Pożyczka pracownicza – czym jest, dla kogo i ile wynosi?

Zdjęcie: Co to jest pożyczka pracownicza?

Pożyczka pracownicza to wsparcie finansowe od pracodawcy, często na lepszych warunkach niż kredyt bankowy. Może być nieoprocentowana, łatwo dostępna i spłacana w ratach potrącanych z wynagrodzenia. Kto może z niej skorzystać i jak wygląda procedura? Sprawdź najważniejsze informacje.

Czym są pożyczki pracownicze?

Pożyczki pracownicze to forma wsparcia finansowego oferowanego przez pracodawcę swoim pracownikom. Mogą one być udzielane z różnych źródeł, takich jak Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych (ZFŚS), Pracownicze Kasy Zapomogowo-Pożyczkowe (PKZP) czy ze środków obrotowych przedsiębiorstwa.

Ich główną zaletą jest uproszczona procedura, brak konieczności weryfikacji w bazach dłużników oraz korzystniejsze warunki spłaty w porównaniu do kredytów bankowych. W wielu przypadkach pożyczki te są oprocentowane na bardzo niskim poziomie, a czasem choćby mogą być udzielane bez oprocentowania.

To rozwiązanie jest szczególnie popularne w dużych firmach oraz instytucjach publicznych, gdzie działają fundusze socjalne. Celem pożyczek pracowniczych jest wsparcie finansowe w sytuacjach losowych, na przykład przy zakupie mieszkania, remontach czy nieprzewidzianych wydatkach życiowych.

Źródła finansowania pożyczek pracowniczych

Pożyczki pracownicze mogą być finansowane z różnych źródeł, a ich warunki zależą od regulaminów obowiązujących w danej firmie. Oto trzy główne sposoby finansowania tego typu wsparcia:

Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych (ZFŚS)

To jedno z najczęściej wykorzystywanych źródeł finansowania pożyczek pracowniczych, szczególnie w firmach zatrudniających powyżej 50 pracowników. Pracodawcy, którzy posiadają ZFŚS, mogą udzielać pracownikom pożyczek na preferencyjnych warunkach, często na cele mieszkaniowe. Oprocentowanie w takich przypadkach jest symboliczne lub zerowe, a spłata rozłożona na dogodne raty.

Pracownicze Kasy Zapomogowo-Pożyczkowe (PKZP)

To forma samopomocy finansowej wśród pracowników, działająca na zasadzie składek członkowskich. Osoby należące do PKZP mogą ubiegać się o pożyczki na bardzo korzystnych warunkach. Środki na pożyczki pochodzą z wpłat członków oraz ewentualnych dotacji od pracodawcy.

Środki obrotowe przedsiębiorstwa

Niektóre firmy, zwłaszcza prywatne, decydują się na udzielanie pożyczek pracownikom ze środków obrotowych. W takich przypadkach warunki ustalane są indywidualnie i mogą różnić się w zależności od polityki firmy. Tego rodzaju pożyczki mogą być oprocentowane, ale przez cały czas często mają lepsze warunki niż standardowe kredyty bankowe.

Kto może ubiegać się o pożyczkę od pracodawcy?

Nie każdy pracownik ma automatyczne prawo do pożyczki od swojego pracodawcy. Decydują o tym wewnętrzne regulaminy firmy, zasady obowiązujące w Zakładowym Funduszu Świadczeń Socjalnych (ZFŚS) lub Pracowniczej Kasie Zapomogowo-Pożyczkowej (PKZP). najważniejsze znaczenie ma staż pracy, forma zatrudnienia oraz sytuacja finansowa wnioskującego.

Zazwyczaj pożyczki są dostępne dla osób zatrudnionych na umowę o pracę, przy czym preferowane są te na czas nieokreślony. W przypadku umów na czas określony często obowiązuje zasada, iż okres spłaty nie może przekraczać terminu zakończenia umowy o pracę. Niektóre firmy wymagają także minimalnego stażu pracy, na przykład kilku miesięcy, zanim pracownik będzie mógł skorzystać z tego rodzaju wsparcia.

W przypadku pożyczek finansowanych z ZFŚS duże znaczenie mają kryteria dochodowe – osoby o niższych zarobkach mogą liczyć na bardziej preferencyjne warunki. Natomiast w Pracowniczych Kasach Zapomogowo-Pożyczkowych decydująca jest przynależność do kasy oraz wysokość zgromadzonych składek. Firmy mogą także sprawdzać zdolność kredytową pracownika, analizując jego wynagrodzenie oraz inne zobowiązania. W szczególnych przypadkach mogą wymagać poręczenia innego pracownika.

Każdy wniosek jest rozpatrywany indywidualnie, a pracodawca lub odpowiednia komisja mają prawo do odmowy udzielenia pożyczki, jeżeli uznają, iż wnioskodawca nie spełnia określonych warunków lub jego sytuacja finansowa budzi wątpliwości.

