Pożyczka z poręczycielem – jak wziąć pożyczkę z żyrantem?

Zdjęcie: pożyczka z poręczycielem

Gdy potrzebujesz finansowania, ale Twoja zdolność kredytowa nie wystarcza, aby wziąć kredyt lub pożyczkę w oczekiwanej wysokości, z pomocą może przyjść poręczenie kredytu. To jedna z najczęściej stosowanych form zabezpieczenia, która zwiększa Twoje szanse na otrzymanie pożyczki, ale jednocześnie wiąże się z dużą odpowiedzialnością dla poręczyciela kredytu.

Na czym polega pożyczka z poręczycielem?

Pożyczka z poręczycielem (nazywanym również żyrantem – oba terminy oznaczają to samo) działa w ten sposób, iż osoba trzecia zobowiązuje się spłacić dług w sytuacji, gdy główny dłużnik nie jest w stanie wywiązać się z umowy. Jest to jedną z form zabezpieczenia zobowiązania, które pozwala wierzycielowi zminimalizować ryzyko kredytowe, a zainteresowanemu zwiększa szanse na zaciągnięcie kredytu.

Zgodnie z art. 876 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wypełnić zobowiązanie na wypadek, gdyby nie wypełnił go dłużnik. Podpisanie umowy poręczenia oznacza w praktyce, iż gwarant pożyczki bierze na siebie odpowiedzialność finansową równą odpowiedzialności głównego dłużnika (o ile zapisy umowne nie stanowią inaczej). jeżeli kredytobiorca przestaje spłacać raty, instytucja finansowa może żądać zwrotu środków bezpośrednio od żyranta.

Co ważne, poręczenie kredytu jest jedną z form zabezpieczenia, która wymaga zgodnie z art. 876 § 2 Kodeksu cywilnego, aby oświadczenie poręczyciela zostało złożone na piśmie pod rygorem nieważności. Oznacza to, iż ustne poręczenie nie ma mocy prawnej.

Różnica między poręczycielem a współkredytobiorcą

Często mylone są role poręczyciela i współkredytobiorcy, choć różnią się znacząco w prawach i obowiązkach. Zrozumienie tych różnic jest najważniejsze przed podjęciem decyzji, kim chcesz być w umowie kredytowej.

Współkredytobiorca to osoba, która razem z kredytobiorcą zawiera umowę kredytową i staje się równoprawnym stroną tej umowy. Współkredytobiorca ma dostęp do środków pieniężnych wypłaconych przez kredytodawcę i jest zobowiązany do solidarnej spłaty kredytu przez cały czas – choćby jeżeli główny kredytobiorca nie ma problemów finansowych. Współkredytobiorca uczestniczy w spłacie zobowiązania finansowego od samego początku.

Poręczyciel natomiast nie ma dostępu do środków z kredytu i nie ponosi obowiązku regularnych spłat. Żyrant odpowiada za spłatę tylko w razie braku spłaty długu przez głównego kredytobiorcę. Bank ma prawo domagać się zapłaty od poręczyciela dopiero wtedy, gdy główny dłużnik przestanie regulować raty lub w przypadku niemożności spłaty.

Kluczowe różnice:

• Dostęp do środków: współkredytobiorca tak, poręczyciel nie
• Regularny obowiązek spłaty: współkredytobiorca od początku, poręczyciel tylko przy problemach
• Oprocentowanie stałe i odsetki: współkredytobiorca ponosi koszty od początku, poręczyciel tylko w razie przejęcia spłaty
• RRSO i całkowita kwota do zapłaty: oba parametry dotyczą współkredytobiorcy od początku umowy

Kto może zostać żyrantem?

Gwarantem pożyczki nie może zostać każdy – zarówno banki, jak i firmy pożyczkowe stawiają wymagania dotyczące stabilności finansowej i oceny zdolności kredytowej. Instytucje wymagają, aby poręczyciel był pełnoletni, miał pełną zdolność do czynności prawnych oraz posiadał stałe źródło dochodów. Dodatkowo nie może mieć innych długów, które mogłyby okazać się przeszkodą przy ewentualnej spłacie poręczonego zobowiązania.

Przy wnioskowaniu o pożyczkę z poręczycielem, żyranci podlegają weryfikacji w biurze informacji kredytowej w ten sam sposób, co sami kredytobiorcy. Oznacza to między innymi wgląd w rejestr BIK i konieczność przedstawienia dokumentów potwierdzających historię kredytową oraz wysokość dochodów, takich jak zaświadczenie o umowie o pracę czy wyciąg z rachunku bankowego.

