Przemysł odchodzi od węgla. Wybiera OZE i gaz

Zdjęcie: Budynek Komisji Europejskiej w Brukseli. Fot. mat. pras.

Fundusz Modernizacyjny, czyli unijny instrument zasilany pieniędzmi ze sprzedaży 2 proc. unijnej puli uprawnień do emisji dwutlenku węgla, zaczyna finansować transformacją energetyczną przedsiębiorstw i sektora energetycznego. Operatorem funduszu jest po stronie unijej Europejski bank Inwestycyjny, a po polskiej stronie - Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Do 2030 r. do dyspozycji NFOŚiGW będzie miał ok. 40 mld zł. NFOŚiGW przygotował 16 programów na prawie 22 mld zł.

Jak na razie nie ziściły się obawy o to, czy wystarczy dobrych projektów w Polsce. Wydaje się natomiast, iż problem może być sama wartość inwestycji, bo ostatnie lata przyniosły znaczny wzrost kosztów, a ogłaszane nabory mają zbyt małe alokacje. W przypadku cieszącego się największym zainteresowaniem programu "Wykorzystanie paliw alternatywnych na cele energetyczne" budżet zwiększono z planowanego początkowo miliarda złotych do 3 mld zł, a docelowo ma to być 6 mld zł.

Jak będzie z pozostałymi programami?

Słodkie oszczędzanie energii

Na początku maja zakończył się pierwszy nabór w programie "Przemysł energochłonny - poprawa efektywności energetycznej". Budżet programu na pożyczki dla przedsiębiorców wynosi 350 mln euro, jednak NFOŚiGW w pierwszym naborze przeznaczył tylko 50 mln zł. Wpłynął jeden wniosek, o pożyczkę 128 mln zł. Złożyła go firma Südzucker Polska.

- W ramach Funduszu Modernizacyjnego i dostępnego w nim programu „Przemysł energochłonny - poprawa efektywności energetycznej” Südzucker Polska stara się o dotację do budowy nowych, efektywnych energetycznie kotłów oraz pieca wapiennego zasilanego gazem ziemnym, które zastąpią funkcjonujące w cukrowni Strzelin od lat niskosprawne jednostki opalane węglem kamiennym i koksem - wyjaśnia Piotr Hulewicz, menedżer odpowiedzialny w Südzucker Polska za dotacje.

Dodaje, iż koncern przywiązuje ogromną wagę do kwestii środowiskowych. - Przedmiotowa inwestycja niesie szereg korzyści - pozwoli nam ograniczyć zużycie energii oraz zredukować znacznie nie tylko emisję CO2, ale także szkodliwych tlenków siarki i azotu do atmosfery. Oprócz tego, spółka podjęła decyzję o budowie także w Strzelinie, już w całości ze środków własnych, farmy fotowoltaicznej 1 MWp, co wraz z planowaną inwestycją stanowi trwały zwrot w stronę zmniejszenia uciążliwości dla środowiska - wymienia Piotr Hulewicz.

Duży apetyt na kogenerację

Co ciekawe, o wsparcie z Funduszu Modernizacyjnego starał się inny duży producent cukru działający w Polsce - Nordzucker, który złożył dwa wnioski dotyczące inwestycji w cukrowniach Chełmża i Opalenica w programie "Kogeneracja dla Energetyki i Przemysłu". To program skierowany do właścicieli źródeł o mocy ponad 50 MW, którzy planują przebudowę lub budowę nowych źródeł o mocy co najmniej 10 MW, wykorzystujących ciepło odpadowe, OZE albo paliwa gazowe.

W zakończonym na początku maja naborze wpłynęło 7 wniosków, z czego dwa złożone przez Nordzuckera odrzucono, dwa są w trakcie oceny - to wnioski Ciechu i producenta materiałów izolacyjnych SW Solar Czarna Woda. W przypadku trzech wniosków NFOŚiGW przeszedł już do negocjacji warunków umowy.

Największą inwestycję planuje producent papieru, tektury i celulozy MM Kwidzyn, który planuje wysokosprawną kogenerację o mocy cieplnej 137 MW. Jako paliwo firma planuje stosować biomasę. Koszt inwestycji oceniła na prawie 758 mln zł, z czego dotacja miałaby pokryć niecałą jedną dziesiątą kosztów.

Czytaj także: Fala inwestycji w śmieciowe elektrociepłownie. Są pieniądze i strachy

Na biomasę chce postawić też producent materiałów izolacyjnych SW Solar Czarna Woda w miejscowości Czarnków (na skraju Puszczy Noteckiej). Velvet Care stara się o dotację na budowę kogeneracji gazowej w Kluzach. To inwestycja raptem za ok. 63 mln zł, a dotacja mogłaby pokryć połowę kosztów.

Ciech Soda Polska złożył dwa nioski - jeden na kogenerację gazową, drugi - kogenerację opartą o OZE. Spółka planuje konwersję użytkowanego kotła węglowego na kocioł wykorzystujący w 100 proc. biomasę w zakładzie produkcyjnym w Inowrocławiu. Te dwa projekty będa kosztowały Ciech prawie pół miliarda

- Zgodnie z informacją otrzymaną z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, pierwszy ze złożonych wniosków o dofinansowanie spełnił wymagane kryteria i został oceniony pozytywnie, co pozwoliło na przystąpienie do negocjacji warunków umowy o dofinansowanie. Drugi wniosek jest w trakcie oceny merytorycznej - poinformowała nas rzeczniczka spółki Żaneta Przybylska.

Dotuj się kto może

W pierwszym naborze "Kogeneracji dla przemysłu" udostępniono 100 mln zł na dotacje i 100 mln na pożyczki. Tymczasem firmy starają się o ponad 342 mln zł dotacji. W przypadku, jeżeli budżet pozytywnie ocenionych wniosków o dofinansowanie będzie przekraczał alokację dostępną w naborze, NFOŚIGW będzie rozważał zmiany zapisów regulaminu naboru wniosków o dofinansowanie w zakresie zwiększenia alokacji - zapewniła nas Angelika Trela-Pękała z biura zarządu NFOŚiGW.

Budżet programu to aż 2 mld zł, z czego połowa ma pójść na pożyczki, a połowa na dotacje. Pierwszy nabór pokazał jasno, ze firmy chcą wsparcia bezzwrotnego.

Także w programie „Przemysł energochłonny – OZE” trzy wnioski złożone przez PGE Energia Ciepła, EC Zielona Góra (także z PGE) i Enea Ciepło przekraczają dostępną w naborze pulę 50 mln zł. Wszystkie opiewają na 66 mln zł i dotyczą dofinansowania do instalacji fotowoltaicznych o sumarycznej mocy ponad 14,5 MW. Warunkiem udzielenia dofinansowania jest przeznaczenie co najmniej 80 proc. planowanej energii z OZE na cele własne.

Kiedy ruszy dofinansowanie magazynów energii?

NFOŚiGW nie uruchomił jeszcze programu "Wsparcie wykorzystania magazynów oraz innych urządzeń na cele stabilizacji sieci". Tu beneficjentami mają zostać OSD, a NFOŚiGW planuje początkowo udostępnić tylko 20 mln zł. Barierą jest sama konstrukcja programu oraz regulacje prawne, ponieważ według założeń tego programu magazyn musi stanowić zintegrowany element sieci dystrybucyjnej.

Czytaj także: Kiedy popłyną w Polsce miliardy na transformację energetyczną