Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę dotyczącą obowiązków przedsiębiorców w zakresie gospodarowania odpadami oraz opłaty produktowej mającą na celu ograniczenie stosowania jednorazowych przedmiotów z plastiku. Ta inicjatywa wynika z unijnej dyrektywy single use plastic – SUP, a nowe przepisy mają na celu zmniejszenie negatywnego wpływu plastikowych odpadów na środowisko.
Nowe przepisy utrudnią życie miłośnikom grilla i fast foodów
Regulacje unijne i krajowe wprowadzają teraz szereg rozwiązań mających zachęcić przedsiębiorców do ograniczenia stosowania produktów z tworzyw sztucznych które są oferowane klientom, zwłaszcza w restauracjach szybkiej obsługi, tzw. fast foodach. Objęte nimi są m.in. kubki na napoje, pojemniki na żywność i wiele innych artykułów jednorazowego użytku.
Zgodnie z ustawą, produkty jednorazowego użytku wykonane z plastiku, wymienione w dyrektywie UE, zostaną wycofane ze sprzedaży. Będą to między innymi patyczki higieniczne, sztućce, talerze, słomki, mieszadełka do napojów, a także pojemniki na żywność i kubki na napoje wykonane z polistyrenu ekspandowanego.
Ponadto konsumenci będą musieli być informowani o szkodliwości plastikowych produktów jednorazowego użytku poprzez czytelne oznakowanie na opakowaniach. Informacje o szkodliwym wpływie produktu z plastiku będą widoczne na podpaskach higienicznych, tamponach, chusteczkach nawilżanych, wyrobach tytoniowych i kubkach na napoje.
Wprowadzona zostanie również nowa opłata w wysokości maksymalnie 1 zł, która będzie doliczana do ceny niektórych jednorazowych produktów wydawanych klientom, takich jak opakowania napojów i żywności. Celem tej opłaty jest pokrycie kosztów zagospodarowania odpadów powstałych z jednorazowych plastików.
Aby zapewnić alternatywę dla jednorazowych plastikowych kubków, sieci handlowe będą musiały wprowadzić opcję zastępczą, która będzie albo biodegradowalna, albo wielokrotnego użytku.
Ustawa wprowadza również rozszerzoną odpowiedzialność producentów, którzy będą zobowiązani do wniesienia opłat związanych z wprowadzaniem na rynek jednorazowych produktów z plastiku. Wysokość opłat zostanie określona w rozporządzeniu.
Przepisy mają na celu zwiększenie recyklingu i selektywnej zbiórki plastikowych odpadów. Wprowadzono konkretne wymagania dotyczące obecności recyklatu w jednorazowych butelkach z tworzyw sztucznych. Od 2025 roku, 25% materiału w butelkach musi pochodzić z recyklingu, a od 2030 roku ta liczba wzrośnie do 30%.
Producentom zostanie narzucony obowiązek skuteczniejszego zbierania jednorazowych butelek plastikowych z rynku. Ustawa ustala roczne cele selektywnej zbiórki, które muszą zostać osiągnięte. Od 2025 roku minimalny poziom zbieranych butelek ma wynosić 77%, a od 2029 roku wzrośnie do 90%. Dodatkowo, zakrętki i wieczka wykonane z plastiku muszą być trwale przymocowane do butelek o pojemności do 3 litrów.
Warto również wspomnieć, iż ustawa zawiera przepisy dotyczące sprzedaży węgla przez samorządy. Teraz samorządy będą mogły sprzedawać mieszkańcom węgiel niesprzedany w innych gminach, a limity ilościowe zostaną zniesione. Osoby uprawnione do dodatku węglowego będą mogły skorzystać z preferencyjnego zakupu.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, jednak niektóre przepisy mają określone odrębne terminy. Na przykład, od 1 lipca 2024 roku będą obowiązywać sankcje pieniężne za brak dostępności alternatywnych opakowań oraz za wprowadzanie do obrotu napojów w jednorazowych butelkach bez przymocowanych zakrętek i wieczek.