5 miesięcy temu
Pomimo sprzyjającej rolnikom dobrej wiosennej pogody br. prognoza plonowania zbóż oraz rzepaku w krajach UE jest zaskakująca. Sprawdźmy, jak pod tym względem wypadnie polska produkcja głównych roślin rolniczych 2024.
Prognoza plonowania zbóż i rzepaku dla Polski prezentuje się gorzej niż w roku poprzednim. A jaka jest dla innych państw UE?
Na Północy za mokro, na Południu za sucho
Północ Europy najbardziej ucierpiała z powodu nadmiernych opadów jesienno-zimowych. Dotknięte powodziami pola będą musiały być ponownie obsiane. Na południu jest lepiej, bo oczekuje się tylko niższych plonów. Wynika tak z danych zaprezentowanych w marcowym wydaniu biuletynu monitorowania upraw w Europie JRC MARS. Oto szczegóły.
Od jesieni 2023 r. duże części zachodniej, północnej i wschodniej Europy doświadczyły nadmiaru opadów. Zdecydowanie negatywnie wpłynęły one na siew, kiełkowanie i rozwój upraw ozimych. W północnej i wschodniej Europie dodatkowe szkody w uprawach spowodował mróz. Wciąż wilgotne gleby utrudniały i utrudniają rolnikom pracę na polach również wiosną. Problem szczególnie doskwiera tym rolnikom, którzy koniecznie muszą przesiać pola, w miejsce wymoczonych upraw, roślinami jarymi.
Trwała susza, z kolei negatywnie wpłynęła na potencjał plonowania w kilku południowych regionach Europy. Na wschodzie Rumunii i Bułgarii zimowe uprawy cierpią z powodu trwającego niedoboru opadów, co szczególnie dotyka rzepak ozimy. Na Sycylii i w Maghrebie, czyli krajach Afryki Północnej, takich jak Algieria, Tunezja i Maroko, zimowa susza doprowadziła do niskiej akumulacji biomasy w uprawach ozimych. W zachodnim Mgahrebie gorące i suche warunki pogodowe niosą ze sobą wręcz realne zagrożenie dla plonów.
Prognoza plonów dla państw Europy
Ponieważ mamy do czynienia z wczesnym etapem sezonu, prognozy analityków MARC są, z kilkoma wyjątkami, oparte na historycznych trendach.
| Uprawa | t/ha | ||
| Prognoza 2024 | 2023 | Średnia 5-letnia | |
| pszenica miękka | 5,91 | 5,82 | 5,87 |
| jęczmień ozimy | 5,95 | 6,05 | 5,91 |
| żyto | 4,30 | 4,11 | 4,16 |
| pszenżyto | 4,43 | 4,37 | 4,34 |
| rzepak i rzepik | 3,25 | 3,20 | 3,18 |
Zima w Polsce była łagodna, ale mokra
Eksperci MARC ocenili również sytuację upraw w naszym kraju. Ogólnie rzecz biorąc, zima według nich była łagodna, z temperaturami powyżej średniej. Jedynie na początku stycznia na północnym wschodzie zanotowano dzienne temperatury poniżej minus 20°C. Rzeczywiście, taka sytuacja lokalnie mogła doprowadzić do niewielkich szkód w uprawach.
Natomiast zimą zanotowano w Polsce nietypowe, jak na tę porę roku obfite, ponadnormatywne opady. Szczególnie normy były przekroczone na wschodzie. Ściślej mówiąc, ich suma była prawie dwukrotnie większa od średniej. Na niektórych polach nasycenie wodą jest powyżej poziomu maksymalnego, co naraża rośliny na niedobór tlenu i składników odżywczych. Z tego samego powodu utrudnione były prace w polu, nawożenie czy ponowny obsiew pól tam, gdzie było to konieczne. Od połowy lutego sytuacja nieco się poprawiła.
Prognoza plonowania zbóż i rzepaku dla Polski
| Uprawa | t/ha | ||
| Prognoza 2024 | 2023 | Średnia 5-letnia | |
| pszenica miękka | 5,27 | 5,38 | 5,10 |
| jęczmień ozimy | 4,92 | 5,07 | 4,87 |
| żyto | 3,59 | 3,55 | 3,31 |
| pszenżyto | 4,28 | 4,48 | 4,23 |
| rzepak i rzepik | 3,28 | 3,38 | 3,19 |
Źródło: KE, e-WGT
