1 rok temu
Portugalska Agencja Środowiska pozytywnie zaopiniowała plany dotyczące otwarcia nowej kopalni litu, przedstawione przez Lusorecursos, krajową firmę wydobywczą. Nowa kopalnia zlokalizowana ma być w północnej Portugali, w regionie Montalegre, niedaleko granicy hiszpańskiej.
Ma to być przede wszystkim kopalnia głębinowa, aczkolwiek dopuszcza się też elementy odkrywkowe na powierzchni. Towarzyszyć jej będzie zlokalizowana na miejscu rafineria, w której urobek będzie doprowadzany do postaci koncentratu spodumenu, gotowego do wykorzystania w przemyśle.
Ocenia się, iż Portugalia dysponuje największymi w Europie i ósmymi największymi na świecie złożami litu. W rozpoczęcie wydobycia tegoż metalu w nowej kopalni Lusorecursos planuje zainwestować środki rzędu 650 milionów euro. Zgodnie z przedstawionym harmonogramem, prace budowlane i głębinowe mają rozpocząć się w 2025 r., zaś pełną gotowość do operacji zakładu firma planuje osiągnąć w 2027 r.
Bogactwo pod ziemią
Posunięcie wpisuje się w strategię portugalskiego rządu, która w ogólności zakłada zwiększanie zainteresowania przemysłowym pozyskiwaniem w niewielkim dotąd stopniu eksploatowanych zasobów naturalnych. Jest to także kolejny w Portugalii i Europie projekt, który – odnotowując rosnące zapotrzebowanie na surowce do produkcji baterii i elektroniki – postrzegany jest jako mogący pomóc uniezależnić Stary Kontynent od importu z niestabilnych (Afryka) lub niepewnych politycznie (Chiny) części świata.
Niedawno, w maju tego roku, analogiczną zgodę Portugalskiej Agencji Środowiska otrzymał inny projekt dotyczący kopalni litu, Covas do Barroso, mająca zresztą powstać w tej samej okolicy. Jest to przedsięwzięcie prowadzone przez brytyjską firmę Savannah Resources, we współpracy z drobniejszymi akcjonariuszami. Ta kopalnia ma z kolei być obiektem powierzchniowym, prowadzącym wydobycie metodą odkrywkową.
Za pustynię u nas podziękujemy
Ekspansja operacji wydobywczych stanowczo nie jest wolna od nasilających się kontrowersji. Oczywistą rezerwę zachowują mieszkańcy regionu, gdzie powstaną kopalnię. Są to tereny typowo rolnicze i w dużym stopniu niezagospodarowane.
Pośród wywołujących żywe obiekcje zagadnień jest kwestia potencjalnego zanieczyszczenia wody czy powietrza oraz szkód górniczych. jakie mogą powodować operacje obydwu kopalni. Zwłaszcza wydobycie odkrywkowe prowadzi do dużych zmian w otoczeniu i jest w związku z tym szczególnie mocno kontestowane.
Pomimo akceptacji Agencji Środowiskowej, zarówno stowarzyszenia lokalnych rezydentów, jak i aktywiści twierdzą, iż sprawa bynajmniej nie jest zamknięta. Jedni i drudzy zapowiadają kroki prawne w celu zablokowania otwarcia kopalni.
Mogą one przy tym o tyle wpłynąć na sprawę, iż choćby jeżeli finalny wyrok sądowy w sporze nie będzie po myśli skarżących, to samo opóźnienie (potencjalnie wieloletnie), jakie wiąże się z przewlekłym procesem sądowym, potencjalnie jest w stanie doprowadzić do wykolejenia inwestycji. Najbliższa przyszłość eksploatacji bogatych portugalskich złóż litu jest zatem daleka od przesądzonej.