Procedura ubiegania się o pożyczkę pracowniczą

Proces ubiegania się o pożyczkę pracowniczą jest zwykle prostszy niż w przypadku kredytów bankowych. Wymagane formalności różnią się w zależności od źródła finansowania oraz polityki firmy, ale najczęściej przebiega on według następujących etapów:

Złożenie wniosku

Pracownik musi wypełnić wniosek o pożyczkę i złożyć go we właściwym dziale – może to być dział kadr, komisja socjalna lub zarząd Pracowniczej Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej. W dokumencie powinny znaleźć się informacje dotyczące:

• kwoty pożyczki,
• proponowanego okresu spłaty,
• celu pożyczki (jeśli wymagany),
• ewentualnych poręczycieli (jeśli regulamin tego wymaga).

Weryfikacja wniosku

Po otrzymaniu wniosku pracodawca lub odpowiednia komisja ocenia, czy pracownik spełnia warunki do uzyskania pożyczki. W tym etapie mogą być analizowane:

• staż pracy oraz forma zatrudnienia,
• dochody i inne zobowiązania pracownika,
• wysokość środków dostępnych w funduszu, z którego pochodzi pożyczka.

W przypadku pożyczek z Pracowniczej Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej pod uwagę brane są również składki, jakie pracownik wpłacił do kasy.

Podpisanie umowy

Jeśli wniosek zostanie rozpatrzony pozytywnie, następuje podpisanie umowy, w której określone są:

• kwota i waluta pożyczki,
• harmonogram oraz wysokość rat,
• oprocentowanie (jeśli obowiązuje),
• sposób spłaty (najczęściej przez potrącenia z wynagrodzenia),
• konsekwencje niespłacenia zobowiązania,
• ewentualne możliwości umorzenia części pożyczki.

Wypłata środków i rozpoczęcie spłaty

Po podpisaniu umowy pracownik otrzymuje pieniądze – zwykle przelewem na konto lub gotówką. Spłata najczęściej odbywa się w sposób automatyczny, poprzez potrącenia z wynagrodzenia. Dzięki temu pracownik nie musi pamiętać o terminach, a firma minimalizuje ryzyko opóźnień.

Cały proces może potrwać od kilku dni do kilku tygodni, w zależności od polityki firmy oraz liczby składanych wniosków. W porównaniu do kredytów bankowych procedura jest jednak znacznie prostsza, a warunki finansowe – często bardziej korzystne dla pracownika.

Warunki spłaty pożyczki

Spłata pożyczki pracowniczej odbywa się na ustalonych warunkach, które zależą od źródła finansowania i regulaminu firmy. W większości przypadków pracownik zobowiązany jest do spłaty rat w określonym terminie, najczęściej poprzez potrącenia z wynagrodzenia.

Typowe warunki spłaty obejmują:

• Okres spłaty – może wynosić od kilku miesięcy do kilku lat, w zależności od kwoty pożyczki i zasad danej firmy.
• Oprocentowanie – często jest niższe niż w bankach, a w przypadku pożyczek z ZFŚS może wynosić 0%.
• Możliwość umorzenia – niektóre firmy dopuszczają częściowe lub całkowite umorzenie długu, np. w przypadku trudnej sytuacji życiowej.

Ważnym aspektem jest sytuacja, w której pracownik odchodzi z firmy przed spłatą całości pożyczki. W takiej sytuacji pozostałe zadłużenie może wymagać natychmiastowej spłaty, chyba iż pracodawca zgodzi się na inne rozwiązanie.

Pożyczka pracownicza – ile wynosi oprocentowanie?

Dla wielu osób pożyczka pracownicza może być ciekawą alternatywą dla kredytu gotówkowego lub pożyczki ratalnej. jeżeli pożyczamy pieniądze od pracodawcy, możemy liczyć na preferencyjne warunki spłaty. Oznacza to, iż często możemy liczyć na lepsze oferty, niż w instytucji finansowej (np. banku).

Decydujemy się na pożyczką pracowniczą, ile wynosi wtedy oprocentowanie? Wszystko zależy od aktualnej polityki firmy, a czasem także sytuacji danego pracownika. Nierzadko osoby w nieco gorszej sytuacji finansowej mogą liczyć na lepsze warunki – niższe oprocentowanie.

Niekiedy pracodawcy proponują pożyczkę pracowniczą na naprawdę korzystnych warunkach. Nie jest rzadkością oprocentowanie wynoszące choćby 1% w skali roku. W komercyjnych firmach pożyczkowych, czy w bankach zwykle aż tak dobre warunki nie są osiągalne.

Jak pożyczki pracownicze wpływają na BIK?

Informacje o kredytach, pożyczkach, czy zakupach na raty 0% trafiają do Biura Informacji Kredytowej. Pożyczki pracownicze są “załatwiane” między pracownikiem, a jego pracodawcą. Dane o nich nie są więc przekazywane do BIK. Wnioskując o taką pożyczkę również nie zostaniemy prawdopodobnie sprawdzeni w takiej bazie. Możliwość “zajrzenia do BIK” mają bowiem instytucje finansowe, czy banki.

Pożyczki pracownicze mogą być więc dostępne dla osób ze słabą historią kredytową lub bez niej. Również wpisanie na listę dłużników (np. do Krajowego Rejestru Długów) nie musi oznaczać, iż nie dostaniemy pożyczki od pracodawcy. Zwykle się po prostu o tym nie dowie.

