Panele akustyczne, dawniej kojarzone jedynie z profesjonalnymi studiami nagrań, znajdują coraz szersze zastosowanie w różnych obiektach użyteczności publicznej, a choćby w domach Polaków. W jaki sposób je dobrać i rozmieścić, aby uzyskać zamierzony efekt? Jak przebiega montaż i co jeszcze warto wiedzieć o takich panelach? Zapraszamy do lektury!
Co to jest panel akustyczny i jakie ma zastosowanie?
Panele akustyczne nadają się do zastosowania wszędzie tam, gdzie konieczne jest kontrolowanie naturalnej akustyki, np. wyciszenie, poprawa jakości dźwięków czy eliminacja pogłosu. Dostępne w sprzedaży modele najczęściej znajdują zastosowanie w pokojach odsłuchowych, studiach nagrań, salach koncertowych, teatrach czy operach.
To również łatwy sposób na zapewnienie optymalnego rozchodzenia się dźwięków w miejscach, takich jak sale konferencyjne i aule uczelniane. Mniej oczywiste, ale coraz częściej spotykane, jest instalowanie paneli akustycznych w biurach czy restauracjach, gdzie liczy się komfort pracowników oraz klientów. Coraz więcej osób decyduje się zastosować je we własnym mieszkaniu, choćby po to, by wyciszyć głośne dźwięki z ulicy czy odizolować się od uciążliwych sąsiadów.
Panele akustyczne można zamontować zarówno na ścianach, jak i na sufitach. Ta druga możliwość bywa szczególnie przydatna w pomieszczeniach, w których nie ma wystarczająco miejsca do montażu naściennego.
[[kategoria:2055:6]]
Rodzaje paneli akustycznych
Panele akustyczne różnią się między sobą przede wszystkim konkretnym zastosowaniem oraz wyglądem. Płyty z pianki poliuretanowej mogą przybierać najróżniejsze formy, a do najpopularniejszych należą heksagony, kwadraty, trójkąty czy cylindry.
Ich powierzchnia może być gładka lub wzorzysta, w dowolnych kolorach. Dekoracyjne panele akustyczne nie tylko nie szpecą wnętrza, ale mogą dodać mu estetycznego wyrazu. W sprzedaży dostępne są panele o różnych grubościach i rozmiarach – dobór konkretnego modelu uzależniony jest od specyfiki danego pomieszczenia oraz naszych potrzeb.
Panele pochłaniające dźwięki, czyli absorbery akustyczne
Celem paneli pochłaniających jest redukcja odbić dźwięku przez pochłanianie jego energii. Standardowo używa się ich do oddziaływania na średnie i wysokie częstotliwości. Przy niskich częstotliwościach skuteczne będą bardziej wyspecjalizowane modele (tzw. pułapki basowe).
Panele pochłaniające najczęściej skonstruowane są z płyty meblowej, a z tyłu wykończone płytą HDF. Istotną rolę w tłumieniu dźwięków odgrywa wełna mineralna, a estetyczny wygląd nadają dekoracyjne tkaniny dźwiękochłonne. Absorbery akustyczne mogą też mieć postać pianki wykonanej z poliuretanu lub żywicy melaminowej.
Panele pochłaniające dźwięk pozwalają na poprawę akustyki choćby w bardzo niewielkich pomieszczeniach. Istotne jest skracanie przez nie czasu pogłosu wpływającego na jakość przekazu dźwiękowego i wrażenia w czasie odsłuchu.
Absorbery akustyczne na ścianie w sypialni
Panele rozpraszające dźwięki, czyli dyfuzory akustyczne
To specjalny rodzaj paneli akustycznych, których celem jest jak najlepsze rozpraszanie dźwięków w danym pomieszczeniu, zamiast ich pochłaniania. Pozwalają skutecznie kontrolować echo i eliminować pogłos. Zasada ich działania opiera się o rozpraszanie fali dźwiękowej na różne strony, aby zniwelować odbicia i poprawić akustykę w danej przestrzeni.
Takie panele najczęściej produkowane są z drewna, sklejki lub płyty MDF i mają postać ekranu, którego kształt dobierany jest tak, by rozpraszać konkretny zakres częstotliwości dźwięku. Doskonale sprawdzą się w takich miejscach jak studia nagraniowe, pokoje odsłuchowe, sale koncertowe czy kino domowe, gdzie ich zastosowanie pozwala na uzyskać jak najlepszej jakości dźwięk – odtwarzany lub nagrywany. Takie panele rozpraszające przeważnie działają na średnie i wysokie częstotliwości.
