1 miesiąc temu
Uprawa wciąż jeszcze kontrowersyjna i mało powszechna w Polsce, ale popularna na świecie. Wykorzystuje się 100% rośliny, więc jest to uprawa opłacalna. O jakim gatunku mowa?
Prawdą jest, iż dla rolników to uprawa opłacalna, jednak wiążąca się ze sporymi nakładami pracy, szczególnie w okresie zbiorów. Przyjrzyjmy się bliżej tematowi uprawy konopi zarówno w kraju, jak i na świecie.
Uprawa konopi
Poruszając temat uprawy konopi włóknistych, warto cofnąć się trochę w czasie, ponieważ jej uprawa była w Polsce bardzo popularna od dawna. Rośliny miały ogromne znaczenie dla przemysłu włókienniczego. I było tak, aż do lat 90. XX w., kiedy nastąpił rozwój przemysłu wytwarzającego włókna sztuczne. Drugim powodem ograniczenia w Polsce upraw praktycznie do minimum, stały się regulacje prawne dotyczące konopi indyjskich i zagrożeń płynących z ich adekwatności narkotycznych.
W 2015 r. odrodziło się zainteresowanie uprawą konopi siewnych w Polsce. Od tego czasu zauważalny jest wzrost areałów tej rośliny w naszym kraju. Ze względu na możliwość szerokiego wykorzystania całej rośliny, jest to uprawa opłacalna. Dodatkowo uprawie sprzyja łatwość uprawy oraz unijne dofinansowania.
W krajowym rejestrze odmian prowadzonym przez COBORU w tej chwili 10 odmian zalecanych do uprawy w naszym kraju. Co ważne, każda z nich spełnia unijne wytyczne określające dopuszczalną zawartość THC w suchej masie ziela kwiatostanów roślin. Wartość ta nie przekracza 0,2% (UE dopuszcza 0,3%).
Sposoby wykorzystania konopi
Zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii z 29 lipca 2005 r. możliwa jest uprawa konopi włóknistych w Polsce. Są jednak określone zasady takich upraw. Mowa przede wszystkim o konkretnych celach uprawy.
Zastosowanie przemysłowe
Mianowicie, konopie mogą być uprawiane na potrzeby: spożywcze, włókiennicze, chemiczne, celulozowo-papiernicze, kosmetyczne, farmaceutyczne (marihuana medyczna), energetyczne, meblarskie, nasiennictwa, naukowo-badawcze. Dopuszczalna jest także uprawa na cele spożywcze, weterynaryjne, paszowe, pszczelarskie, nawozowe. Ponadto na potrzeby produkcji materiałów kompozytowych, budowlanych i naturalnych ŚOR.
Wykorzystanie poszczególnych części rośliny:
- kwiaty — żywność, leki, olejki aromatyczne;
- nasiona — biopaliwo, oleje spożywcze, napoje konopne, białko konopne, mąka konopna, pokarm dla zwierząt;
- liście — kompost, leki, napoje, kosmetyki;
- łodygi — włókno, leki, kosmetyki, nawóz, ściółka, biodrenaż;
- korzenie — leki, ściółka dla zwierząt, nawóz.
Wykorzystanie konopi do fitoremediacji
Co ważne, opłacalna uprawa konopi włóknistych związana jest także z jej wykorzystaniem w celach rekultywacji i remediacji gruntów.
Badania wykazały, iż konopie są odporne na szkodliwe działanie toksycznych pierwiastków znajdujących się w glebie, np. kadmu. W jednym z badań porównywano wpływ kadmu na rośliny (m.in. konopie, rącznik, len, kapustę, soję). Wyniki wykazały, iż już 50 mg kadmu na 1 kg suchej masy hamował wzrost korzenia badanych roślin z wyjątkiem konopi. Co więcej, w przypadku konopi ta ilość pierwiastka choćby stymulowała wzrost korzeni, a rośliny wykazały się ogromną tolerancją na jego działanie. To pokazuje dodatkową wartość tej rośliny, dzięki możliwości wykorzystaniu jej do fitoremediacji skażonych terenów.
Na wykorzystaniu rośliny do fitoremediacji terenu nie kończy się możliwość jej dalszego użytkowania. Wiadomo, iż konopie, w których skumulowane zostały substancje toksyczne, mogą być dalej wykorzystywane w branży energetycznej jako biomasa do odnawialnych źródeł energii.
Uprawa konopi na świecie
Obecnie w ponad 30 krajach uprawia się konopie siewne z przeznaczeniem na cele przemysłowe i rolnicze. Przodują pod względem uprawy tej rośliny na włókno UE i Chiny. W Europie zdecydowanym nr 1. jest Francja. jeżeli natomiast chodzi o największych producentów nasion konopi, to na podium znajdują się od najwyższego stopnia: Kanada, Chiny, UE.
Na Węgrzech sytuacja na przestrzeni lat kształtowała się podobnie jak w Polsce. Kilkadziesiąt lat temu konopie zajmowały miejsce w pierwszej trójce upraw na terenie Węgier. Podobnie jak w Polsce, uprawa zmalała wraz z rozwojem przemysłu tworzyw sztucznych. Jednak od jakiegoś czasu roślina ze względu na swoje wszechstronne wykorzystanie i opłacalną uprawę wraca do łask.
Konopie w uprawach to odmiany o niskiej zawartości THC. Nasiona przeznaczone do wysiewu muszą pochodzić z certyfikowanych źródeł. Cała uprawa jest kontrolowana przez odpowiednie służby i urzędy. Czyli podobnie jak w Polsce.
Legalizacja marihuany na Ukrainie
Tymczasem na Ukrainie rozpoczął się drugi etap reformy legalizacyjnej dla marihuany leczniczej. Mianowicie 16 sierpnia 2024 r. weszła w życie ustawa o legalizacji marihuany leczniczej. Nowe przepisy regulują używanie konopi. Poza tym wskazują zasady jej obrotem na każdym etapie: począwszy od uprawy po wykorzystanie do celów leczniczych.
Każdy etap produkcji oraz obrotu konopiami indyjskimi pozostanie pod ciągłą kontrolą odpowiednich służb. Producenci będą musieli spełniać szereg warunków oraz posiadać odpowiednie licencje i certyfikaty. Uprawy muszą być nieustannie monitorowane. Rolnicy uprawiający konopie siewne mają obowiązek całodobowo udostępniać policji dostęp do szklarni, w których prowadzona jest uprawa.
Jeden z ukraińskich posłów zauważa, iż aktualna powierzchnia upraw konopi technicznych, czyli tych z przeznaczeniem m.in. na włókno, wynosi około 4,5 tys. ha. Zwraca uwagę, iż uprawa konopi w celach medycznych, dostosowanie gospodarstw do jej uprawy oraz wszelkie obostrzenia, które obowiązują rolników decydujących się na tego typu uprawę, może okazać się na ten moment zbyt kosztowna dla wielu rolników. Poseł zakłada, iż na początku uprawa będzie opłacalna wyłącznie dla dużych firm farmaceutycznych i liderów rynku leczniczego.
Źródła: www.gov.pl, www.lexlege.pl, www.coboru.gov.pl, itp.edu.pl
