1 godzina temu
Precyzyjne nawożenie to jeden z filarów nowoczesnego rolnictwa 4.0. Dzięki satelitom, czujnikom i systemom GPS rolnicy mogą optymalizować dawki nawozów, ograniczając koszty i wpływ na środowisko. W 2025 r. wchodzą też nowe przepisy dotyczące ewidencji zabiegów, które wymuszą cyfrowe podejście do gospodarowania składnikami pokarmowymi.
Rolnictwo precyzyjne to sposób prowadzenia gospodarstwa, który łączy wiedzę agronomiczną z nowoczesnymi technologiami. Jego celem jest efektywne wykorzystanie zasobów, ograniczenie strat składników pokarmowych i zwiększenie rentowności upraw. Wzrost kosztów nawozów oraz wymogi środowiskowe UE przyspieszają wprowadzanie technologii precyzyjnych. Od br. cyfryzacja rolnictwa nabiera nowego znaczenia. Mianowicie niedługo rolnicy będą musieli prowadzić elektroniczną ewidencję zabiegów nawożenia i ochrony roślin, co stanie się integralną częścią zarządzania gospodarstwem.
Czym jest precyzyjne nawożenie?
Precyzyjne nawożenie polega na dopasowaniu dawek składników pokarmowych do rzeczywistych potrzeb roślin i zasobności gleby. Czyli przy takim systemie rolnik nie stosuje jednej dawki na całym polu, ale zmienne. Oczywiście swoje decyzje opiera na wynikach analizy gleby i jeżeli takowe posiada — mapach zasobności. Pomagają w tym dane satelitarne z różnych systemów, które umożliwiają ocenę kondycji roślin i poziomu biomasy. Poza tym wiele firm komercyjnych oferuje badania gleby i mapowanie. Ponadto coraz częściej wykorzystywane są czujniki NPK w glebie czy badające roślinę oraz systemy wykorzystujące dane satelitarne i nawigacje GPS sterujące rozsiewaczami, które automatycznie regulują ilość nawozu.
W Polsce rozwiązania te wdrażane są już w dużych gospodarstwach, ale stopniowo trafiają także do mniejszych producentów.
Z ekonomicznego punktu widzenia to gospodarstwo 40–50 hektarowe spokojnie taką nawigację może montować i mieć pewność, iż w dość szybkim czasie zwróci mu się ta inwestycja. Ale o ile ktoś ma choćby 10–15 hektarów, ceni sobie wygodę pracy i użytkowania maszyny, to też nie ma przeciwwskazań. w tej chwili tak naprawdę nie ma tej dolnej granicy powierzchni gospodarstwa — informuje nasz portal Tomasz Grzesik, dyrektor handlowy firmy Satio Electronics.
W wielu krajach UE, takich jak Niemcy czy Dania, precyzyjne nawożenie stało się standardem, wspieranym finansowo z funduszy wspólnej polityki rolnej.
Technologie wspierające rolnictwo 4.0
Nowoczesne systemy GPS, automatyczne sekcje w rozsiewaczach i oprogramowanie do tworzenia map aplikacyjnych umożliwiają pełną kontrolę nad dawkowaniem nawozów. W Polsce rośnie popularność rozwiązań cyfrowych, które integrują dane pogodowe, glebowe i satelitarne.
Dzięki mapowaniu pola i możliwościom zmiennego dawkowania nawozów rolnik oszczędza na zakupie nawozów. Ponadto wykorzystując możliwość precyzyjnego dawkowania nawozów, optymalizuje plonowanie. To inwestycja, która gwałtownie się zwraca — podkreśla Mateusz Budziński z firmy Agriciltural Trials.
Zastosowanie tych technologii pozwala ograniczyć zużycie nawozów choćby o 15–20%, co ma znaczenie zarówno ekonomiczne, jak i środowiskowe. Precyzyjne nawożenie sprzyja też lepszej dokumentacji zabiegów, co ułatwia spełnienie wymagań Wspólnej Polityki Rolnej 2023–2027.
Precyzyjne nawożenie polega na dopasowaniu dawek składników pokarmowych do rzeczywistych potrzeb roślin i zasobności gleby. Na zdjęciach pola wykonywanych z powietrza przed założeniem uprawy widać wyraźnie zmienność glebową w zarysach
fot. Katarzyna Kupczak
Racjonalne nawożenie — korzyści i wyzwania dla gospodarstw
Wdrożenie technologii precyzyjnych przynosi rolnikom wymierne korzyści:
- obniżenie kosztów nawożenia,
- wyższe plony,
- ograniczenie strat składników odżywczych.
Według analiz Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach:
Odpowiednie zarządzanie nawożeniem może zmniejszyć emisję azotu do środowiska choćby o 30%.
Wyzwania pozostają jednak znaczące — zakup sprzętu, systemu i szkoleń ewentualnie zlecenie badań firmom zewnętrznym wymaga nakładów finansowych. Wsparcie doradcze Ośrodków Doradztwa Rolniczego czy komercyjnych doradców lub specjalistów z działających przy firmach oferujących środki produkcji dla rolnictwa ma także duże znaczenie dla efektywnego wykorzystania tych narzędzi. Rolnicy potrzebują praktycznych szkoleń i dostępu do danych, by w pełni wykorzystać potencjał rolnictwa 4.0.
Jak rozpocząć przygodę z precyzyjnym nawożeniem?
Podstawą jest analiza gleby, która pozwala określić poziom składników odżywczych i zaplanować optymalne dawki nawozów. Kolejnym krokiem jest stworzenie map zasobności i wprowadzenie ich do systemu GPS lub systemu rolniczego. Warto skorzystać z doradztwa agronomicznego i dostępnych programów wsparcia, takich jak Modernizacja gospodarstw rolnych czy nowy instrument Rolnictwo 4.0 realizowany przez ARiMR. Inwestycje w technologię można rozłożyć w czasie. To znaczy, zaczynamy od prostych czujników, kończymy na pełnych systemach zarządzania gospodarstwem.
Precyzyjne nawożenie — kierunek przyszłości
Precyzyjne nawożenie to nie tylko trend, ale konieczność wynikająca z rosnących kosztów nawozów, wymagań środowiskowych i nowych regulacji unijnych. Coraz więcej gospodarstw korzysta z danych satelitarnych i cyfrowych aplikacji, by ograniczyć straty i zwiększyć efektywność produkcji.
Bieżący rol i najbliższe lata będą przełomowe — cyfrowa ewidencja, mapy zasobności i kontrola dawek staną się standardem nowoczesnego rolnictwa. Innowacje w zakresie nawożenia to inwestycja w przyszłość, która pozwoli gospodarstwom łączyć ekonomię z troską o środowisko.
