Polska liderem projektu Baltic AI GigaFactory. Powstanie centrum AI za 3 mld euro

Polska, wspólnie z państwami bałtyckimi, złożyła do Komisji Europejskiej wniosek o dofinansowanie budowy Baltic AI GigaFactory – jednego z najambitniejszych projektów infrastrukturalnych związanych ze sztuczną inteligencją w regionie. To dopiero pierwszy etap, formalne zgłoszenie do programu IPCEI (Important Projects of Common European Interest), ale już dziś wiadomo, iż projekt będzie mieć skalę porównywalną z największymi inwestycjami cyfrowymi w Europie.

Inicjatywa zakłada budowę wysokowydajnego centrum przetwarzania danych dla AI, które ma powstać w Polsce – maksymalnie w dwóch lokalizacjach. Projekt jest wart 3 miliardy euro, z czego aż 65 proc. ma pochodzić od prywatnych inwestorów. W skład konsorcjum wchodzą firmy technologiczne (m.in. Allegro, Orange Polska, Synerise, CloudFerro), operatorzy centrów danych oraz uczelnie i instytuty badawcze z Polski, Estonii, Litwy i Łotwy.

Celem GigaFactory ma być zapewnienie regionalnej suwerenności obliczeniowej, przyspieszenie adopcji AI w przemyśle i administracji, rozwój lokalnych modeli językowych (takich jak PLLuM i Bielik), a także stworzenie przestrzeni do trenowania dużych modeli generatywnych – od LLM po AI do zastosowań przemysłowych.

– Jestem dumny, iż Polska współtworzy koalicję państw i podmiotów na rzecz rozwoju AI. Stworzenie Baltic AI GigaFactory zapewni światowej klasy infrastrukturę obliczeniową dla badaczy, przedsiębiorców, przemysłu i obywateli z całego regionu. GigaFactory będzie ściśle współpracować z krajowymi ośrodkami AI w Tallinie, Rydze, Wilnie, Krakowie, Poznaniu, Gdańsku, Wrocławiu i Warszawie, tworząc połączony i skalowalny ekosystem innowacji. Nasza propozycja jest otwarta na kolejnych partnerów – zarówno kraje członkowskie, jak i podmioty komercyjne – powiedział wiceminister cyfryzacji Dariusz Standerski.

GigaFactory ma być przy tym projektem zrównoważonym – zarówno pod kątem energetycznym (zielona energia i efektywne chłodzenie), jak i finansowym. Według założeń przychody z usług obliczeniowych mają w dłuższej perspektywie pokryć koszty operacyjne i zapewnić dodatni zwrot z inwestycji.

Jeśli projekt uzyska zgodę Komisji Europejskiej, Baltic AI GigaFactory stanie się jednym z kluczowych narzędzi wzmacniania cyfrowej niezależności regionu. Polska, jako lider projektu, ma szansę na znaczące wzmocnienie swojej pozycji jako technologicznego hubu Europy Środkowo-Wschodniej – zarówno w sektorze AI, jak i infrastruktury data center.

Z punktu widzenia kanału IT i dostawców technologii projekt może być impulsem do rozwoju lokalnego rynku usług obliczeniowych, wzrostu zapotrzebowania na rozwiązania chmurowe oraz budowy regionalnych partnerstw w ramach europejskiego ekosystemu AI.