Przemysł wczoraj i dziś – wywiad z Justyną Dobraś z Grupy Raben

Od kiedy Państwa firma działa na polskim rynku? W jaki sposób powstała? Jaki cel przyświecał założeniu firmy w Polsce?

Raben jest holenderską firmą rodzinną, która powstała w 1931 roku w małym miasteczku Winterswijk. Wówczas Jan Raben, dziadek obecnego CEO, zaczął okolicznym rolnikom dostarczać produkty na targ. To on dał początek przedsiębiorstwu, które dziś jest marką globalną. Kolejnym punktem na historycznej mapie Grupy Raben było objęcie sterów przez syna założyciela w 1960 roku – Theo Rabena, który z wielką pasją rozwijał m.in. transport tekstyliów z i do Polski.

Pierwszy krok za granicę wykonał jednak wnuk – Ewald Raben (obecny CEO). Firmę znał od podszewki, już jako dziesięciolatek w soboty mył w niej samochody, a na studiach pracował jako kierowca ciężarówek, jeżdżąc m.in. do Polski. Wyczuł wiatr zmian pod koniec lat 80. Po przemianach 1989 roku dostrzegł szansę rozwoju na rynku polskim oraz wyruszył nad Wisłę z planem otwarcia oddziału. Kupił wtedy mapę Polski i zaznaczył dwanaście punktów, które stanowić miały oddziały ulokowane w różnych częściach kraju. Tak właśnie w 1991 roku powstał pierwszy oddział Raben w Polsce. Zaczęło się od 12 pracowników i jednego wynajmowanego od Zakładów Motoryzacyjnych magazynu w Poznaniu. Siedziba firmy mieściła się wówczas w Baranowie pod Poznaniem.

Jak wyglądały początki Państwa działalności? Z jakimi problemami musieliście się zmierzyć?

Dzisiaj w Polsce, Europie Środkowej, w Niemczech, wszędzie są magazyny do wynajęcia. Na początku lat 90. nie było ich jednak zbyt wiele, dlatego pierwszy magazyn do składowania towarów wynajmowano od rolnika. Mieścił się on w starej stodole, gdzie zwykle suszono zboże.

Warto także podkreślić, iż w tamtych czasach sytuacja polityczna i gospodarcza była bardzo niestabilna. Trudno było przewidzieć, iż ta część Europy będzie tak silna gospodarczo, jak obecnie. Później Polska przystąpiła jednak do NATO oraz Unii Europejskiej, ale na początku lat 90. to nie mieściło się w głowie żadnego przedsiębiorcy.

Dzisiaj Raben ma ponad 160 oddziałów w 15 krajach Europy, zatrudnia ponad 12 tysięcy osób oraz dysponuje ok. 1,6 mln. m² własnych powierzchni magazynowych. Naczepy z logiem Raben można zobaczyć na większości europejskich dróg. Centrala firmy znajduje się w Robakowie pod Poznaniem, gdzie mieści się także największe centrum logistyczne Raben w Europie.

Ostatnie 30 lat to historia nieustannego rozwoju firmy i dynamicznej ekspansji na rynki zagraniczne, a jednym z sekretów sukcesu jest umiejętne łączenie tego co najlepsze w przedsiębiorstwie rodzinnym, z wzorcami zaczerpniętymi z zarządzania korporacyjnego.

Polska nie była jedynym krajem rozwoju Raben. Możecie przedstawić Waszą ekspansję na Europę?

Grupa Raben rozwijała się towarzysząc swoim klientom w ich drodze ku sukcesom biznesowym. Tak powstała w 2002 roku spółka Fresh Logistics Polska, specjalizująca się w obsłudze produktów świeżych wymagających temperatury kontrolowanej od 2 do 6°C w całym łańcuchu logistycznym.

Lata 2003–2010 przyniosły ekspansję na nowe rynki. W 2003 roku otwarto pierwszy oddział w Ukrainie, a rok później zakres działalności Grupy Raben rozszerzył się o Litwę, Łotwę i Estonię. W 2008 roku firma weszła na rynek czeski oraz słowacki, po kolejnych dwóch latach była również obecna na Węgrzech. 2016 rok to początek biznesu w Rumunii, natomiast w 2017 roku nabyła 20% udziałów we włoskiej firmie SITTAM, a w tej chwili (od 2020 roku) jest właścicielem włoskiej firmy Raben Italy.

Bardzo istotne znaczenie dla Grupy Raben ma rynek niemiecki. Przedsiębiorstwo buduje tam swoją pozycję zarówno za sprawą rozwoju organicznego, jak i poprzez przejęcia. W 2005 roku zakupiono firmę Birkart Systemverkehre. W 2011 roku niemiecka sieć terminali została powiększona poprzez zakup przedsiębiorstwa Wincanton. W kolejnych latach dołączyły kolejne przedsiębiorstwa. w tej chwili Raben w Niemczech dysponuje własną, niezależną siecią transportową z 34 oddziałami firmy.

