Program „Polska Metrologia”

Z artykułu dowiesz się:

• na czym polega program „Polska Metrologia”;
• kto skorzystał już z programu;
• co będzie efektem działania projektu.

„Polska Metrologia” to program budujący platformę współpracy naukowców z administracją miar w Polsce.

Bardzo ważnym wyzwaniem, przed jakim stoi w obecnych czasach polska metrologia, jest nadążenie za rozwojem nowoczesnych metod pomiarowych a także pojawiającymi się wyzwaniami. W szczególności dotyczy to wyzwań w zakresie elektromobilności czy też gospodarki wodorowej.

W tym kontekście bardzo ważnym aspektem jest posiadanie wsparcia ze środowiska naukowego.

Odpowiedzią na tę potrzebę było uruchomienie w listopadzie 2021 r w ministerstwie adekwatnym ds. nauki i szkolnictwa wyższego programu pn. „Polska Metrologia”. Zakładał on wspieranie współpracy Głównego Urzędu Miar z podmiotami systemu szkolnictwa wyższego i nauki w zakresie badań naukowych lub też prac rozwojowych w obszarach związanych z metrologią. Przygotowywane przez ośrodki akademickie projekty musiały wykazać się użytecznością dla rozwoju metrologii krajowej, a tym samym polskiej gospodarki. Maksymalny czas realizacji wynosił 24 miesiące. Wysokość dofinansowania ze środków finansowych na szkolnictwo wyższe i naukę była nie wyższa niż 1 000 000 zł.

fot. GUM

Przed złożeniem projektów w ministerstwie musiały one uzyskać pozytywną opinię prezesa GUM w zakresie ich celowości dla rozwoju metrologii.

Czytaj też >> Zrównoważony rozwój w przemyśle stalowym. Pokonywanie wyzwań na zglobalizowanym rynku

W pierwszym naborze zgłoszono 83 wnioski. Do finansowania zakwalifikowano 26 projektów, realizowanych indywidualnie lub też w formie konsorcjów przez 15 uczelni i jeden Instytut Sieci Badawczej Łukasiewicz. Wartość projektów wyniosła łącznie ponad 21 mln zł.

II edycja, dla której nabór wniosków trwał od września do października 2023 roku, przyniosła 130 wniosków. Łącznie finansowanie w tym konkursie otrzymały najlepiej ocenione 24 projekty (m.in. z uczelni, instytutów PAN).

fot. GUM

W ramach programu było przewidziane wspieranie realizacji projektów służących podniesieniu poziomu zdolności badawczych instytucji metrologicznych (na szczeblu krajowym, jak i lokalnym). Ważnym efektem programu było wzmocnienie kadr administracji miar a także jej kapitału intelektualnego. Projekty realizowane w programie dotykają bardzo ważkiej materii i tym samym wpływają długofalowo na konkurencyjności polskiej gospodarki w strategicznych dla kraju obszarach. Zdecydowana większość projektów dotyczyła modernizacji infrastruktury metrologicznej, a przy tym oscylowała w obszarze nowoczesnych technologii. Dzięki dobiegającym końca realizacji 26 projektom z I edycji programu nastąpiło stymulowanie rozwoju metrologii w obszarach takich jak m.in.:

• energia,
• środowisko,
• zdrowie.

Efektem projektów będą zaawansowane techniki pomiarowe, wykorzystujące także technologie cyfrowe, w tym sztuczną inteligencję.

dr Andrzej Kurkiewicz
Uniwersytet Jagielloński