Fundacja „Pro Kolej” i Chojnickie Stowarzyszenie Miłośników Kolei zapraszają na unikalne, trzydniowe spotkanie z koleją w Chojnicach. Program wydarzenia zaplanowanego na weekend 11-13. października obejmuje serię spotkań i prezentacji, zwiedzanie zabytkowych dworców, wystawę historycznego i współczesnego taboru, pokaz sprzętu do utrzymania infrastruktury i ratownictwa kolejowego, przejazdy na symulatorze lokomotywy spalinowej oraz pociąg specjalny, który po 10 latach przerwy dotrze do węzła kolejowego Pruszcz-Bagienicy.
Chojnice to w perspektywie historycznej jeden z najważniejszych węzłów kolejowych na pograniczu Pomorza i Ziemi Tucholskiej. Dzięki dogodnemu położeniu, w okresie intensywnej rozbudowy sieci kolejowej na terenie ówczesnych Prus Zachodnich, na stacji noszącej wtedy niemiecką nazwę Konitz, łączyły się linie kolejowe z sześciu kierunków. Pierwszy pociąg wjechał na stację w Chojnicach, będącej częścią obecnej linii kolejowej nr 203 Piła – Chojnice – Tczew w listopadzie 1871 r. Wybudowana linia miała skrócić czas przejazdu na istniejącej już wcześniej linii Berlin – Królewiec tzw. Królewskiej Kolei Wschodniej. W 1873 roku przekazano do użytku budynek chojnickiego dworca. W kolejnych latach doprowadzono do Chojnic kolejne nowobudowane linie kolejowe:
- w 1877 r. z Runowa Pomorskiego przez Szczecinek i Człuchów (obecnie nr 210),
- w 1883 r. z Laskowic Pomorskich (później przedłużona do Grudziądza i Działdowa (obecnie nr 208),
- w 1894 r. z Nakła nad Notecią (obecnie nr 281),
- w 1902 r. kolej kościersko-chojnicko-bytowską (obecnie między Kościerzyną a Chojnicami nr 211).
Po odzyskaniu niepodległości, Chojnice stały się stacją graniczną po polskiej stronie granicy z Niemcami, ale nie spowodowało to spadku znaczenia tutejszego węzła. Na mocy postanowień Traktatu Wersalskiego, Polska zobowiązała się do zapewnienia swobodnego tranzytu kolejowego z Niemiec do Prus Wschodnich i do Wolnego Miasta Gdańska. Chojnice stanowiły najważniejszy punkt dla tego tranzytu. Na mocy podpisanej w 1921 r. polsko-niemieckiej konwencji tranzytowej, ruch tranzytowy przez terytorium polskie odbywał się bez kontroli paszportowej i celnej, ale przejazd pociągu odbywał się z udziałem polskich konwojentów. Przez terytorium Polski pociągi prowadziły polskie parowozy oraz polscy kolejarze. Dla Chojnic oznaczało to, iż kolej przez cały czas dawała zatrudnienie dużej liczbie mieszkańców miasta i odgrywała znaczną rolę w jego gospodarce.
W następnym stuleciu dzieje kolei w Chojnicach odzwierciedlały to, co było udziałem całego transportu kolejowego w Polsce. Odbudowa z wojennych zniszczeń i rozwój po II wojnie światowej, przyniosły wymierne efekty. W szczytowym momencie, na przełomie lat 80. i 90. XX wieku stacja w Chojnicach obsługiwała blisko 100 par pociągów, co było historycznym rekordem. Dla porównania: we wrześniu 2024 r. przez stację przejeżdżają 34 pary pociągów. Postępujące w późniejszych latach, pod hasłem „optymalizacji” ograniczanie połączeń kolejowych, dotknęło również Chojnice. Oprócz połączeń, likwidowano też obiekty zaplecza technicznego i socjalno-administracyjnego, stanowiące dorobek pracy całych pokoleń kolejarzy.
Istniejący od przeszło 150 lat dworzec w Chojnicach w 2015 roku został przejęty przez miasto od PKP S.A. Powstał duży projekt węzła integrującego komunikację kolejową, autobusową oraz miejską w Chojnicach i Człuchowie. Całość kosztowała ponad 70 mln złotych, z czego odnowienie dworca – 25 mln zł. 48 mln pochodziło ze środków unijnych. Poza funkcją komunikacyjną, odnowiony budynek pełni rolę siedziby samorządowych instytucji: Straży Miejskiej i centrum monitoringu miejskiego. O znakomitych efektach tej renowacji będą mogli przekonać się uczestnicy Kongresu, bowiem właśnie na dworcu znajdować się będzie recepcja wydarzenia. Zaplanowano również zwiedzanie obiektu, w tym pomieszczeń, w których Chojnickie Stowarzyszenie Miłośników Kolei, urządziło salę tradycji kolejarskiej węzła Chojnice.
Na uczestników Kongresu czeka ponadto szereg atrakcji i wydarzeń towarzyszących – przejazd pociągiem specjalnym po linii nr 241 z Tucholi do Koronowa, wybudowanej w roku 1909, a wyłączonej z eksploatacji w 2011 roku, ogólnodostępna wystawa taboru przy peronie 5 chojnickiego dworca, czy stoisko PKP PLK promujące bezpieczeństwo na skrzyżowaniach linii kolejowych i dróg kołowych, w ramach kampanii „Bezpieczny Przejazd”. Zaplanowano również wyścig drezyn o puchar Burmistrza Chojnic, w którym brać będą udział czteroosobowe drużyny.
W niedzielę będzie można odwiedzić stoisko kampanii „Bezpieczny Przejazd” oferujące szereg atrakcji dla dzieci i dorosłych. Na miejscu dostępne będą materiały edukacyjne promujące z bezpieczeństwo na terenach kolejowych, przejazdach kolejowo-drogowych i zasady działania Żółtej Naklejki PLK. Przy okazji pokazu technik i sprzętu wykorzystywanego w działaniach ratunkowych goście Kongresu i mieszkańcy Chojnic będą mogli również poznać możliwości pojazdu ratunkowego Unimog oraz mobilne centrum monitoringu Straży Ochrony Kolei.
Szczegółowy program, informacje organizacyjne oraz formularz rejestracyjny można znaleźć na stronie https://kolej365.pl/iv-kongres-entuzjastow/
Źródło: Prokolej