PRCH: Wymiana oświetlenia to dopiero początek. Tak centra handlowe mogą zaoszczędzić miliony

Wymiana oświetlenia na LED redukuje zużycie energii oświetleniowej choćby o 75 proc., optymalizacja systemów wentylacji i klimatyzacji potrafi obniżyć ich koszty operacyjne o 30-40 proc., a inteligentne systemy zarządzania budynkiem mogą przynieść dodatkowe 20-30 proc. oszczędności. Inwestycje zwracają się w ciągu choćby 2-7 lat. Takie i wiele innych wniosków płynie z piątego wydania cyklu „Optymalizacja dla nieruchomości handlowych” zawierającego teksty autorstwa przedstawicieli firm członkowskich Polskiej Rady Centrów Handlowych.

Branża obiektów handlowych w Polsce rośnie stabilnie – w październiku 2025 roku obroty wzrosły o 4,3 proc. r/r, a odwiedzalność o 0,4 proc. r/r. Jednak przed sektorem stoi wyzwanie wykraczające poza bieżące wyniki: konieczność głębokiej modernizacji energetycznej, która zadecyduje o przyszłej konkurencyjności, dostępie do finansowania i wartości rynkowej aktywów.

Od żarówki do sztucznej inteligencji

Eksperci i ekspertki z firm członkowskich PRCH wskazują/szczegółowo analizują narzędzia optymalizacji energetycznej, które przynoszą wymierne oszczędności:

• Oświetlenie LED z systemami sterowania – zmniejsza zużycie energii na oświetlenie choćby o 75 proc.
• Modernizacja systemów HVAC – obniża koszty wentylacji i klimatyzacji do 30-40 proc.
• Instalacje fotowoltaiczne i magazyny energii – pozwalają obiektom stać się producentami energii, zwiększając niezależność i obniżając ekspozycję na zmienne ceny
• Systemy zarządzania budynkiem (BMS) i sztuczna inteligencja – umożliwiają predykcyjne zarządzanie i oszczędności operacyjne na poziomie 20-30 proc.

Raport wskazuje również na potencjał modernizacji transportu pionowego czy węzłów cieplnych, gdzie szacowane oszczędności osiągają poziom odpowiednio do 40 proc. i 30 proc..

Część tych inwestycji charakteryzują się szybką stopą zwrotu – zazwyczaj w ciągu 2-7 lat. Od 2030 roku wszystkie nowe budynki komercyjne będą musiały spełniać standardy zeroemisyjności zgodnie z dyrektywą EPBD.

Handel blisko mieszkańców

Zmienia się także geografia handlu. Aż 61 proc. nowej powierzchni handlowej oddanej w I połowie 2025 roku powstało w miastach poniżej 100 tys. mieszkańców. Lokalność handlu ma również wymiar ekologiczny – im bliżej dostępne są usługi, tym mniejszy ślad węglowy generowany przez konieczność dojazdów z odległych miejscowości. Do końca 2026 roku na rynek trafi kolejne 560 tys. m² powierzchni handlowej.

– Polska branża obiektów handlowych stoi dziś przed ogromną szansą: możemy nie tylko odpowiadać na zmieniające się potrzeby konsumentów, ale realnie kształtować bardziej zrównoważony, dostępny i niskoemisyjny świat. To zarówno ogromna odpowiedzialność, jak i inwestycja w przyszłość – wskazuje Adrianna Zielińska, Specjalistka ds. ESG Polskiej Rady Centrów Handlowych.

Ekologia w oczach konsumentów

Dla 43 proc. dorosłych Polaków działania proekologiczne centrów handlowych są ważne lub bardzo ważne – wynika z badania Inquiry i PRCH z października 2025 r. W odniesieniu do rozwiązań w branży obiektów handlowych Klienci najczęściej zwracają uwagę na:

• miejsca dla rowerów i dobry dojazd (41 proc.)
• odpowiednią segregację śmieci (40 proc.)
• energooszczędne rozwiązania, np. oświetlenie LED (33 proc.)
• tereny zielone wokół budynku (31 proc.)