Bank ma prawo nie zaakceptować współmałżonka jako poręczyciela, szczególnie gdy małżeństwo ma wspólność majątkową. W takiej sytuacji majątek współmałżonków i tak mógłby podlegać egzekucji z majątku w przypadku problemów ze spłatą kredytu. Kim jest żyrant w takim przypadku? Najczęściej jest to osoba niespokrewniona z kredytobiorcą lub członek rodziny spoza gospodarstwa domowego.

Poręczycielem może być również firma lub instytucja – często spotyka się to w przypadku kredytów dla przedsiębiorców, gdzie jedna firma poręcza za drugą.

Podstawy prawne poręczenia

Poręczenie kredytu jest szczegółowo uregulowane w polskim prawie, głównie w Tytule XXXII Kodeksu cywilnego (art. 876-887). Najważniejsze przepisy to:

• Art. 876 KC – definicja umowy poręczenia i wymóg formy pisemnej
• Art. 880 KC – obowiązek zawiadomienia poręczyciela o opóźnieniu dłużnika
• Art. 881 KC – zasada odpowiedzialności poręczyciela jak współdłużnik solidarny
• Art. 885-886 KC – obowiązki informacyjne między poręczycielem a dłużnikiem

Te przepisy stanowią podstawę prawną dla wszystkich aspektów związanych z poręczeniem i gwarantują prawa oraz określają obowiązki wszystkich stron umowy.

Ryzyka i konsekwencje dla poręczyciela

Poręczenie pożyczki wiąże się z dużą odpowiedzialnością i realnym ryzykiem dla żyranta, dlatego w roli poręczyciela najczęściej występują członkowie rodziny, bliscy znajomi lub inne zaufane osoby. Główną i najpoważniejszą konsekwencją jest obowiązek spłaty zadłużenia w sytuacji, gdy pożyczkobiorca przestaje regularnie uregulować raty.

Poręczyciel nie może się wycofać z zawartej umowy poręczenia w trakcie jej obowiązywania. Po podpisaniu umowy żyrant odpowiada za zobowiązanie wynikające z umowy do momentu jego pełnej spłaty.

Dodatkowymi ryzykami są potencjalne konflikty osobiste. jeżeli główny dłużnik nie jest w stanie spłacić kredyt, a obowiązek przejmuje żyrant, relacje między stronami mogą ulec znacznemu pogorszeniu. W skrajnych przypadkach spory mogą prowadzić do spraw sądowych i egzekucji z majątku poręczyciela.

W przypadku kredytu gotówkowy czy innych zobowiązań, żyrant ponosi pełną odpowiedzialność finansową, włączając maksymalną kwotę kredytu wraz z odsetkami za zwłokę.

Co może zrobić żyrant, gdy pożyczkobiorca nie spłaca długu?

Przeczytaj

Wpływ poręczenia na zdolność kredytową

Bycie poręczycielem znacząco wpływa na zdolność kredytową, choćby jeżeli sam kredytobiorca i poręczyciel regularnie spłacają rat kredytu. Banki oraz firmy pożyczkowe traktują poręczone zobowiązanie jako potencjalne obciążenie, co ma duży wpływ na rozpatrywanie wniosków kredytowych.

Poręczyciel jest widoczny w BIK jako osoba mająca zobowiązanie zabezpieczające pożyczkę. Może to znacząco wpływać na jego zdolność kredytową przy ubieganiu się o własne finansowanie.

Monitorowanie spłat w BIK – poręczyciel ma prawo i powinien regularnie sprawdzać swój raport BIK, aby kontrolować, jak przebiega spłata poręczonego kredytu. Można również ustawić alerty BIK, które będą informować o wszelkich zmianach w historii kredytowej związanych z poręczonym zobowiązaniem.

Roszczenie regresowe – jak poręczyciel może odzyskać pieniądze?

Jeśli poręczyciel zostanie zmuszony do spłaty długu przez żyranta, nie traci prawa do odzyskania tych środków od głównego dłużnika. Jest to tak zwane roszczenie regresowe, które stanowi istotną ochronę praw poręczyciela.

