W centrum dyskusji o rozwoju infrastruktury kolejowej związanej z Centralnym Portem Komunikacyjnym (CPK) znalazła się kwestia połączeń z południem Polski. Głównym przedmiotem sporu jest dostępność bezpośrednich połączeń kolejowych z Krakowa, Katowic i Rzeszowa do planowanego portu lotniczego w Baranowie.
Aktualne plany a wcześniejsze założenia
Konsultowany Horyzontalny Rozkład Jazdy (HRJ) na rok 2035 nie przewiduje bezpośrednich połączeń kolejowych do CPK z południowych metropolii Polski. Według obecnych planów, pociągi z tych kierunków będą kontynuować tradycyjną trasę – z Centralnej Magistrali Kolejowej (CMK) skręcą w kierunku Grodziska Mazowieckiego, by stamtąd kierować się do Warszawy.
Jest to znacząca zmiana w stosunku do pierwotnych założeń. Poprzedni zarząd spółki CPK planował, by większość składów z południa Polski miała przejeżdżać bezpośrednio pod lotniskiem. Taką możliwość miał zapewnić rozbudowany węzeł kolejowy, który zakładał budowę dwóch kilkunastokilometrowych łącznic. Takie połączenie z CMK umożliwiałoby nie tylko bezpośredni dostęp do podziemnej stacji pod lotniskiem, ale także dalszą jazdę w różnych kierunkach – w tym do Warszawy czy Poznania.
Obecne rozwiązania i ograniczenia
Aktualne plany przewidują realizację węzła kolejowego w okrojonej formie. Spółka CPK zleciła już zaprojektowanie wybranych elementów, koncentrując się na:
- odcinkach torów stanowiących część linii Warszawa-Łódź
- łączniku z istniejącą linią Warszawa-Poznań
Jak zapowiedział wiceminister infrastruktury Piotr Malepszak w rozmowie z Dziennikiem Gazeta Prawna (DGP), niedługo ma zostać zlecony projekt łącznika z CMK od strony wschodniej, który ma powstać równolegle z linią Warszawa-Łódź do 2032 r. Rozwiązanie to wymusza jednak zmianę kierunku jazdy na stacji pod CPK dla pociągów jadących z południowej Polski.
Kontrowersje i koszty
Stowarzyszenie Tak dla CPK, na czele z Maciejem Wilkiem (byłym wiceprezesem LOT), krytykuje obecne plany, gdyż nie sprzyjają potrzebom pasażerów. Alternatywne rozwiązanie w postaci zachodniego łącznika z CMK, które eliminowałoby konieczność zmiany kierunku jazdy w Baranowie, napotyka jednak poważne przeszkody:
- konieczność wyburzenia około 400 domów w samym Międzyborowie
- szacunkowy koszt inwestycji na poziomie 4 mld zł
Sytuacja ta pokazuje złożoność wyzwań związanych z uruchomieniem tak dużego projektu infrastrukturalnego, jakim jest CPK. Podczas realizacji tego przedsięwzięcia konieczne jest odpowiednie wyważenie potrzeb komunikacyjnych i społecznych oraz kosztów ekonomicznych.
Autor: Damian Malesza