Skąd komornik wie, gdzie pracuje dłużnik i iż ma nową pracę?

Zdjęcie: komornik

Wielu dłużników zastanawia się, w jaki sposób komornik dowiaduje się o ich miejscu zatrudnienia, w szczególności wtedy, gdy stosunkowo niedawno zmienili miejsce pracy. Kwestia ta poruszana jest często, bo zajęcie z wynagrodzenia to powszechne działanie w trakcie prowadzenia egzekucji komorniczej. Z tego powodu postanowiliśmy sprawdzić, skąd komornik wie, gdzie pracuje dłużnik i czy może dowiedzieć się o zmianie pracy.

Czy komornik może dowiedzieć się, gdzie pracuje dłużnik?

Zgodnie z obowiązującym prawem, komornik ma prawo ustalać miejsce pracy dłużnika, ponieważ jest to jeden z podstawowych kroków niezbędnych do prowadzenia egzekucji. Ustalenie miejsca pracy pozwala zidentyfikować, które wpływy na konto dłużnika są jego wynagrodzeniem za pracę, a tym samym dokonać zajęcia na części środków (pozostawiając dłużnikowi kwotę wolną od zajęcia). W praktyce egzekucja z pensji byłaby niemożliwa, gdyby komornik nie miał informacji o zatrudnieniu i miejscu pracy osoby zadłużonej.

Podstawowym źródłem wiedzy komornika o miejscu zatrudnienia są dane z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Każdy pracodawca zgłasza przecież do ZUS fakt zatrudnienia pracownika, toteż komornik może bez problemu uzyskać aktualne informacje na temat miejsca pracy. Następstwem ustalenia miejsca pracy jest wysłanie pracodawcy zawiadomienia o zajęciu wynagrodzenia.

Co ile komornik wysyła zapytanie do ZUS?

Komornik nie ma ustawowo określonego harmonogramu zapytań do ZUS. W większości przypadków zapytanie składane jest już na początku sprawy, aby ustalić, czy dłużnik ma legalne zatrudnienie. o ile pojawią się przesłanki świadczące o potencjalnej zmianie pracy, zapytania są ponawiane.

Zmiana pracy – czy zostanie zauważona przez komornika?

Sporej ilości dłużników w ciężkiej sytuacji może przyjść na myśl próba przechytrzenia komornika, poprzez zmianę miejsca pracy. Należy jednak zaznaczyć, iż takie działanie jest bezskuteczne, ponieważ każda kolejna legalna umowa wiąże się z obowiązkiem zgłoszenia do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Komornik nie straci dłużnika z oczku, ponieważ niemal natychmiast dowie się o nowym źródle dochodu i będzie mógł zająć wynagrodzenie.

Sam dłużnik ma obowiązek współpracy z organem egzekucyjnym, w tym przekazywania aktualnych danych o zatrudnieniu. Ukrywanie informacji o pracy lub jej zmianie może być potraktowane jako celowe utrudnianie zaspokajania wierzyciela, co według zapisów Kodeksu Karnego podlega karze więzienia do 3 lat.

Czy komornik dowie się o umowie o dzieło?

Umowa o dzieło różni się od umowy o pracę i umowy zlecenia przede wszystkim tym, iż co do zasady nie podlega obowiązkowym składkom. Z tego powodu informacja o pracy nie zawsze będzie dostępna w ZUS. Czy to oznacza, iż pracując na podstawie takiej umowy można ukryć dochód przed komornikiem? Niekoniecznie, ponieważ komornik może zwrócić się do Urzędu Skarbowego – dochody z umów o dzieło podlegają opodatkowaniu, więc znajdują się w oficjalnych rejestrach fiskusa. Źródłem informacji może być także sam wierzyciel, o ile wie, iż osoba zadłużona pracuje na takiej umowie.

Skąd komornik czerpie informacje o pracy dłużnika?

Aby skutecznie prowadzić postępowanie egzekucyjne, komornik musi wiedzieć, jakie źródła dochodu posiada dłużnik. Poza Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, komornik może dowiedzieć się o pracy osoby zadłużonej również dzięki innym podmiotom. Zobaczmy, jakie źródła informacji ma do dyspozycji komornik w celu przeprowadzenia skutecznej egzekucji z wynagrodzenia.