W 2019 roku do rodziny Raben dołączyła Bułgaria, gdzie firma otworzyła swój pierwszy oddział w Sofii. W 2021 roku dokonano zakupu 100% udziałów czołowego greckiego dostawcy usług logistycznych – Intertrans S.A. Od 1 stycznia 2021 roku Grupa Raben jest właścicielem 100% udziałów w Grupie BAS. Przejęte zostały wszystkie oddziały firmy na terenie Holandii, Słowacji i Włoch, a także 250 doświadczonych pracowników. To pozwoliło firmie rozwinąć swoją sieć w Europie Południowo-Zachodniej i wzmocnić pozycję w sektorze usług logistyki kontraktowej oraz transportu intermodalnego.

Postanowiliśmy także uruchomić spółkę Raben East w 2017 roku, która uzupełnia nasze portfolio o usługi międzynarodowego transportu drogowego, w tym regularne połączenia drobnicowe z krajami wschodnimi, a także usługi agencji celnej i doradztwo w organizacji transportu na rynki wschodnie. Spółka ta obsługuje kraje, takie jak m.in. Armenia, Azerbejdżan, Gruzja, Irak, Kazachstan, Kirgistan, Mołdawia, Mongolia, Tadżykistan, Turkmenistan, Turcja, Ukraina czy Uzbekistan.

Jak to wygląda obecnie? Jakie usługi oferujecie?

Jako jedna z najszybciej rozwijających się firm europejskich w branży TSL, w pełni wykorzystujemy możliwości rynkowe, które pojawiły się wraz z otwarciem europejskich rynków i swobodnym przepływem towarów. Oferujemy kompleksowe usługi logistyczne – logistykę kontraktową, sieć drogową (krajową, międzynarodową oraz na wschód), transport produktów świeżych (pod marką Fresh Logistics), FTL & transport intermodalny, morski oraz lotniczy, jak również usługę 4PL. Wśród głównych branż obsługiwanych przez Raben są żywność, technologia, automotive, retail, chemia czy FMCG non-food. Transport drogowy, który w firmie odpowiada za 65% obrotów, to ogromna szansa, ale również wyzwania, na które reagujemy każdego dnia, dostosowując swoją siatkę połączeń drobnicowych, odpowiadając na oczekiwania klientów z całej Europy.

Dwie z Waszych spółek zajmują się logistyką? Możecie przedstawić ich działalność bardziej szczegółowo?

Chodzi prawdopodobnie o Raben Logistics Polska oraz Fresh Logistics Polska. Raben Logistics Polska to największa spółka Grupy. Oferuje usługi z zakresu dystrybucji krajowej, międzynarodowej i kompleksowej obsługi logistycznej, w tym usług dodanych oraz logistyki e-commerce. Jej zasoby to ponad 3800 pracowników, zróżnicowane magazyny o pow. ok. 560 tys. mł i ok. 4000 nowoczesnych środków transportu do dyspozycji. Firma zajmuje się obsługą wielu grup produktowych m.in. artykułów spożywczych, FMCG, kosmetyków, towarów przemysłowych i artykułów chemicznych oraz produktów niebezpiecznych. Funkcjonująca od wielu lat stabilna sieć oddziałów, ułatwia szybkie oraz bezpieczne przemieszczanie przesyłek.

Z kolei Fresh Logistics Polska specjalizuje się w kompleksowej obsłudze logistycznej produktów świeżych wymagających kontrolowanej temperatury od 2 do 6°C oraz od 0 do 2°C (UltraFresh) w całym łańcuchu dostaw. Firma świadczy usługi dystrybucji krajowej i międzynarodowej oraz magazynowania. Ma w tej chwili sieć 8 oddziałów mieszczących się w strategicznych miejscach w Polsce. Centra dystrybucyjne znajdują się w Gądkach, Gliwicach, Grodzisku Mazowieckim, Wojanowie, Szczecinie, Wrocławiu, Lublinie oraz Łomży. Łącznie powierzchnia naszych magazynów wynosi 65 000 m² (w tym wysokiego składowania oraz przeładunkowych, tzw. cross-docków).

Kompleksowa obsługa logistyczna produktów świeżych wymagających zachowania adekwatnej temperatury to zadanie wymagające profesjonalizmu. We Fresh Logistics Polska stawiamy na rozwój, a nasze motto to „Better Every Day”. Codziennie doskonalimy nasze usługi, ponieważ zadowolenie naszych klientów jest dla nas najwyższym priorytetem i napędza nas jeszcze bardziej do działania. Odpowiedzialność, terminowość, eksperckość w połączeniu z pasją do logistyki są gwarantem świeżości oraz dobrej jakości produktów na sklepowej półce.