Planując ich rozmieszczenie, należy wziąć pod uwagę, iż powinny być instalowane z zachowaniem co najmniej metra odległości od słuchacza (w zależności od konkretnego wariantu panelu odstęp ten może się różnić – wylicza się go, uwzględniając długość fali o najniższej częstotliwości, na którą dyfuzor oddziałuje). Dzięki temu panel pozwoli na optymalne rozpraszanie dźwięku.
Dyfuzory akustyczne dają możliwość uzyskania efektu większego pomieszczenia, choćby gdy wnętrze jest bardzo małe. Dźwięk zyska po prostu brzmienie charakterystyczne dla dźwięków rozchodzących się w dużej przestrzeni.
Panele rozpraszające zaleca się rozmieszczać za słuchaczem lub w obrębie ścian bocznych, najlepiej w miejscach, gdzie dochodzi do pierwszych odbić, aby uzyskać dźwięk o większej głębi. Dobrym punktem będzie np. środek ściany znajdującej się za głośnikami.
Drewniane panele na ścianę akustyczne
Panele pochłaniająco-rozpraszające (hybrydowe)
Jak sama nazwa wskazuje, takie panele łączą w sobie cechy dwóch powyższych wariantów. Mogą zarówno pochłaniać, jak i rozpraszać dźwięki, zapewniając tym samym kompleksowe kontrolowanie akustyki w danej przestrzeni.
Do produkcji paneli pochłaniająco-rozpraszających wykorzystuje się dwa rodzaje materiałów. Jako absorber najczęściej służy pianka akustyczna umieszczana z tyłu, natomiast w roli dyfuzora występuje drewniany lub sklejkowy front.
Mobilne panele akustyczne
Mobilne panele akustyczne, zwane też parawanami akustycznymi, to typ paneli, który wyróżnia się możliwością zmiany jego położenia. Większość modeli ma zamontowaną specjalną podstawę z kółkami, dzięki czemu możemy w prosty sposób zmienić ich układ w pomieszczeniu, w zależności od aktualnych potrzeb akustycznych.
Pułapki basowe – panele do zadań specjalnych
W przypadku pułapek basowych celem jest oddziaływanie na najniższe częstotliwości, czyli tzw. basy. Taki panel akustyczny powstaje najczęściej z wełny mineralnej, która doskonale pochłania niskie częstotliwości. Oprócz tego elementem konstrukcji może być perforowana płyta albo specjalnie spreparowana blacha. Zwiększa to efektywność pułapek basowych.
Specyfika oraz wielkość konkretnego wariantu paneli mają bezpośredni wpływ na dostrojenie go do określonej częstotliwości dźwięku. Można więc bardzo precyzyjnie dostosować pomieszczenie w zakresie niskich tonów.
Panele na filcowym podkładzie również będą dobrym izolatorem dźwięku
Jak rozmieścić panele akustyczne?
W każdym pomieszczeniu panują inne warunki akustyczne, więc dźwięk będzie się rozchodził nieco inaczej. Stosując odpowiednie pomiary oraz obserwując, jak zachowuje się fala dźwiękowa, można wyznaczyć optymalne miejsca na umieszczenie paneli akustycznych. Pomocne będą też poniższe wskazówki.
Należy jednak zaznaczyć, iż bez posiadania dość specjalistycznej wiedzy i doświadczenia, trudno będzie samodzielnie wybrać najlepsze punkty montażu paneli. Na szczęście większość firm oferujących tego typu rozwiązania doradza również klientom w kwestii zakupu odpowiedniej ilości, wielkości i rodzaju paneli. Warto z tych porad skorzystać.
1. Staraj się rozmieszczać panele akustyczne równomiernie
Jeśli większość paneli akustycznych umieścimy tylko na jednej powierzchni bocznej pomieszczenia, to fala dźwiękowa będzie nierównomiernie pochłaniana albo rozpraszana. Da to efekt nienaturalnego dźwięku i może choćby całkowicie uniemożliwić osiągnięcie zamierzonego efektu akustycznego. Co więcej, w przypadku ścian przeciwległych zaleca się dobór paneli tego samego typu. jeżeli chodzi o ściany przednią i tylną, panele powinny się znaleźć przynajmniej na jednej z nich.
2. Wykonuj montaż paneli na odpowiedniej wysokości
Panele akustyczne najlepiej rozmieszczać na wysokości wzroku użytkowników danego pomieszczenia. Z tych właśnie miejsc pochodzą pierwsze odbicia dźwięku, a więc panele nieco lepiej spełnią swoją funkcję.
Nie oznacza to oczywiście, iż różne instalacje zapewniające komfort akustyczny nie mogą być umieszczane wyżej ani niżej – jeżeli tak wynika ze specyfiki aranżacji, to jak najbardziej można, a wręcz trzeba je tam montować. Przeważnie wszystkie panele akustyczne w pomieszczeniu umieszcza się na tej samej wysokości i w takich samych odstępach, ale czasami złamanie tej reguły może pozytywnie wpłynąć na akustykę.
