1 godzina temu
Resztki pożniwne po buraku cukrowym wymagają odpowiedniego zagospodarowania, aby poprawić żyzność i strukturę gleby. Ich prawidłowe wymieszanie pozwala ograniczyć straty składników pokarmowych i zmniejszyć ryzyko chorób. W artykule wyjaśniamy, jak wykorzystać potencjał tej biomasy i przygotować stanowisko pod kolejne uprawy.
Resztki pożniwne po buraku cukrowym to cenne źródło materii organicznej, która wspiera tworzenie próchnicy, poprawia strukturę oraz zwiększa retencję wody. Rolnicy po zbiorach często skupiają się na planowaniu kolejnego sezonu, jednak adekwatne postępowanie z pozostałą biomasą w dużym stopniu decyduje o stanie gleby i jej produktywności. Dlatego warto wiedzieć, jak przebiega rozkład liści i jak uniknąć problemów związanych z ich nadmiarem.
Według danych WODR Poznań na każdym hektarze pola po zbiorach pozostaje choćby ponad 12 ton materii organicznej. To cenny zasób, który warto wykorzystać do odbudowy próchnicy, szczególnie iż większość polskich gleb zawiera zaledwie 1–2% tej kluczowej frakcji. Odpowiednie rozdrobnienie resztek po burakach cukrowych oraz pobudzenie ich rozkładu poprawia aktywność mikrobiologiczną i pozwala szybciej odtworzyć strukturę gleby po intensywnym sezonie.
Jak zagospodarować resztki pożniwne po buraku cukrowym?
Resztki z buraków wnoszą do gleby potas, azot i cenne mikroelementy. Liście buraków dobrym nawozem stają się wtedy, gdy są dobrze rozdrobnione i równomiernie wymieszane. Więcej o wartości nawozowej liści buraka cukrowego pisaliśmy w artykule: Liście buraka to doskonały nawóz. Taki zabieg poprawia strukturę i zwiększa pojemność wodną profilu. Rolnicy podkreślają, iż szybkie mulczowanie przyspiesza mineralizację. Gruba, mokra warstwa liści może jednak utrudniać siew i sprzyjać chorobom. Dlatego warto wykonać płytkie wymieszanie na 5–10 cm, aby uniknąć beztlenowych ognisk gnicia. Praktyczne wskazówki dotyczące bezpiecznego zagospodarowania liści buraka oraz najczęstsze błędy opisaliśmy szerzej w materiale: Jak prawidłowo zagospodarować liście buraka?
Zgodnie z interpretacją ARiMR resztki pożniwne pozostałe z buraka cukrowego mogą spełnić wymogi okrywy glebowej w ramach normy GAEC 6, jeżeli pozostają na polu w formie mulczu lub bez mulczowania. Przepisy potwierdzają, iż liście buraka mogą pełnić funkcję ochronną gleby zimą, co wspiera działania poprawiające bilans materii organicznej.
Mineralizacja i humifikacja liści buraków
Liście buraka cukrowego jako nawóz przechodzą dwa najważniejsze procesy: mineralizację i humifikację. W pierwszym etapie mikroorganizmy rozkładają proste związki na łatwo dostępne jony. Potem następuje humifikacja, która tworzy trwałą próchnicę. Głęboka orka może spowolnić oba procesy, bo ogranicza dopływ tlenu. Gdy woda zalega na polu, masa zaczyna fermentować i uwalnia związki toksyczne. Dlatego tak ważne jest płytkie mieszanie i kontrola warunków wilgotnościowych.
Regulacja pH a rozkład resztek pożniwnych
Jak zagospodarować resztki pożniwne, aby poprawić plon? Jednym z kluczowych kroków jest regulacja pH. Mikroorganizmy najlepiej pracują w glebie o uregulowanym odczynie. Wapnowanie po zbiorze buraków daje szybki efekt, bo gleba jest wilgotna. Prawidłowe pH zwiększa dostępność fosforu i potasu, co przekłada się na stabilny wzrost roślin następczych. Doradcy podkreślają, iż różnica w plonach może sięgać choćby kilkunastu procent.
Biopreparaty wspierające rozkład resztek
Resztki pożniwne po buraku cukrowym można szybciej i bezpieczniej rozłożyć, stosując preparaty mikrobiologiczne oparte na szczepach Bacillus, Paenibacillus czy Trichoderma. Preparaty te w formie oprysku zasiedlają powierzchnię resztek i inicjują intensywny rozkład celulozy oraz ligniny. W konsekwencji proces humifikacji przebiega sprawniej. Co więcej, takie produkty działają higienizująco. Ograniczają zimowanie patogenów i tworzą korzystniejsze środowisko dla mikroorganizmów. Rolnicy na forach wskazują, iż stosowanie biopreparatów poprawia strukturę gleby. Ponadto ułatwia uprawę przed wiosennymi zasiewami.
Doświadczenia rolników z praktyki
W dyskusjach internetowych rolnicy zwracają uwagę, iż adekwatne postępowanie z resztkami pożniwnymi po buraku cukrowym wpływa nie tylko na strukturę gleby, ale także na technologię uprawy.
- Jeden z rolników zwraca uwagę, iż po zbiorze buraków „pole zamieniło się w grząską breję z koleinami sięgającymi kilkudziesięciu centymetrów”. W takich warunkach klasyczna orka jest praktycznie niemożliwa.
- Inny producent buraków podkreśla, że: „najlepszym rozwiązaniem jest poczekać na mróz, aby gleba się ustabilizowała, a następnie wjechać agregatem ścierniskowym, by napowietrzyć wierzchnią warstwę”.
- Plantator pracujący od lat w systemie bezorkowym ocenia, iż „gruber lepiej radzi sobie z wyrównywaniem kolein niż pług, który dodatkowo zniszczyłby strukturę gleby”.
Rolnicy podkreślają, iż po mokrym zbiorze resztki pożniwne po buraku cukrowym zalegają na mocno rozjeżdżonym polu. Koleiny bywają tak głębokie, iż wjazd pługiem grozi uszkodzeniem maszyny.
fot. agrofoto Skoczek1994
Takie relacje pokazują, iż praktyka polowa potwierdza tezy artykułu: rozdrobnione i wymieszane resztki, odpowiednia struktura gleby i ograniczenie głębokiej orki często dają lepsze efekty niż tradycyjne podejście.
Podsumowanie — jak efektywnie wykorzystać resztki pożniwne po buraku cukrowym
Podsumowując resztki pożniwne po buraku cukrowym mogą stać się fundamentem przyszłej żyzności gleby. Po pierwsze o ile zostaną prawidłowo rozdrobnione. Po drugie gdy będą wymieszane i poddane procesom mineralizacji oraz humifikacji. Odpowiednie regulowanie pH, stosowanie preparatów mikrobiologicznych i szybkie wymieszanie biomasy ogranicza ryzyko chorób, poprawia strukturę i zwiększa dostępność składników pokarmowych. Dzięki temu resztki nie stanowią przeszkody technologicznej, ale stają się pełnowartościowym elementem budującym próchnicę i wyższy plon roślin następczych.
