1 rok temu
Panika z marca 2020 roku na pewien czas całkowicie zahamowała przejęcia i fuzje przedsiębiorstw. Zarządy spółek miały bardzo mocne obawy co do przyszłości. Być może chcąc niejako odreagować poprzedni pesymizm oraz wykorzystać nadarzające się spowolnienie gospodarcze, polskie firmy w latach 2021 – 2022 rekordowo przejmowały. W 2022 roku padł dotychczasowy rekord i blisko 350 zakończonych transakcji M&A. Liczba ta była aż o 18% lepsza od i tak pozytywnie się wyróżniającego 2021 roku.
Liczba transakcji M&A w Polsce w latach 2017-2022
Źródło: Inwestorzy branżowi najbardziej aktywni
W Polsce przejęcia dokonywane są na ogół przez konkurencję. Sytuacja, w której przedsiębiorstwa wykupują fundusze inwestycyjne, jest bardzo rzadka. Grant Thorton w swoim raporcie twierdzi, iż blisko 75% wszystkich transakcji w Polsce odbywa się z udziałem inwestora branżowego, którego celem jest osiągnięcie efektów synergii oraz długoterminowy rozwój przejmowanego biznesu. Mowa zatem o przejęciach konkurencji.
Ważną informacją z raportu GrantThorton jest również braku zmiany obecnej struktury kupujących. Między 2017, a 2022 rokiem mamy do czynienia z takim samym stosunkiem przejmujących firm branżowych do finansowych. Być może z czasem się to zmieni, ale na razie nic na to nie wskazuje. Inwestorzy typowo finansowi wciąż nie odgrywają kluczowej roli.
Aktywność różnych grup inwestorów na rynku M&A w Polsce w latach 2017-2022
IbidemPrzejęcia głównie w technologii, mediach i telekomunikacji
Naturalnie nie wszystkie branże charakteryzowały się taką samą popularnością wśród przejmujących. W latach 2021 – 2022 transakcje M&A objęły najwięcej polskich firm z branży technologicznej, mediowej i telekomunikacyjnej. Na drugim miejscu znalazła się branża energetyczna. Wysokie drugie miejsce energetyki związane jest z bardzo dużą skalą nowych inwestycji w energetykę wiatrową, czy farmy fotowoltaiczne.
W tym samym czasie wieloletnią konsolidację zakończyła z kolei branża produktów konsumenckich – w 2022 roku przeprowadzono w tym sektorze najmniej transakcji od 2010 roku. Widać, iż rynek ewidentnie dostrzega tu coraz mniejszy potencjał inwestycyjny.
Przejmujący szukają także podmiotów z sektora medycyny i biotechnologii, który zanotował wzrost na skutek pandemii koronawirusa. Jednak nie wiadomo, na ile wzrost zainteresowania do spółek z tej kategorii, utrzyma się przez dłuższy okres. W końcu od czasów kryzysu koronawirusowego minęły dwa lata, a marże nie powrócą gwałtownie do poprzednich, nienaturalnie wysokich poziomów.
Transakcje M&A w Polsce w latach 2017-2022 z podziałem na branże
IbidemŚrednie przedsiębiorstwa są najbardziej poszukiwane do przejęcia
Inwestorzy najchętniej przejmują spółki, które pod względem wyników finansowych kwalifikują się do sektora małych i średnich przedsiębiorstw. Średni przychód przejmowanych podmiotów wynosi 89,6 miliona złotych, a ich EBITDA dobija do 10 milionów złotych. Chociaż warto tutaj podkreślić, iż rok 2022 stanowił pewnego rodzaju anomalię. Można tak powiedzieć, gdyż średni przychód przejmowanych podmiotów wzrósł wtedy bardzo mocno do 151 mln zł, a EBITDA do aż 18,8 mln zł.
Jest to bardzo duże odchylenie od normy i po części wynika z bardzo wysokiej inflacji, która mocno przełożyła się na wyniki finansowe. Dużą rolę odegrały też bardzo mocne tarcze antykryzysowe i zniesienie lockdownów. Silny wzrost PKB skłonił ludzi do zwiększonych zakupów, co dodatkowo zwiększyło nominalną sprzedaż. Podobny wzrost zysków i marżowości można było zresztą obserwować pośród spółek notowanych na polskiej giełdzie.
Wyceny niższe niż średnia
Mimo znacznej poprawy wyników finansowych wycena przejmowanych podmiotów była rekordowo niska. Mowa tutaj nie o nominalnej cenie, ale o tej relatywnej. Odnoszącej się do EBITDY i przychodów. Wskaźniki wartości rynkowej, takie jak EV/EBITDA i EV/S spadły do naprawdę niskich poziomów. Wyznaczając tym samym, nowe minima.
Głównym powodem zwiększonej atrakcyjności wyceny jest wzrost stóp procentowych. Ich podnoszenie przekłada się automatycznie na zwiększanie stopy wolnej od ryzyka. Jej poziom z kolei jest punktem odniesienia dla każdej potencjalnej transakcji kupna i sprzedaży. Wycena firmy w sytuacji, gdy na rynku można zainwestować pieniądze na 7%, będzie o wiele ostrożniejsza, niż gdy banki oferują lokaty na 0,5%.
Wyceny na rynku transakcyjnym w Polsce – mediana mnożników EV/EBITDA i EV/S.
IbidemCo czeka nas w przyszłości ?
Lata 2021 – 2022 były rekordowe dla przejęcia przez polskie firmy. Okres ten był jednocześnie momentem, kiedy to gospodarka Polski rozwijała się w mocnym tempie 5,7% rocznie. Prognozy na kolejne lata są znacznie bardziej pesymistyczne i oscylują wokół 3%. Można więc z dużą dozą prawdopodobieństwa powiedzieć, iż liczba fuzji i przejęć w latach 2023 – 2024 mocno spadnie.
Do zarobienia,
Karol Badowski
![Mecz Magdy Linette przerwany na pięć godzin! W tym czasie na korcie działy się cuda [WIDEO]]()