Mówiąc o działalności Raben w Polsce nie można zapomnieć o Raben Transport, która specjalizuje się w ładunkach całopojazdowych – drogowych w ruchu międzynarodowym i krajowym oraz intermodalnych. Firma obsługuje klientów z całej Europy, natomiast operacjami zarządza centralnie z Polski. Model produkcyjny oparty jest na 3 filarach, zarządzanych w ramach tych samych standardów – flocie własnej, kontraktowej oraz specjalnych przewoźnikach. Takie rozwiązanie zapewnia elastyczną obsługę wysokiej liczby zleceń. Dzięki własnym stacjom serwisowym zapewnia niezawodność taboru oraz optymalne koszty jego eksploatacji.

Aby zapewnić pełne portfolio usług logistycznych mamy także spółki, takie jak:

• Raben East – specjalizującą się w przewozach na Wschód,
• Raben Sea & Air – obsługującą naszych klientów w obszarze transportu morskiego i lotniczego,
• Raben 4PL Solutions – świadczącą kompleksowe usługi control tower 4PL.

Co nas wyróżnia? Wierzymy w wartości, takie jak partnerstwo, przedsiębiorczość, wyzwania, które są kulturą naszej firmy. Stanowią drogowskazy, które pokazują nam, jak chcemy prowadzić firmę teraz i w przyszłości. Istotną kwestią jest też zrozumienie operacji. Trzecim elementem jest fakt, iż najważniejszy dla nas jest klient. Łącząc wszystkie te elementy razem, można odnieść sukces. My nazywamy to po prostu „People with Drive”. To zespół tworzy sukces, on nas napędza i bardzo go szanujemy.

Jak sytuacja geopolityczna i związane z nią problemy wpłynęły na Waszą branżę?

W obecnej sytuacji gospodarczej przedsiębiorcy muszą szukać sposobów na obniżenie kosztów. Zmieniające się ceny paliwa, wysoka inflacja i związane z nią załamanie gospodarcze, przekładające się na ograniczenie konsumpcji, a w rezultacie stagnację wolumenów, to tylko kilka z czynników, które powodują, iż ceny produktów oraz usług drożeją. Rynek nie rośnie, ale koszty już tak. Dodatkowo bez inwestycji, które napędzają koniunkturę i zapewniają nowe możliwości, będzie trudno przełamać niekorzystną passę.

Co w tej chwili w branży logistycznej liczy się najbardziej dla klientów?

Świadomy klient to taki, który zdaje sobie sprawę, iż pozorne oszczędności nie zawsze przynoszą oczekiwane rezultaty. Ważne jest, aby prowadzić dialog z klientami i wypracowywać wspólne rozwiązanie, aby zachować ciągłość każdej firmy w obliczu trudnej sytuacji rynkowej, ale nie kosztem jakości, ponieważ w dłuższej perspektywie może to przynieść odwrotny skutek. Dlatego w przyszłym roku skupimy się na poszukiwaniu nowych możliwości rozwoju, innowacji i ciągłej optymalizacji procesów, dążąc do zwiększenia produktywności oraz wydajności w różnych obszarach operacyjnych. W obliczu rosnących kosztów najważniejsze będzie budowanie świadomości, iż oferta cenowa to tylko wierzchołek góry lodowej, za którym kryje się znacznie więcej. Cena nie tylko przewóz towarów, ale także zapewnienie jakości, sprawna komunikacja w celu wyeliminowania ryzyka w dostawie, monitoring czy relacje z sieciami handlowymi.

W 2024 roku będziemy kontynuować i promować rozwój logistyki „paperless”, która jest częścią strategii zrównoważonego rozwoju Grupy Raben. Najważniejsze dla klientów jest to, aby produkty trafiały na sklepowe półki świeże i w odpowiednich warunkach. Wzrasta również świadomość dotycząca wykorzystywanych surowców, źródła ich pochodzenia czy wpływu na środowisko.

W 2021 roku Grupa Raben przyjęła Strategię Zrównoważonego rozwoju na lata 2021–2025. Jednym z najpoważniejszych globalnych ryzyk w perspektywie najbliższych dekad jest niepowodzenie działań na rzecz ochrony klimatu. Bazując na dostępnej wiedzy naukowej wyznaczyliśmy nowe, ambitne cele redukcji gazów cieplarnianych, zgodne z celem Porozumienia Paryskiego, które zostały zweryfikowane i zatwierdzone przez ekspertów SBTi. Zobowiązaliśmy się, iż do 2030 roku ograniczymy emisje z zakresu 1 i 2 o 38,7% (w porównaniu do poziomu emisji w 2020 roku). Dodatkowo, aby osiągnąć cel Porozumienia Paryskiego, Grupa Raben zobowiązała się do 2026 roku zaangażować stałych przewoźników, odpowiedzialnych łącznie za 77% emisji w zakresie 3.