Zgodnie z art. 518 § 1 pkt 1 Kodeksu cywilnego, poręczyciel, który spłacił wierzyciela, nabywa z mocy prawa od dotychczasowego wierzyciela spłaconą wierzytelność. Oznacza to, iż żyrant staje się nowym wierzycielem głównego dłużnika i może domagać się od niego zwrotu wszystkich poniesionych środków.

Postępowanie pozasądowe i sądowe

Poręczyciel ma prawo dochodzić odzyskania środków na dwa sposoby:

Postępowanie pozasądowe – żyrant może samodzielnie kontaktować się z głównym dłużnikiem, wysyłać wezwania do zapłaty i negocjować warunki zwrotu. To najtańszy i najszybszy sposób odzyskania środków.

Postępowanie sądowe – gdy polubowne rozwiązanie nie przynosi efektów, poręczyciel może wnieść sprawę do sądu. Wyrok sądowy umożliwia później prowadzenie egzekucji komorniczej z majątku głównego dłużnika.

Terminy przedawnienia

Roszczenie nabyte przez poręczyciela na podstawie przepisu art. 518 § 1 pkt 1 KC przedawnia się w terminie przewidzianym dla przedawnienia roszczenia wierzyciela wobec dłużnika głównego. W przypadku pożyczki przez internet czy kredytów udzielanych przez firmy prowadzące działalność gospodarczą, termin przedawnienia wynosi zwykle 3 lata od dnia wymagalności roszczenia.

Ważne: bieg terminu przedawnienia nie rozpoczyna się na nowo od dnia spłaty przez poręczyciela, ale kontynuuje swój bieg od dnia, w którym roszczenie pierwotnego wierzyciela stało się wymagalne.

Obowiązki informacyjne

Art. 885 KC stanowi, iż poręczyciel powinien niezwłocznie zawiadomić dłużnika o dokonanej przez siebie zapłacie długu, za który poręczył. Gdyby tego nie uczynił, a główny dłużnik również wykonał zobowiązanie, poręczyciel nie może żądać od niego zwrotu środków.

Z drugiej strony, zgodnie z art. 886 KC, o ile poręczenie zostało udzielone za wiedzą dłużnika, dłużnik powinien niezwłocznie zawiadomić poręczyciela o wykonaniu zobowiązania.

Ograniczanie odpowiedzialności poręczyciela

Poręczyciel nie musi zgadzać się na nieograniczoną odpowiedzialność. Istnieje kilka sposobów na ograniczenie ryzyka związanego z poręczeniem, które można wynegocjować podczas zawierania umowy.

Ograniczenia kwotowe

Maksymalną kwotę poręczenia można ustalić w umowie. Zamiast poręczać za całość zobowiązania, żyrant może odpowiadać tylko za określoną kwotę – na przykład za kwotę kapitału bez odsetek za zwłokę, lub za określony procent całkowitej kwoty do zapłaty.

Ograniczenia czasowe

Poręczenie można ograniczyć w czasie – na przykład żyrant może odpowiadać tylko przez pierwsze dwa lata spłaty kredytu. Po tym czasie odpowiedzialność poręczyciela wygasa, niezależnie od sytuacji głównego dłużnika.

Ograniczenia proceduralne

W umowie można zastrzec, iż bank ma prawo żądać spłaty od poręczyciela dopiero po bezskutecznej próbie egzekucji z majątku głównego kredytobiorcy. Takie rozwiązanie daje dodatkowy czas i może uchronić żyranta przed natychmiastowym obciążeniem.

Negocjowanie warunków

Przed podpisaniem umowy warto negocjować z bankiem następujące kwestie:

• Maksymalną kwotę poręczenia
• Wyłączenie odpowiedzialności za odsetki karne
• Określenie okresu poręczenia
• Zasady informowania o problemach ze spłatą
• Możliwość zastąpienia poręczenia inną formą zabezpieczenia

Pożyczka dla zadłużonych z poręczycielem

Posiadanie długów i zaległości finansowych znacząco obniża szansę na skorzystanie z kolejnej pożyczki i niemal całkowicie wyklucza możliwość sięgnięcia po bankowy kredyt. Obecność poręczyciela znacząco poprawia całą sytuację, ponieważ to gwarant przejmuje odpowiedzialność za spłatę w przypadku problemów.

Pożyczka dla zadłużonych z poręczycielem jest możliwa, ale wymaga znalezienia solidnego żyranta o dobrej historii kredytowej i znalezienia instytucji finansowej, która zaakceptuje taki model zabezpieczenia kredytu. W ten sposób można uzyskać finansowanie, które w innym przypadku byłoby niedostępne, ale RRSO i całkowity koszt mogą okazać się wyższe.