Warto zainteresować się również tapetami akustycznymi
3. Zachowuj symetrię przy montażu paneli akustycznych
Panele akustyczne montowane na ścianach i suficie w sposób symetryczny przyczyniają się do poprawy akustyki w pomieszczeniach. Czasami takie ich rozmieszczenie sprawia problemy, bo wnętrze wyposażone jest w liczne ,,przeszkody” typu otwory wentylacyjne, wiszące półki, okna czy drzwi wejściowe.
W miarę możliwości należy jednak zachowywać symetrię, a w przypadku przeciwległych ścian odstępy między umieszczonymi na nich panelami powinny być takie same albo przynajmniej bardzo do siebie podobne.
W przypadku gdy np. na ścianie bocznej znajdą się liczne panele dźwiękochłonne, natomiast na ścianie do niej przeciwstawnej jest okno, to obraz stereo dźwięku ulegnie zaburzeniu. Fala akustyczna będzie bowiem pochłonięta z jednej strony, natomiast z drugiej odbita w kierunku słuchacza.
4. Pamiętaj o odstępach pomiędzy panelami
Jeżeli na jednej ścianie instalujemy kilka paneli akustycznych, to pomiędzy nimi powinny znaleźć się symetryczne przerwy. Ma to znaczenie nie tylko ze względów wizualnych, ale też korzystnie wpływa na ich wydajność.
Odstępy o szerokości kilku lub kilkunastu centymetrów przyczyniają się do poprawy akustyki całego pomieszczenia. Tłumienie dźwięków będzie bardziej efektywne, jeżeli zadbamy również o odstęp między ścianą a umieszczonym na niej panelem. Przerwa powinna być co najmniej równa grubości absorbera.
Panel akustyczny samoprzylepny
Na co zwrócić uwagę, wybierając panele akustyczne?
Wybrane przez nas produkty muszą być wykonane z dobrej jakości materiałów, spełniających normy bezpieczeństwa. Powinny być trudnopalne, higieniczne oraz odporne na zabrudzenia i uszkodzenia mechaniczne. Optymalnie, jeżeli w zakres usług producenta wchodzi także pomoc w doborze odpowiedniego rodzaju, grubości i sposobu ułożenia paneli akustycznych.
[[kategoria:1848:6]]
Jak zamontować panele akustyczne?
Do montażu paneli wykonanych z różnych materiałów najczęściej stosuje się klej montażowy. Istotny jest wybór kleju dobrej jakości, szybkoschnącego oraz niezawierającego w swoim składzie rozpuszczalników. Zanim naniesiemy produkt, upewnijmy się, iż podłoże jest czyste, odtłuszczone i suche.
Aplikację kleju ułatwi pojemnik z dozownikiem. Istnieje możliwość montażu paneli na powierzchniach wykonanych z drewna, płytek ceramicznych, szkła, różnych tworzyw sztucznych, cegły i wielu innych. Niektóre rodzaje podłoży mogą wymagać wcześniejszego zagruntowania.
Panele akustyczne – podsumowanie
Na rynku dostępne są różnego rodzaju produkty, których zadaniem jest poprawa warunków akustycznych w pomieszczeniach. W podstawowy sposób panele akustyczne dzielimy na absorbery pochłaniające dźwięk oraz dyfuzory, które go rozpraszają.
Poza nimi dostępne są rozwiązania mieszane, a także specjalne pułapki basowe przeznaczone na niskie częstotliwości. Specyficznym rodzajem są panele akustyczne mobilne, których położenie można zmieniać w zależności od aktualnych potrzeb.
Produkty te są stosunkowo łatwe w montażu – najczęściej wykorzystuje się do tego klej. Trzeba jednak dokładnie zaplanować ich rozmieszczenie. Istotne jest, żeby panele akustyczne były ułożone równomiernie, na odpowiedniej wysokości, symetrycznie oraz z zachowaniem odstępów.
Każde wnętrze ma inną specyfikę, więc i fale dźwiękowe rozchodzą się w nim inaczej. Myśląc o panelach, musimy mieć świadomość, iż każdy z nich też może działać w odmienny sposób – wiele zależy od jego grubości, rozmiaru czy rodzaju materiału, z którego został wykonany. Przeważnie panel akustyczny zyskuje pełnię swoich możliwości dopiero jako element większej instalacji.
Z tych wszystkich powodów niezwykle ważne jest, by rozsądnie dobrać i odpowiednio rozmieścić panele. Najlepiej skorzystać z usług profesjonalistów, bo poprawna ocena pomieszczenia pod względem akustycznym i wybór optymalnych rozwiązań raczej przekracza możliwości laika.