Wierzyciel jako źródło informacji o dłużniku

Wierzyciel często jest pierwszym źródłem informacji o sytuacji zawodowej dłużnika. To on zwykle wie, gdzie dana osoba była zatrudniona, prowadzi działalność czy jakie kontrakty realizuje. Wierzyciel może przekazać komornikowi dane dotyczące aktualnego lub byłego miejsca pracy, a także inne wskazówki pozwalające ustalić źródła dochodu. Należy zaznaczyć, iż udostępnienie takich danych komornikowi jest zupełnie legalne. Wierzyciel posiada potrzebne informacje zwykle bezpośrednio od samego dłużnika, który mógł je podać, wnioskując o kredyt gotówkowy lub pożyczkę.

Banki i wyciągi z rachunków

Wgląd w wyciąg z rachunku bankowego pozwala zidentyfikować regularne wypłaty wynagrodzenia oraz inne stałe źródła dochodu, które można objąć egzekucją. o ile pozyskanie takiego dokumentu stanowi problem, to komornik może również zwrócić się o informacje bezpośrednio do samej instytucji bankowej, w której osoba zadłużona prowadzi konto. Jest to jedna z najpewniejszych i najbardziej wiarygodnych metod ustalania faktycznych dochodów dłużników.

Informacje w bazach CEIDG i KRS

Dłużnik może być osobą, której główne wynagrodzenie pochodzi z prowadzenia własnej działalności gospodarczej. W takim przypadku komornik może uzyskać informacje z CEIDG (Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej). Pozyskując dane kontaktowe i miejsce prowadzenia firmy, komornik dowiaduje się, jaką działalność prowadzi osoba zadłużona. KRS (Krajowy Rejestr Sądowy) pozwala z kolei ustalić, czy dłużnik jest członkiem zarządu, wspólnikiem spółki lub posiada udziały w przedsiębiorstwie.

Informacje od kontrahentów

Komornik może również uzyskiwać dane o dłużniku od jego kontrahentów, czyli osób lub firm, z którymi dłużnik współpracuje lub realizuje dla nich zlecenia. Takie informacje mogą wskazywać na regularne dochody, nowe źródła zatrudnienia czy prowadzenie działalności gospodarczej. Komornicy zwykle traktują kontrahentów jako pomocnicze źródło informacji, stanowiące uzupełnienie informacji z oficjalnych rejestrów.

Dokumenty i oświadczenia dłużnika

Sama osoba zadłużona stanowi jedno z podstawowych źródeł informacji o swoich dochodach i miejscu zatrudnienia. W toku postępowania egzekucyjnego komornik może żądać od niej złożenia oświadczeń o dochodach, majątku czy prowadzonych działalnościach gospodarczych. Dłużnik, który w oświadczeniu zataja swoje źródła dochodu lub przekazuje fałszywe informacje o miejscu pracy, naraża się na odpowiedzialność karną za składanie fałszywych zeznań lub poświadczenie nieprawdy w dokumentach urzędowych.

Wgląd w archiwalne dane kancelarii

Komornik może również korzystać z własnych, archiwalnych danych. Ma to miejsce, gdy wobec tego samego dłużnika toczyło się już wcześniej postępowanie. Informacje mogą obejmować dane o poprzednich zajęciach wynagrodzenia, zgłoszeniach pracodawców czy dokumentach składanych przez dłużnika. W ten sposób możliwe jest szybkie ustalenie historii zatrudnienia dłużnika, powiązań z pracodawcami lub kontrahentami oraz potencjalnych źródeł dochodów, które mogą podlegać egzekucji.

Czy można ukryć zatrudnienie przed komornikiem?

Jednym ze sposobów na ukrycie zatrudnienia przed komornikiem jest tzw. „praca na czarno”. Takie działanie jest jednak niezalecane – komornik nie dowie się o wynagrodzeniu, ale jednocześnie osoba zadłużona może odczuć cały szereg negatywnych skutków. Mowa tutaj m.in. o braku zabezpieczenia socjalnego, zerowych możliwościach odszkodowania, a choćby potencjalnym ryzyku kary finansowej.

Mając na uwadze powyższe, niektórzy dłużnicy decydują się na bardziej radykalny krok, a mianowicie wyjazd i podjęcie się pracy za granicą. Takie działanie nie sprawi jednak, iż problem z komornikiem zostanie rozwiązany. Po uzyskaniu europejskiego tytułu wykonawczego, komornik może kontynuować egzekucję długu choćby poza Polską. Wierzyciel może zwrócić się do polskiego sądu o klauzulę wykonalności, która pozwala na wszczęcie egzekucji w innym państwie (również poza UE) na podstawie współpracy międzynarodowej. Podsumowując, nie ma skutecznego i pozbawionego ryzyka sposobu na ukrycie swojej pracy.

Najczęściej zadawane pytania

Źródła:

• https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/kodeks-karny-16798683/art-300