Jaki podatek przy pożyczce z zakładu pracy?

Od pożyczki pracowniczej odprowadza się podatek PCC w wysokości 0,5% wysokości kwoty zobowiązania. Pożyczka pracownicza jest zwolniona z tego podatku, pod warunkiem iż przynajmniej jedna ze stron zawartej umowy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (lub jest z tego podatku zwolniona). Wynika to z z art. 2 pkt 4 ustawy o PCC.

Kto może skorzystać z pożyczki pracowniczej?

Pożyczka pracownicza to świadczenie dostępne dla określonej grupy zatrudnionych. Aby móc się o nią ubiegać, należy spełnić kilka warunków:

• Forma zatrudnienia – pożyczkę mogą otrzymać osoby zatrudnione na umowę o pracę. W przypadku umowy zlecenia lub umowy o dzieło decyzja zależy od polityki firmy, jednak zwykle takie osoby są wyłączone z tego rodzaju finansowania. Na lepsze warunki (np. wyższą kwotę, dłuższy czas na spłatę pożyczki) mogą też liczyć osoby, które pracują na umowie o pracę na czas nieokreślony, z długim okresem wypowiedzenia
• Staż pracy – niektóre firmy wymagają, aby pracownik przepracował określony czas (np. kilka miesięcy) przed złożeniem wniosku o pożyczkę
• Zdolność kredytowa – choć pożyczka pracownicza nie jest udzielana przez bank, pracodawca może analizować dochody pracownika i jego historię zatrudnienia, aby ocenić ryzyko spłaty
• Kwota pożyczki – wysokość finansowania często jest uzależniona od zarobków pracownika. Osoby o wyższych dochodach mogą liczyć na większe wsparcie.

Zasady przyznawania pożyczek różnią się w zależności od firmy. Warto sprawdzić regulamin obowiązujący w miejscu pracy, aby dowiedzieć się, jakie warunki należy spełnić.

Zalety i wady pożyczki od pracodawcy

Zalety:

• Preferencyjne warunki – często brak oprocentowania lub bardzo niskie odsetki
• Brak skomplikowanej procedury – mniejsza liczba formalności w porównaniu do banków
• Łatwiejsza dostępność – pracodawca nie zawsze sprawdza zdolność kredytową
• Elastyczna spłata – możliwość potrącania rat z wynagrodzenia
• Możliwość umorzenia części zobowiązania – w przypadku trudnej sytuacji finansowej

Wady:

• Brak jednolitych zasad – warunki zależą od polityki firmy
• Ograniczona kwota – wysokość pożyczki może być niższa niż w bankach
• Ryzyko utraty pracy – w razie zwolnienia konieczność natychmiastowej spłaty
• Brak wpływu na historię kredytową – terminowa spłata nie poprawia zdolności kredytowej

Jakie są alternatywy dla pożyczki pracowniczej?

Jeśli pożyczka od pracodawcy nie jest dostępna lub jej warunki nie są korzystne, można rozważyć inne opcje finansowania:

• Kredyt gotówkowy w banku – większe kwoty, ale wyższe wymagania i oprocentowanie
• Pożyczki pozabankowe – szybki dostęp do gotówki, ale często z wysokimi kosztami
• Karty kredytowe – elastyczna forma finansowania, możliwość spłaty w okresie bezodsetkowym
• Lombard – pożyczka pod zastaw wartościowych przedmiotów (zwykle to dość niekorzystny wybór)
• Pomoc rodziny lub znajomych – brak formalności, ale może wpłynąć na relacj

Podsumowanie artykułu – pożyczka od pracodawcy

Pożyczki pracownicze są ciekawą alternatywą dla ofert firm pożyczkowych i banków. Mogą mieć niezwykle korzystne warunki – niskie oprocentowanie i łatwość otrzymania zgody na pożyczkę. Niekiedy firmy mają dla pracowników pożyczki bezzwrotne. One natomiast mogą być dostępne jedynie dla pracowników w trudniejszej sytuacji finansowej. Warunki pożyczki pracowniczej poznasz z regulaminu (np. Regulaminu Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych) lub po prostu dowiesz się ich od pracodawcy.

Wysokość pożyczki i okres jej spłaty są kwestią indywidualną. Przede wszystkim powinniśmy jednak pamiętać o tym, iż dostępność i przyznanie pożyczek pracowniczych to po prostu dobra wola naszego pracodawcy.

Najczęściej zadawane pytania

Źródło:

1. https://symfonia.pl/blog/hr/pozyczka-pracownicza-na-czym-polega-i-kto-moze-ja-otrzymac/
2. https://poradnikpracownika.pl/-pozyczka-od-pracodawcy-czym-jest-i-komu-przysluguje
3. https://centrumverte.pl/blog/udzielenie-pozyczek-pracownikom-przez-zaklad-pracy/
4. https://ksiegowosc.infor.pl/zus-kadry/wynagrodzenia/5611522,pozyczka-w-pracy.html