3 tygodni temu
Państwa UE złożyły wnioski o pożyczki znacznie przekraczające budżet 150 mld euro w ramach programu SAFE. Komisja otrzymała zgłoszenia na co najmniej 127 mld euro – i to biorąc pod uwagę najmniejsze kwoty, jakie rządy byłyby w stanie zaakceptować.
Wnioski o pożyczki od 18 państw członkowskich w ramach unijnego Instrumentu na rzecz Zwiększenia Bezpieczeństwa Europy SAFE znacznie przekroczyły dostępny budżet w wysokości 150 mld euro, poinformowały źródła EURACTIV.
W ubiegłą środę Komisja Europejska otrzymała zgłoszenia opiewające na 127 mld euro, ale – jak ustalił portal – to jedynie dolna granica kwot, o jakie wnioskują państwa. Muszą one bowiem podać zarówno minimalną, jak i maksymalną wartość pożyczki. Według źródeł EURACTIV górny pułap łącznych wniosków znacznie przekracza limit programu.
SAFE to instrument pożyczkowy, który Komisja zaproponowała w marcu jako część szerszego planu wsparcia europejskiego przemysłu zbrojeniowego. Celem jest zwiększenie produkcji amunicji i sprzętu wojskowego oraz odbudowa zapasów w krajach UE.
Początkowo obawiano się, iż nie wszystkie środki zostaną wykorzystane i rozważano kolejną rundę naboru wniosków w przyszłym roku. Tymczasem zainteresowanie przekroczyło oczekiwania, choć Komisja wciąż zachęca pozostałych dziewięć państw członkowskich do składania zgłoszeń – otrzymały one w piątek specjalny list z zachętą do działania jeszcze tego lata.
Termin składania pełnych wniosków, zawierających zarówno oczekiwaną kwotę (w widełkach), jak i planowane zakupy uzbrojenia, mija pod koniec listopada.
Sama Polska wnioskuje aż o ponad jedną trzecią (prawie 36 proc.) z całkowitej puli instrumentu SAFE. Jak na razie jest to jednak tylko wstępna propozycja ze strony polskiego rządu. Ostateczna decyzja rozlokowania pieniędzy będzie należeć do Komisji Europejskiej.
„Zebraliśmy projekty na imponującą kwotę ok. 45 mld euro, ale to, ile pieniędzy finalnie otrzymamy, będzie zależeć od ilości wniosków i podziału środków przez KE pomiędzy państwa członkowskie”, napisał w serwisie X szef MON Władysław Kosiniak-Kamysz.
Czym jest instrument SAFE?
SAFE to nowy instrument finansowy UE, którego celem jest zapewnienie wsparcia finansowego państwom członkowskim w celu zwiększenia gotowości obronnej poprzez umożliwienie pilnych i znaczących inwestycji wspierających europejski przemysł obronny, ze szczególnym uwzględnieniem wyeliminowania krytycznych luk w zdolnościach, wyjaśnia na swojej stronie internetowej Komisja Europejska.
W ramach instrumentu SAFE państwa mogą ubiegać się o pożyczki na inwestycje w zdolności obronne pożyczki o długim terminie zapadalności i konkurencyjnym oprocentowaniu. Pula instrumentu wynosi 150 mld euro.
Pożyczki „mają służyć realizacji pilnych i zakrojonych na szeroką skalę działań związanych z zamówieniami publicznymi, co sprawi, iż europejski przemysł obronny będzie w stanie dostarczyć niezbędny sprzęt w momencie, gdy będzie on najbardziej potrzebny”, wskazuje KE.
