2 godzin temu
Nowy szkodnik orzecha włoskiego masowo rozprzestrzenia się na Ukrainie. Na niektórych plantacjach odsetek uszkodzonych owoców sięga 40–50%. O jaki gatunek chodzi?
Nowy szkodnik orzecha włoskiego może stanowić duże zagrożenie także w Polsce. Dotychczas najgroźniejszymi szkodnikami tego gatunku były mszyce oraz pilśniowiec orzechowy. Ponadto na gatunku tym żerują zwójki liściowe oraz chrząszcze i ich larwy.
Inwazyjny szkodnik orzecha włoskiego atakuje sady
Na Ukrainie odnotowuje się masowe rozprzestrzenianie się motyla nocnego Erschoviella musculana (Erschov, 1874) (Lepidoptera: Nolidae) (Asian walnut moth) — owada uszkadzającego owoce orzecha włoskiego. Inne nazwy, jakie są używane to Garella musculana, Nycteola musculana, Sarrothripus musculana. Na niektórych plantacjach odsetek uszkodzonych owoców sięga 40–50%. Poinformował o tym entomolog z Parku Narodowego Tuzłowskie Limany, Jewgienij Chałaim.
Według niego szkodnik orzecha przedostaje się na Ukrainę dwoma drogami. Mianowicie jedną jest korytarz czarnomorsko-karpacki z Besarabii, a drugą — wybrzeże Morza Czarnego na Kaukazie przez Krym. Garella w Europie po raz pierwszy została odkryta w Gruzji, w latach 2005–2006 — na Krymie, w 2008 r. — w obwodzie zaporoskim, a w 2012 r. — w Odessie.
Gdzie w tej chwili występuje szkodnik orzecha?
Garella musculana pochodzi z Azji Środkowej. Jest groźnym szkodnikiem orzecha włoskiego w: Kirgistanie, Tadżykistanie, Turkmenii, Uzbekistanie i południowym Kazachstanie. Notuje się jego obecność w Iranie, Afganistanie, Indiach. W 2008 r. został uznany za gatunek inwazyjny w Sewastopolu (Krym). W tym samym roku odnotowano jego obecność na Wyspach Brytyjskich. w tej chwili jest szeroko rozpowszechniony w Turcji, Bułgarii i Rosji. W latach 2018–2020 zaczęto obserwować szkodnika w Rumunii. Ponadto w roku 2021 odnotowano jego obecność w północno-wschodnich Włoszech (region Veneto) na plantacjach orzecha włoskiego. Jak widać, gatunek korzysta ze zmian klimatu i rozprzestrzenia się dynamicznie w kierunku zachodnim.
Charakterystyka owada Garella musculana
Jajo jest żółtawoszare do czerwonoszarego, elipsoidalne. Ma ono średnicę 0,5 mm i jest mocno spłaszczone od spodu i lekko spłaszczone od góry, pokryte małymi żeberkami. Ponadto na obu biegunach znajduje się sieć sześciokątnych komórek tworzących gwiazdę na szczycie.
Nowo narodzona larwa ma barwę kremowobiałą do żółtawobiałej. Ma ona 2–3 mm długości, ciemnobrązową głowę o 0,5-mm średnicy i przedplecze pokryte kilkoma długimi, jasnymi włoskami. W pełni wyrośnięta gąsienica przed przepoczwarzeniem ma 15–20 mm długości i około 5 mm szerokości w pierwszym segmencie odwłoka, ciało jasnozielonokremowe do zielonkawobrązowego lub czerwonobrązowego ze wzorem utworzonym przez małe brązowe plamki i punkciki. Jasnobrązowe, pulsujące naczynie grzbietowe jest widoczne przez środek grzbietowej części ciała. Ciało ma pokryte kilkoma jasnobrązowo-kremowymi włoskami osadzonymi na małych, ciemnobrązowych, okrągłych tarczkach. Włoski te są krótkie na głowie i dość długie po stronie grzbietowej i bocznych ciała. Przedplecze jest brązowe do zielonkawo-brązowego. Odnóża piersiowe są ciemnobrązowe i matowe. Odnóża brzuszne są tego samego koloru co reszta ciała. Głowa jest brązowa i jasna, o średnicy 3–4 mm.
Poczwarka ma 11–12 mm długości i 3,5–3,6 mm szerokości. Głowa, czułki, odnóża i skrzydła są jasnobrązowo-ochrowe. Wzdłuż grzbietowej strony biegnie szeroki, ciemniejszy brązowy do czarnobrązowego podłużny pasek. Poczwarka znajduje się w śnieżnobiałym, gęstym, zwężony na obu końcach kokonie, który ma 12–14 mm długości i 4,5–5,2 mm szerokości.
Nowy, inwazyjny szkodnik orzecha włoskiego może zmniejszyć plon orzechów choćby o 70–80%. Zagrożenie stanowią gąsienice motyla Garella musculana
fot. Canva
Dorosły szkodnik orzecha: Rozpiętość skrzydeł dorosłego osobnika wynosi 18–23 mm. Długość ciała wynosi 8–9 mm. Przednie skrzydła są na ogół ołowianoszare z poprzecznymi brązowymi, białymi i czarnymi pasami i liniami. Tylne skrzydła są monochromatycznie szare. Tułów jest szary lub brązowoszary z ciemnym poprzecznym paskiem. Owad ma cienkie czułki, od jasnobrązowych do ciemnobrązowych, pokryte rzadkimi małymi włoskami. Spód skrzydeł i ciało są jednolicie jasnoszare.
Jakie straty powoduje nowy szkodnik orzecha?
Owad żyje pod zieloną skórką owocu i nie uszkadza pestki, ale orzech przestaje dojrzewać normalnie, czernieje i traci swój atrakcyjny wygląd — zauważa Khalaim.
Atakowane gatunki to przede wszystkim orzech włoski oraz orzech czarny. Uszkodzone owoce można zwykle łatwo rozpoznać po brązowych odchodach gromadzących się w otworze wlotowym gąsienicy w owocu lub pędzie. Skupiska poczwarek szkodników są łatwo widoczne pod luźną korą i w innych kryjówkach. Uszkodzone pędy często żółkną i więdną. Żerowanie gąsienic w osłonie owoców powoduje ich deformowane i drzewa zwykle nie wytwarzają normalnych orzechów. Prowadzie to do znacznego zmniejszenia plonu orzechów (nawet o 70–80%). W latach niskiego plonu orzechów gąsienice szkodnika żerują wewnątrz młodych pędów, powodując ich więdnięcie. Dlatego największe szkody obserwuje się na młodych drzewach.
W górach rozwijają się dwa pokolenia rocznie, a w dolinach trzy, a larwa zimuje w kokonie zlokalizowanym pod korą drzew. Samice składają po 70–80 jaj.
Ponieważ ten szkodnik orzecha przez prawie cały cykl rozwojowy jest dobrze chroniony, to możliwości jego zwalczania są bardzo ograniczone. Tryb życia chroni go przed zabiegami środkami chemicznymi i bakteryjnymi. Dlatego na młodych drzewach stosuje się opaski pułapkowe przeciwko gąsienicom szkodnika. Ponadto dobre rezultaty może dać usuwanie i niszczenie opadłych owoców. Możliwe jest również niszczenie skupisk poczwarek szkodnika pod luźną korą.
Źródło: ukragroconsult
