Od dnia 24 listopada 2016r. kiedy to Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok w sprawie K 11/15 minęło już kilka miesięcy. Dziś z perspektywy tego czasu mogę podsumować aktualne stanowisko sądów powszechnych w sprawach o ryczałt za nocleg kierowców zawodowych.
Po wyroku TK stanowisko sędziów w zakresie ryczałtów noclegowych uległo radykalnej zmianie.
Tam gdzie dotychczas roszczenia o zapłatę ryczałtu za nocleg dla kierowców zawodowych były powszechnie uwzględniane doszło do sytuacji, w której roszczenia o ryczałt za nocleg są masowo oddalane. Sądy powszechne garściami czerpią z uzasadnienia wyroku Trybunału i oddalają pozwy o zapłatę ryczałtów za nocleg w zagranicznych podróżach służbowych dla kierowców zawodowych.
Co więcej, doszło wręcz do sytuacji, w której spora grupa sędziów (moim zdaniem niejako z rozpędu) oddala nie tylko pozwy o zapłatę ryczałtów w podróżach zagranicznych, ale także w podróżach krajowych. Uzasadniając wyroki, odnoszą te same argumenty z wyroku TK zarówno do podróży w kraju jak i poza granicami.
W obecnej sytuacji temat ryczałtów za nocleg można by określić jako zamknięty. Planowanych zmian w prawie brak, a sądy oddalają powództwa uznając za rozstrzygnięte dotychczasowe wątpliwości co do stanu prawnego.
W chwili obecnej nikt nie wnosi nowych pozwów o ryczałty i trudno się temu dziwić. W chwili obecnej postępowanie w sprawach o ryczałty sprowadza się w zasadzie do walki o uniknięcie obciążenia kierowców zwrotem kosztów procesu, tj. zasądzenia kosztów zastępstwa procesowego na rzecz pozwanego.
Pozostaje jeszcze jedna, a w zasadzie dwie kategorie spraw, w których dalsze prowadzenie postępowania jest uzasadnione.
Pierwsza z nich to sprawy dość oczywiste, w których pracodawca wprost przyznał kierowcy prawo do ryczałtów za nocleg (czy to w umowie o pracę czy też w regulaminach), ale ich nie wypłacał lub też wypłacał w kwotach zaniżonych lub nie za każdy dzień czy nocleg.
Druga kategoria to moim zdaniem sprawy, w których pracodawca w umowie o pracę lub w regulaminie określił, iż świadczenia z tytułu odbywania przez kierowcę podróży służbowych będą ustalane zgodnie z przepisami adekwatnych rozporządzeń o podróżach służbowych pracowników sfery budżetowej.
Ten drugi przypadek nie jest oczywisty. Temat będzie musiał być rozpoznany przez Sąd Najwyższy, który w najbliższych miesiącach z pewnością odniesie się do nowej rzeczywistości istniejącej po wyroku Trybunału Konstytucyjnego.