Firmy oferujące pożyczki online często są bardziej elastyczne w przypadku kredytów z poręczycielem niż tradycyjne banki, ale wymagają dokładnej weryfikacji zarówno kredytobiorcy, jak i gwaranta.

Obowiązki informacyjne banku i prawa poręczyciela

Bank ma określone obowiązki wobec poręczyciela, które wynikają z przepisów prawa oraz warunków umowy. Znajomość tych praw jest kluczowa dla osób rozważających zostanie żyrantem.

Prawo do informacji

Poręczyciel ma prawo do otrzymywania pełnych informacji o stanie kredytu, w tym:

• Aktualnej wysokości zadłużenia
• Terminowości spłaty rat kredytu
• Ewentualnych opóźnieniach w płatnościach
• Zmianie warunków umowy kredytowej

Zgodnie z art. 880 KC, o ile dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia, wierzyciel powinien zawiadomić o tym niezwłocznie poręczyciela. Bank nie może ukrywać przed żyrantem problemów ze spłatą przez głównego kredytobiorcę.

Alerty i monitoring

Poręczyciel powinien aktywnie monitorować sytuację poręczonego kredytu. W tym celu warto:

• Regularnie sprawdzać raport BIK
• Ustawić alerty BIK o zmianach w historii kredytowej
• Utrzymywać kontakt z kredytobiorcą
• Wymagać od banku regularnych informacji o spłacie

Ochrona przed zwiększeniem zobowiązania

Art. 879 § 2 KC stanowi, iż czynność prawna dokonana przez dłużnika z wierzycielem po udzieleniu poręczenia nie może zwiększyć zobowiązania poręczyciela. Oznacza to, iż jeżeli kredytobiorca i poręczyciel zmienią warunki umowy (np. zwiększą kredyt), to dodatkowe zobowiązanie nie obciąży automatycznie poręczyciela.

Pożyczka z poręczycielem – krok po kroku

Zaciągnięcie pożyczki z poręczycielem wiąże się z pewnymi dodatkowymi formalnościami, ale mimo tego cały proces nie jest przesadnie skomplikowany. Oto jak krok po kroku wygląda procedura uzyskania kredytu z żyrantem.

Wybór oferty i poręczyciela

Możliwości mogą być ograniczone, ponieważ nie każdy pożyczkodawca akceptuje zabezpieczenia kredytu w formie poręczenia. Należy również zadbać o to, aby żyrant był osobą z dobrą zdolnością kredytową i gotową ponosić ryzyko finansowe.

Przed wyborem warto wziąć pod uwagę różne opcje – od kredytu gotówkowy w banku po pożyczki online, które często mają bardziej elastyczne podejście do poręczenia.

Złożenie wniosku o pożyczkę

Po wybraniu poręczyciela i odpowiedniej oferty, należy razem z żyrantem złożyć wniosek do danej instytucji. Proces obejmuje przedstawienia dokumentów potwierdzających dochody obu stron, ich historię kredytową oraz zdolność do spłaty zobowiązania finansowego.

Nie należy się przy tym spieszyć, ponieważ błędne lub niewystarczające informacje są podstawą odrzucenia wniosku.

Weryfikacja i podpisanie umowy

Firma pożyczkowa weryfikuje zarówno kredytobiorcę i poręczyciel pod kątem ich wypłacalności i wiarygodności. Sprawdza się nie tylko obecne dochody, ale również historię kredytową w rejestr BIK i innych bazach.

Jeżeli decyzja firmy jest pozytywna, strony zawierają pisemną umowę pożyczki wraz z odrębną umową poręczenia, która musi być sporządzona zgodnie z wymogami Kodeksu cywilnego.

Wypłata środków

Środki trafiają na numer konta podany w treści wniosku lub umowy. Od tego momentu kredytobiorca może dowolnie zarządzać otrzymanymi pieniędzmi, ale jednocześnie rozpoczyna się jego obowiązek spłaty zgodnie z ustalonym harmonogramem.

Spłata zobowiązania

Wraz z kopią umowy do kredytobiorcy i żyranta trafia harmonogram spłaty, wskazujący terminy i wysokość rat kredytu. W przypadku problemów ze spłatą w terminie, obowiązek rozliczenia się z rat pożyczki przejmuje poręczyciel, który następnie może dochodzić odzyskania środków w postępowaniu regresowym.

