Polska: od socjalizmu do dobrobytu – nowy film Rainera Zitelmanna

Od książki do filmu

Rainer Zitelmann to niemiecki historyk, autor książek i przedsiębiorca. Rozpoznawalność na polskim rynku wydawniczym zdobył dzięki książce “Kapitalizm to nie problem – to rozwiązanie”. Jak recenzował książkę Profesor Leszek Balcerowicz, dobitnie ilustruje ona fundamentalny fakt: największe, niekiedy szokujące, różnice w poziomie życia społeczeństw wynikają z ogromnych różnic w ich ustrojach gospodarczych. Wbrew marksistowskim badaniom zastąpienie własności prywatnej i rynku, czyli kapitalizmu, przez własność państwową i system nakazowo-rozdzielczy, czyli przez socjalizm, prowadzi do zacofania i niekiedy nędzy.

Zdaniem prof. Balcerowicza, szczególnie istotną część książki stanowi analiza zmian lub różnic ustrojowych w tych samych krajach. Rainer Zitelmann często powtarza, iż na całym świecie toczy się walka między przeciwnymi siłami: rynek kontra państwo; kapitalizm kontra socjalizm. – O ile w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku w wielu krajach nastąpiło wzmocnienie sił rynkowych, dziś obserwujemy, jak to druga strona – państwo – coraz bardziej umacnia się w tej walce przeciwieństw. Właśnie dlatego treści zawarte w tej książce są tak ważne – szczególnie w Polsce – pisze autor na wstępie lektury.

W grudniu 2022 r. Fundacja Wolności Gospodarczej zakupiła i przekazała 460 egzemplarzy książki Zitelmanna wszystkim posłom na Sejm RP, zachęcając w ten sposób do lektury i inspirowania się zawartymi tam tezami w codziennej pracy.

Ważna produkcja o historii ekonomicznej Polski

W ślad za książką autor nagrał film, który stanowi opowieść o gospodarczym przełomie w Polsce i udanej transformacji gospodarczej. W filmie “Poland: From Socialism to Prosperity. The rise of the white eagle” (Polska: od socjalizmu do dobrobytu. Powstanie białego orła) Rainer Zitelmann odwiedza najważniejsze miejsca historyczne, rozmawia z ludźmi, którzy pamiętają czasy komunizmu i byli świadkami przejścia do gospodarki rynkowej. Wynikiem tych rozmów jest fascynująca historia przemiany Polski z jednego z najbiedniejszych państw Europy Wschodniej do jednego z najszybciej rozwijających się państw.

Film to z jednej strony portret czasów sprzed transformacji: absurdalnych zakazów i nakazów oraz ich konsekwencji, słabnącej wiary w mit potęgi socjalizmu oraz wszechobecnego cynizmu i rewolt w gigantycznych zakładach pracy. Z drugiej natomiast – to przypomnienie tego jak ważne jest zachowanie pro-rynkowego oraz pro-przedsiębiorczego kursu w gospodarce.

Podczas premiery filmu, która odbyła się 24 czerwca 2023 r. w hotelu Arche w Warszawie, niemiecki historyk przypomniał zgromadzonym, iż tylko własność prywatna i wolnorynkowe reformy mogą poprawić warunki życia ludzi. Obecny na premierze Prof. Leszek Balcerowicz zwrócił uwagę, iż Rainer Zitelmann edukuje na temat Polski tak jak kiedyś edukował na temat Stanów Zjednoczonych Alexis de Tocqueville. – Dziś obrona wolności w Polsce nie wymaga bohaterstwa, wymaga po prostu poświęcenia czasu – mówił autor reform gospodarczych z początku lat 90-tych.

Film jest w całości dostępny w serwisie YouTube.