Polska oraz Litwa, Łotwa i Estonia podpisały memorandum dotyczący współpracy w zakresie ochrony infrastruktury energetycznej. W lutym bieżącego roku kraje bałtyckie zsynchronizowały swoją sieć elektroenergetyczną z zachodnioeuropejską. W ostatnich latach częściej dochodzi do aktów sabotażu na Bałtyku, wymierzonych w podmorską infrastrukturę.
16 czerwca bieżącego roku Polska, Litwa, Łotwa i Estonia podpisały memorandum o współpracy w zakresie ochrony i odporności infrastruktury energetycznej. Podmorską energetykę uznano za szczególnie istotną.
Jako środek do celu wskazano wspólne działania zapobiegawcze, wykrywanie zagrożeń, reagowanie na incydenty i odstraszanie potencjalne przeciwników. Za najważniejsze działania uznano rozwój mechanizmów szybkiej wymiany informacji oraz organizację wspólnych ćwiczeń i koordynację reakcji kryzysowych.
Kraje, które podpisały memorandum utworzyły międzykrajową i międzyinstytucjonalną grupę roboczą działającą w zakresie ochrony i odporności infrastruktury energetycznej, ze szczególnym uwzględnieniem infrastruktury podmorskiej. Jej działania będą skupiać się wokół zapobiegania, wykrywania i reagowania na potencjalne zagrożenia dla wspomnianej infrastruktury.
Operatorzy systemów przemysłowych zawarli porozumienie techniczne o współpracy a rządy zaaktualizowały memorandum Baltic Energy Market Interconnection Plan (BEMIP), potwierdzając chęć kontynuowania integracji i inwestycji w infrastrukturę krytyczną.
Razem przeciwko Rosji
Od 9 lutego bieżącego roku kraje bałtyckie zsynchronizowały systemy elektronenergetyczne z CESA (europejskim obszarem synchronicznym), kluczową rolę, w postaci łącznika, odegrała Polska. W tym samym czasie Litwa, Łotwa i Estonia odłączyły się od systemu białorusko-rosyjskiego.
Na Bałtyku dochodzi do akcji sabotażu podmorskiej infrastruktury. Pod koniec 2023 roku chiński statek New New Polar Bear, ciągnąc kotwicę, uszkodził gazociąg Balticconnector i podmorski kabel. W grudniu 2024 roku Eagle S, tankowiec należący do rosyjskiej floty cienia, uszkodził kabel elektroenergetyczny EstLink2 i został zatrzymany przez fińską marynarkę wojenną. 15 maja bieżącego roku marynarka wojenna Estonii interweniowała wobec przepływającego tankowca Jaguar. Załoga odmówiła współpracy, a rosyjski myśliwiec na około minutę naruszył przestrzeń powietrzną Estonii, w odpowiedzi poderwano samoloty NATO.
Ministerstwo klimatu i środowiska / Biznes Alert / Marcin Karwowski