Aspekt dziedziczenia zobowiązań poręczyciela

Jednym z często pomijanych aspektów poręczenia jest kwestia dziedziczenia. Zobowiązania poręczyciela przechodzą na spadkobierców w przypadku śmierci żyranta, co może mieć poważne konsekwencje dla rodziny.

Zasady dziedziczenia długów

Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego o odpowiedzialności za długi spadkowe, spadkobiercy ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania zmarłego, w tym za zobowiązania wynikające z umów poręczenia. Oznacza to, iż jeżeli poręczyciel umrze, a główny dłużnik przez cały czas ma problemy ze spłatą, bank może zwrócić się z żądaniem zapłaty do spadkobierców zmarłego żyranta.

Ochrona spadkobierców

Spadkobiercy mają jednak możliwość ograniczenia swojej odpowiedzialności poprzez przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza. W takim przypadku ich odpowiedzialność za długi spadkowe, w tym zobowiązania poręczyciela, ogranicza się do wartości odziedziczonego majątku.

Co się dzieje po śmierci kredytobiorcy

W przypadku śmierci głównego kredytobiorcy, zobowiązanie kredytowe zwykle przechodzi na jego spadkobierców. Kredyt nie wygasa po śmierci dłużnika – spadkobiercy, którzy przyjmują spadek, wstępują w zobowiązanie w granicach przyjętego reżimu odpowiedzialności. jeżeli spadkobiercy odrzucą spadek lub nie będą w stanie spłacać kredytu, odpowiedzialność w pełni przechodzi na żyranta.

Jak nie dziedziczyć długów?

Przeczytaj

Czy poręczenie to najlepsze zabezpieczenie pożyczki?

Poręczenie to jedna z popularniejszych form zabezpieczenia zobowiązań finansowych, co nie znaczy, iż zawsze jest najlepszą opcją. W niektórych przypadkach znalezienie zaufanej osoby o dobrej zdolności kredytowej, która będzie chciała poręczyć pożyczkę, może być niezwykle trudne lub wręcz niemożliwe.

Alternatywne formy zabezpieczenia

Przy trudnościach ze znalezieniem poręczyciela warto rozważyć inne sposoby zabezpieczenia pożyczki:

Zastaw na majątku – niektóre firmy akceptują pożyczkę pod zastaw na ruchomościach lub prawach majątkowych. Dzięki temu udział innej osoby nie jest potrzebny, a w przypadku problemów ze spłatą prawo własności danej rzeczy przechodzi na wierzyciela.

Hipoteka – w przypadku większych kwot można rozważyć zabezpieczenie hipoteczne na nieruchomości.

Gwarancje bankowe – dla firm dostępne są gwarancje bankowe jako alternatywa dla poręczenia osobistego.

Czy żyrant może zrezygnować?

Część osób obawia się, iż poręczyciel może nagle się wycofać, co byłoby niezwykle problematyczne zarówno dla kredytobiorcy, jak i wierzyciela. Nie jest to jednak możliwe. Poręczyciel nie może się wycofać – poręczenie jest wiążące i nie można go jednostronnie cofnąć ani wypowiedzieć w trakcie trwania umowy pożyczkowej.

Wyjątkowe sytuacje umożliwiające zakończenie poręczenia

Istnieją jednak wyjątkowe sytuacje, w których może dojść do zakończenia poręczenia:

Porozumienie stron – poręczyciel może wynegocjować z wierzycielem i kredytobiorcą anulowanie lub zmianę zakresu poręczenia. Bank może wyrazić zgodę, jeżeli kredytobiorca przedstawi alternatywną formę zabezpieczenia.

Możliwości uchylenia poręczenia – gdy poręczyciel został wprowadzony w błąd, poręczenie zostało zawarte pod przymusem lub bez wymaganego poinformowania, umowę poręczenia można uznać za nieważną.

Upływ terminu – część umów określa okres, na jaki dana osoba przyjmuje na siebie odpowiedzialność poręczenia. Po upływie tego czasu obowiązek żyranta wygasa.

Spłata całego zobowiązania – poręczenie kończy się automatycznie wraz z pełną spłatą kredytu przez głównego dłużnika.

Najczęściej zadawane pytania

Źródła:

1. Art. 876-887 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061)
2. Art. 518 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061)
3. Art. 376 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061)
4. Art. 1031-1036 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny – odpowiedzialność za długi spadkowe