Prawda o emeryturach dla Ukraińców z KRUS. Statystyki nie kłamią

W przestrzeni publicznej, szczególnie w mediach społecznościowych, krąży nieprawdziwa informacja, jakoby tysiące obywateli Ukrainy pobierało emerytury z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS), często już po jednodniowej pracy na polskiej wsi. KRUS stanowczo dementuje te pogłoski, które określa jako element wojny hybrydowej.

Prawda o emeryturach dla Ukraińców z KRUS. Statystyki nie kłamią

Jak wynika z danych Biura Statystyki KRUS, świadczenia emerytalno-rentowe z KRUS trafiają w tej chwili do około 4 tysięcy cudzoziemców z różnych państw – w tym z Ukrainy zaledwie do 12 osób w IV kwartale 2024 r. i 13 osób w I kwartale 2025 r.. Dla porównania, w 2018 roku świadczenia otrzymywało 15 Ukraińców, a w roku 2021 – 22 osoby.

Dla kontekstu – łączna liczba emerytów i rencistów w KRUS sięga niemal 970 tysięcy osób.

Kto ma prawo do emerytury rolniczej?

Zgodnie z przepisami, świadczenia rolnicze przysługują rolnikom i domownikom, którzy:

• podlegali ubezpieczeniu społecznemu rolników przez co najmniej 25 lat,
• osiągnęli wiek emerytalny (60 lat kobieta, 65 lat mężczyzna),
• niezależnie od obywatelstwa.

Ukraina i Polska: umowa o zabezpieczeniu społecznym

Od stycznia 2014 roku obowiązuje umowa dwustronna między Polską a Ukrainą o zabezpieczeniu społecznym. Dzięki niej możliwe jest:

• uwzględnienie okresów pracy na Ukrainie przy ustalaniu prawa do świadczenia w Polsce,
• stosowanie tzw. zasady proporcjonalności (pro-rata) – czyli wyliczanie wysokości świadczenia w oparciu wyłącznie o okresy składkowe przebyte w Polsce.

W praktyce oznacza to, iż choćby jeżeli osoba nie ma pełnego 25-letniego stażu w Polsce, ale pracowała legalnie w rolnictwie na Ukrainie, to okresy te mogą zostać zsumowane, jednak KRUS wypłaci jedynie proporcjonalną część świadczenia za polski okres składkowy.

Kto może być ubezpieczony w KRUS?

Zgodnie z ustawą o ubezpieczeniu społecznym rolników, prawo do ubezpieczenia w KRUS przysługuje:

• rolnikom i ich rodzinom – przede wszystkim obywatelom polskim,
• obywatelom UE, EFTA, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii,
• cudzoziemcom przebywającym legalnie w Polsce, m.in. z zezwoleniem na pracę, statusem uchodźcy lub zgodą humanitarną.

Ilu Ukraińców jest ubezpieczonych w KRUS?

Z danych KRUS wynika, iż w I kwartale 2025 roku ubezpieczenie w KRUS (czyli opłacanie składek) obejmowało:

• 566 obywateli Ukrainy i członków ich rodzin,
• 3777 Ukraińców pracujących jako pomocnicy rolnika – głównie w pracach sezonowych.

Dla porównania, w 2020 roku liczba pomocników rolnika z Ukrainy wynosiła 1335 osób, a na koniec 2024 roku – 1196 osób.

Fakty zamiast mitów

• Nieprawdą jest, iż tysiące Ukraińców otrzymuje emerytury z KRUS.
• Świadczenia z KRUS trafiają zaledwie do kilkunastu obywateli Ukrainy.
• Aby otrzymać emeryturę rolniczą, konieczny jest minimum 25-letni staż ubezpieczeniowy w Polsce (lub łączony zgodnie z umową międzynarodową).
• KRUS wypłaca jedynie proporcjonalne świadczenia za okresy składkowe przebyte w Polsce.

Fałszywe informacje o masowym wypłacaniu świadczeń Ukraińcom są częścią dezinformacji i nie znajdują potwierdzenia w danych statystycznych.