8 godzin temu
Nowy odwiert geotermalny w Sobieszowie otwiera przed Jelenią Górą–Cieplicami Śląskimi Zdrojem szansę na przekształcenie się w najważniejszy kurort termalny w Europie. Sprzyjają temu unikalne warunki geologiczne Karkonoszy oraz doświadczenia wcześniejszych udanych wierceń, które ujawniły jedne z najgorętszych i najczystszych wód termalnych w kraju.
Uzdrowisko Jelenia Góra – Cieplice Śląskie Zdrój, wraz nową inwestycją w sąsiednim Sobieszowie, ma szansę stać się najważniejszym kurortem termalnym w Europie. Sprzyja temu specyficzny układ topograficzny i geologiczny otaczającego tę miejscowość granitowego grzbietu Karkonoszy. Uczynić to mogą projektowane wiercenia oparte na tych samych zakończonych sukcesem założeniach, jakie opracowano jeszcze ponad pół wieku temu.
Termalna inwestycja górnicza w Jeleniej Górze-Sobieszowie
Lokalne media podały widomość o projektowanej rozbudowie ujęć wód termalnych w Jeleniej Górze – Cieplicach Śląskich Zdrój w sąsiedniej miejscowości Jelenia Góra – Sobieszów. Czwartego grudnia wytyczona została lokalizacja kolejnego otworu geotermalnego w tym regionie. Planowane wiercenie sięgnie ok. 2500 metrów, a wykonawcą jest firma Algeo. Pierwsze prace rozpoczną się prawdopodobnie już wiosną 2026 roku.
Złoża wody termalnej
Wcześniejsze badania potwierdziły, iż pod Cieplicami i Sobieszowem występują bardzo duże złoża wody termalnej o temperaturze 90 stopni Celsjusza.. Miasto planuje wykorzystać gorącą wodę turystycznie (baseny z ciepłą wodą) oraz do ogrzewania budynków użyteczności publicznej. Aby tak się stało, samorząd musi mieć dokumentację hydrogeologiczną, która ustali wydobywane zasoby wody termalnej i będzie podstawą do wystąpienia o koncesję na wydobywanie wód termalnych.
Nowy odwiert
Pierwszy krok został zrobiony. W Sobieszowie wyznaczono miejsce pod odwiert geotermalny. Wyniki uzyskane z tego tworu będą podstawą do sporządzenia wspomnianej dokumentacji. Prace mają ruszyć na wiosnę 2026 roku i mają zakończyć się w IV kwartale 2027 roku. Będą kosztować blisko 23 miliony złotych, z dofinansowaniem 19 milionów z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska.
Miasto wyłoży na ten cel blisko 5 mln zł. Będzie to odwiert badawczy, ale prawdopodobieństwo uzyskania pożądanych parametrów, czyli adekwatnego wypływu i temperatury, jest relatywnie wysokie – mówił w lipcu tego roku Zbigniew Derengowski, prezes firmy Algeo, która wygrała przetarg na wykonanie odwiertu.
Nienotowany sukces
Miejsce pod projektowany otwór wyznaczył dr Józef Fistek, który był autorem największego krajowego odkrycia wód termalnych, które miało miejsce na początku lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku. Zaprojektowane przez niego dwa otwory wiertnicze do głębokości 2500 metrów w cieplickim parku zdrojowym okazały się pod każdym względem nienotowanym dotąd w kraju sukcesem.
W otworze C-1 osiągnięto najwyższą dotąd temperaturę wód termalnych w kraju, która na głębokości 1970 m wyniosła 97,7 stopni Celsjusza. Nowo projektowany otwór C-3 ma szanse podobnego powodzenia, ponieważ został oparty na tych samych przesłankach geologicznych jak, jego dwaj poprzednicy. Pod względem wydajności niezwykle czystej wody geotermalnej osiągnięto też sukces ok. 45 metrów sześciennych na godzinę, co z nadmiarem wystarcza dla wszystkich zabiegów leczniczych, a także na ogrzewanie części uzdrowiska.
Blok Karkonoszy
Przy tej okazji dr Józef Fistek wyjaśnił mechanizm przepływu wód podziemnych na tym terenie, co zostało wykorzystane dla tego odkrycia. Nad Cieplicami i Jelenią Górą od południa dominuje granitowy blok Karkonoszy o powierzchni ok. 400 km kwadratowych. Przez miliony lat ulegał on erozji i podzielił się na dwie części. Bardziej odporna i wysoką z najwyższym szczytem Snieżką, (1602 m n.p.m.) oraz północną częścią bardziej spękana i zniszczoną, która uległa erozji tworząc Kotlinę Jeleniogórską. Różnica wysokości miedzy nimi wynosi około 1000 m.
W górnych partiach wysokich Karkonoszy, gdzie na ogół jest więcej opadów, a podczas chłodnych lat śnieg w Śnieżnych Kotłach zalega przez cały rok, woda przenika szczelinami i spękaniami w głąb bloku skał granitowych, gdzie wysoko ogrzana wypływa w otworach odwierconych w dnie tej Kotliny. Z powodu różnicy wysokości między miejscem infiltracji tych wód a punktem ich pobierania, są to wody artezyjskie, które pod ciśnieniem samoczynnie wypływają z otworu, bez konieczności ich pompowania.
Odnawialne wody termalne
Koncepcja ogólna ujęcia tych wód w Kotlinie Jeleniogórskiej polega na wykorzystaniu doliny rzeki Kamiennej, która w swoim przepływie wykorzystuje najbardziej zniszczone elementy tektoniczne Karkonoszy.
Jest ona podatna na uzyskanie jej spod dna wód termalnych, do których zamierza się dotrzeć otworem wiertniczym, podobnie jak miało to miejsce w cieplickim parku zdrojowym. Specyfiką wód termalnych Kotliny Jeleniogórskiej jest ich odnawialny charakter, i przy ustalonym reżimie ich pobierania, dopóki w Karkonoszach pada deszcz i śnieg nie mogą one zostać wyczerpane.
Adam Maksymowicz
