Polski eksport zbóż obniżył się o blisko 1/3 w okresie I-IX 2025 roku

Zdjęcie: Eksport pszenicy z Polski

Polski eksport zbóż obniżył się o blisko 1/3 r/r w okresie I-IX 2025 roku. Dane MRiRW pokazują, iż handel zagraniczny produktami zbożowymi odnotował w pierwszych dziewięciu miesiącach 2025 roku (I-IX) znaczące osłabienie. Całkowity wolumen eksportu (wywozu) zbóż i produktów zbożowych spadł o ponad 31%, podczas gdy wartość w euro obniżyła się o blisko 28%.

Należy zaznaczyć, iż bieżąca analiza jest utrudniona ze względu na opóźnienia w raportowaniu danych. Dane Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi (MRiRW) wykorzystane do niniejszej analizy kończą się na wrześniu 2025 roku. Podobnie, dane krajowe raportowane do Komisji Europejskiej (KE) dotyczące sezonu 2025/26 kończą się również na 13. tygodniu sezonu (końcówka września), co uniemożliwia pełną ocenę trendów w ostatnich miesiącach roku.

1. Ogólne Tendencje i Ceny Jednostkowe w Polskim Eksporcie Zbóż

W analizowanym okresie (I-IX) całkowity wolumen eksportu spadł z 7,61 mln ton (2024 rok) do 5,22 mln ton (2025 rok). Jednocześnie wartość eksportu spadła z 1 666 354 tys. EUR do 1 207 541 tys. EUR.

Kategoria	Wolumen Eksportu Zmiana r/r (%)	Wartość Eksportu Zmiana r/r (%)	Wniosek
RAZEM zboża i produkty zbożowe	-31,34%	-27,66%	Spadek wolumenu jest większy niż spadek wartości, co oznacza, iż średnia cena jednostkowa eksportu wzrosła.

2. Pszenica vs Kukurydza: Dynamika Polskiego Eksportu Zbóż

Dynamika eksportu kluczowych zbóż była skrajnie różna:

• Pszenica i meslin (CN 1001):
  • Odnotowała największe załamanie: wolumen spadł o -39,51% (z 4,25 mln ton do 2,57 mln ton).
  • Wartość eksportu spadła o -37,68%.
• Kukurydza (ziarna) (CN 1005):
  • Wykazała znacznie większą odporność wolumenową: spadek tylko o -6,50%.
  • Wartość eksportu wzrosła o +2,86% (z 413 mln EUR do 425 mln EUR).
  • Wniosek: Ten wynik oznacza wyraźny wzrost średniej ceny jednostkowej kukurydzy (w EUR), czyniąc ją towarem o lepszej marży w analizowanym okresie.

3. Zmiana Mapy Odbiorców i Rola Niemiec w Polskim Eksportcie Zbóż

Analiza kierunków eksportu wskazuje na istotne przetasowania, szczególnie utratę rynków pozaunijnych:

Pszenica (CN 1001): Utrata Rynków Poza UE

Za blisko 40-procentowy spadek wolumenu odpowiada przede wszystkim załamanie na kluczowych rynkach afrykańskich:

• Wolumen eksportu do Nigerii spadł z 775 tys. ton do zaledwie 125 tys. ton (spadek o -83,8%).
• Niemcy utrzymały pozycję lidera, a spadek eksportu do nich był łagodniejszy (-23,0% wolumenu), co potwierdza ich stabilność jako odbiorcy końcowego.

Kukurydza (CN 1005): Strata Hubów Tranzytowych

Zmiany na rynku kukurydzy koncentrują się na utracie rynków tranzytowych:

• Wolumen eksportu do Holandii (-60,50%) i Belgii (-62,61%) załamał się, co wskazuje na utratę konkurencyjności w obsłudze morskich szlaków tranzytowych.
• Niemcy pozostali największym partnerem, a ich spadek odbioru był relatywnie niewielki (-19,56%).

4. Bilans Handlowy: Import i Saldo Wymiany

Na szczęście, w okresie styczeń-wrzesień 2025 roku, obniżył się również import zbóż. Wartość przywozu spadła o 17,79% w skali roku (z 311 229 tys. EUR do 255 837 tys. EUR).

Mimo tego, spadek eksportu był na tyle silny, iż dodatnie saldo wymiany handlowej zbożami drastycznie się obniżyło. Saldo spadło z 1 355 125 tys. EUR w 2024 roku do 951 704 tys. EUR w 2025 roku.

Oznacza to, iż dodatnie saldo wymiany handlowej zbożami spadło o 403 421 tys. EUR w skali roku, co stanowi -29,77% spadku nadwyżki handlowej.

Źródło danych MRiRW