawieszenie postępowań w sprawie o ryczałty za nocleg. Iskrą do wymiany komentarzy okazało się niewinne wręcz pytanie jednego z czytelników tj. „Czy warto składać wniosek o zawieszenie postępowania w sprawie o ryczałt, w związku z postępowaniem toczącym się w tej chwili przed Trybunałem Konstytucyjnym?”
Wymianę zdań prowadziłem z moim kolegą po fachu Radcą Prawnym Pawłem Judkiem, prowadzącym świetnego bloga o prawie transportowym (transportoweprawo.pl), który zresztą gorąco polecam.
Otóż we wpisie pod tytułem Trybunał Konstytucyjny a wnioski o zawieszenie postępowania w sprawie o ryczałt noclegowy „rozprawiłem się” z tematem wniosków o zawieszenie postępowania cywilnego w sprawach kierowców zawodowych domagających się zasądzenia na ich rzecz ryczałtów noclegowych w związku z odbieraniem noclegu w kabinie samochodu ciężarowego.
Niestety informacje tam zawarte już niedługo okażą się częściowo nieaktualne, a to w związku z nowelizację ustawy kodeks postępowania cywilnego, która wejdzie w życie już 8 września 2016r. i wprowadza możliwość tzw. fakultatywnego zawieszenie postępowania cywilnego o ile rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku postępowania toczącego się przed Trybunałem Konstytucyjnym (TK) albo Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Zmiana została dokonana ustawą z dnia 10 lipca 2015r. (Dz.U.2015.1311), której pełen tekst znajdziesz TUTAJ.
Do tej pory w kodeksie postępowania cywilnego nie istniał żaden przepis, który pozwalałby Sądowi na zawieszenie postępowania z tej tylko przyczyny, iż przed Trybunałem Konstytucyjnym toczone jest postępowania dotyczące stwierdzenia zgodności przepisów z Konstytucją.
Wcześniej przepis dający możliwość zawieszenia istniał, ale nie w samym kpc (kodeksie postępowania cywilnego), ale w § 106 ust. 1 regulaminu urzędowania sądów powszechnych. Istniał, ale z dniem 15 sierpnia 2013r. został uchylony.
Przechodząc do naszej nowości. Zgodnie z nową treścią art. 177 § 1 pkt 3 (1) kpc
Sąd może zawiesić postępowanie z urzędu o ile rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku postępowania toczącego się przed Trybunałem Konstytucyjnym albo Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Na pierwszy rzut oka wprowadzenie takiego przepisu powinno powodować zawieszenie wszystkich spraw o ryczałt. W końcu na na darmo Związek Pracodawców „Transport i Logistyka Polska” wniósł do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o kontrolę konstytucyjności przepisów dotyczących ryczałtów za noclegi kierowców nocujących w kabinach ciężarówek. To jednak tylko na pierwszy rzut oka.
Zobacz, gdyby rozsądny ustawodawca chciał, aby każda sprawa podlegała zawieszeniu z tej tylko przyczyny, iż toczy się postępowania przez Trybunałem Konstytucyjnym lub przez Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej, a wynik tej sprawy ma znaczenie dla rozstrzygnięcia konkretnej sprawy o ryczałty, prowadzonej przed konkretnym Sądem Rejonowym lub Sądem Okręgowym, to ustawodawca wprowadziłby zmiany nie w treści przepisu art. 177 kpc, ale w treści przepisu art. 174 kpc, który przewiduje przesłanki obligatoryjnego zawieszenia postępowania w sprawie z urzędu czego jednak nie zrobiono. W każdym zatem przypadku ocena tego czy dane postępowanie podlega zawieszeniu czy też może toczyć się dalej, należy do Sądu (czy to w Tychach czy we Wrocławiu).
Ale zwróćmy uwagę na rzecz jeszcze ważniejszą. Nowy przepis art. 177 § 1 pkt 3 (1) kodeksu postępowania cywilnego daje możliwość zawieszenia postępowania, ale tylko o ile treść wyroku, który zostanie w niej wydany (w naszym przypadku chodzi tu o wyrok zasądzający odpowiednie kwoty tytułem ryczałtu albo wyrok oddalający pozew) zależy od wyniku sprawy prowadzonej przez TK lub TSUE.
Tymczasem większość Sądów powszechnych w Polsce przyjęła do wiadomości stanowisko Sądu Najwyższego dotyczące tzw. ryczałtów noclegowych dla pracowników takich jak kierowcy zawodowi, i (jak wielokrotnie deklarowano to już podczas ogłoszenia wyroków zasądzających kierowcy ryczałty za nocleg) będą stosowały się do treści tychże uchwał SN. Będą się do nich stosowały do chwili kiedy uchwały te i związana z nimi linia orzecznicza nie zostaną zmienione (jeżeli wogóle zostaną zmienione).
Tutaj pojawić się może uzasadniony zarzut, iż czym innym jest kwestia przyjęcia przez Sąd Najwyższy takiej czy innej interpretacji przepisów prawa, a czym zupełnie innym kwestia zgodności czy też niezgodności przepisów ustawowych z Konstytucją.
Zwróć jednak proszę uwagę na to jaki podmiot zainicjował postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym. Przecież nie był to Sąd (pomimo tego, iż sprawy o ryczałt toczą się w zasadzie w każdym Sądzie pracy w Polsce), ani tym bardziej żaden organ. Postępowanie zostało zainicjowane na skutek działań podmiotu zupełnie prywatnego, którego jedynym (ok, głównym) celem działania jest nic innego jak tylko troska o interesy jasno sprecyzowanej grupy podmiotów, tj. zgodnie z nazwą tego stowarzyszenia nie kogo innego jak przewoźników drogowych. To te podmioty nagle „nabrały wątpliwości” co do konstytucyjności przepisów, których praktyczne i w pełni uzasadnione stosowanie przez Sądy powszechne, „uderza po ich kieszeni”.
Pamiętaj przy tym, iż Sądy działają w granicach i na podstawie prawa. Prawa czyli ustaw, rozporządzeń, ratyfikowanych umów międzynarodowych, ale i na podstawie Konstytucji.
Tyle i aż, tyle…
O zawieszeniu na skutek skierowania zapytania prejudycjalnego napiszę już w jednym z kolejnych wpisów.