Patrząc z perspektywy czasu. Co pozwoliło Państwa firmie osiągnąć sukces?

Firma rodzinna ma przewagę nad innymi przedsiębiorstwami, ponieważ klientów i pracowników traktuje jak członków rodziny. Dlatego oferujemy logistykę „z ludzką twarzą”. Partnerstwo oraz lojalność wpisują się w ten styl współpracy. Mamy wielu długoterminowych klientów. Ich biznes na przestrzeni lat się zmienia i my dostosowujemy się do ich potrzeb. Jesteśmy partnerami, wspólnie odpowiadamy na pojawiające się wyzwania i wspólnie się rozwijamy. Nie dostarczamy tylko usługi, ale składamy też obietnicę, która musi zostać spełniona – zawsze na czas, z dbałością o szczegóły oraz na najwyższym poziomie jakości. Dlatego od wielu lat poszukujemy innowacyjnych rozwiązań, zawsze stawiając naszych klientów na pierwszym miejscu. W ten sposób inwestujemy w przyszłość, w zrównoważone rozwiązania i projekty, które przynoszą długoterminowe korzyści. Przed nami jeszcze niejedna trudna droga, ale jestem przekonana, iż razem z naszym zespołem oraz z naszymi klientami możemy dotrzeć wszędzie tam, gdzie chcemy.

Jakie mają Państwo plany na najbliższą przyszłość, a gdzie i jak widzicie się w dłuższej perspektywie czasowej?

2023 rok znacząco różnił się od poprzednich. Obraliśmy inną ścieżkę rozwoju – bez akwizycji, za to skupiając się na inwestycjach na naszych obecnych rynkach, na cyfryzacji oraz projektach ESG, zarówno jeżeli chodzi o nieruchomości, jak i tabor. w tej chwili umacniamy sieci krajowe i poprawiamy jakość usług. To wszystko, w połączeniu z reorganizacją struktury uwzględniającą Eurohuby oraz licznymi inwestycjami, stworzyło solidny fundament dla rozwoju połączeń międzynarodowych. Na koniec 2023 roku firma miała w swojej ofercie blisko 600 linii międzynarodowych na terenie Europy (w tym przeszło 120 na kierunku Polska–Niemcy), co oznacza zwiększenie oferty o ok. 5% w ciągu dwunastu miesięcy. Przez cały czas prowadzono dodatkowo analizy przepływów, co zaowocowało reorganizacją wybranych połączeń, w celu poprawy czasu dostaw lub efektywności kosztowej. To także kierunek na przyszłość, dalszy rozwój połączeń międzynarodowych oraz koncentracja na poprawie procesów obsługi klienta, aby być „Better Every Day”. Innowacje są wpisane w nasze DNA. Bez rozwoju nie można iść na przód.

Od ponad 7 lat realizujemy program doskonalenia biznesu „Better Every Day”, bazujący na filozofii Lean Management. Warto wspomnieć, iż u jej źródeł leży koncentracja na kliencie i poznaniu jego potrzeb, a więc zwrócenie uwagi na realizowanie procesów w taki sposób, aby budowały wartość dodaną dla klienta. Przy optymalizacjach zawsze warto zastanawiać się, z czego klient byłby zadowolony, czy dostanie coś szybciej, lepszej jakości, czy to jest coś, czego on oczekuje. Należy wybierać obszary do optymalizacji właśnie pod takim kątem.

Wspólnie z naszymi klientami analizujemy procesy pod kątem ich złożoności, przejrzystości, standaryzacji, ewentualnych marnotrawstw. W tym celu organizujemy warsztaty, pytamy partnerów biznesowych o ich opinię, współpracujemy z konsultantami zewnętrznymi, aby patrzeć całościowo i obiektywnie na łańcuch dostaw oraz analizować te elementy procesu, które zachodzą nie tylko w naszej firmie, ale również u naszych klientów.

Co ważne, wspomniana strategia Lean Management jest ściśle powiązana z pracownikami i zakłada ich zaangażowanie na wszystkich poziomach organizacji. Przede wszystkim mają oni możliwość „podnoszenia ręki” w sytuacjach, kiedy proces nie przebiega według określonego standardu. najważniejsze w Lean jest szukanie przyczyny problemu, a nie tylko rozwiązania. Nasi pracownicy są w ciągłym kontakcie z klientami, znają zachodzące u nich procesy i ich specyfikę. Jest to bardzo istotna kwestia, ponieważ tylko dzięki ciągłemu dialogowi z partnerami biznesowymi optymalizacja może zakończyć się sukcesem.