Już 21 lipca br. miłośnicy historii Warszawy i architektury XX wieku będą mieli niepowtarzalną okazję, by spotkać się z dr. Krzysztofem Mordyńskim, varsavianistą i historykiem sztuki, podczas spotkania autorskiego promującego jego najnowszą książkę „MDM. Marszałkowska dzielnica marzeń”. Partnerem wydarzenia jest Fundacja im. XBW Ignacego Krasickiego, a partnerem medialnym AM Art-Media Agencja PR.
Pierwsza monografia Marszałkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej
Nowa książka dr. Krzysztofa Mordyńskiego to pierwsza tak szczegółowa monografia poświęcona jednemu z najbardziej rozpoznawalnych przykładów socrealizmu w przestrzeni miejskiej Warszawy – Marszałkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej (MDM). Autor nie tylko opisuje architekturę i urbanistykę MDM, ale też ukazuje społeczno-polityczne tło jego powstania i funkcjonowania.
MDM – symbol, który dzieli i fascynuje
MDM powstał w latach 50. XX wieku jako sztandarowy projekt nowej, socjalistycznej Warszawy. Budowany zaledwie kilka lat po wojnie, miał być początkiem nowoczesnej stolicy – z szerokimi alejami, luksusowymi sklepami, eleganckimi restauracjami i neonami rozświetlającymi powojenną szarzyznę. Choć w zamyśle twórców był symbolem nowego początku, bardzo gwałtownie stał się obiektem krytyki, zarówno ze strony mieszkańców, jak i środowisk artystycznych.
Dziś MDM traktowany bywa jako relikt minionej epoki, a jednocześnie przyciąga uwagę badaczy i pasjonatów historii miasta. Mordyński przedstawia tę dzielnicę jako niedokończony, ale ambitny projekt urbanistyczny i społeczny, w którym nowoczesność łączyła się z ideologią.
Miasto w skali ludzkiej – założenia urbanistyczne MDM
Autor książki przypomina, iż MDM to nie tylko reprezentacyjny Plac Konstytucji, ale także dzielnica zaplanowana jako miejsce życia dla 40 tysięcy osób. Projekt zakładał połączenie wielkomiejskiego charakteru z funkcjonalnością i wygodą codziennego życia – jasne mieszkania, podwórka, szkoły, przedszkola, biblioteki, ośrodki zdrowia i kameralne przestrzenie, takie jak Plac Zbawiciela czy Aleja Wyzwolenia.
W książce znajdziemy również informacje o projektantach wnętrz lokali usługowych, autorach rzeźb i dekoracji architektonicznych, a także bogaty materiał ilustracyjny, który pozwala czytelnikowi odtworzyć atmosferę lat 50.
MDM oczami pisarzy, polityków i architektów
W publikacji nie zabrakło refleksji nad społecznym odbiorem MDM. Dr Mordyński opisuje, jak zmieniały się opinie na temat dzielnicy – od entuzjazmu Marii Dąbrowskiej, przez ironię Leopolda Tyrmanda, aż po milczenie i krytykę środowiska architektów po 1955 roku. Książka zadaje ważne pytanie: kto był adekwatnym autorem tej dzielnicy? Architekci, Bolesław Bierut, a może anonimowe „czynniki polityczne”?
Nowe spojrzenie na dziedzictwo socrealizmu
Dr Krzysztof Mordyński podchodzi do tematu bez uprzedzeń. Zamiast potępiać lub idealizować, proponuje ocenę MDM przez pryzmat współczesnych doświadczeń urbanistycznych, szukając w socrealistycznej formie ukrytej wizji spójnego miasta. Jego książka to nie tylko zapis historii, ale także apel o ponowne przemyślenie roli MDM w dziejach Warszawy.
O autorze
Dr Krzysztof Mordyński to historyk i historyk sztuki, pracujący jako kustosz w Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego. Bada dzieje architektury i urbanistyki Warszawy. Jest laureatem prestiżowej nagrody KLIO 2021 za książkę „Sny o Warszawie. Wizje przebudowy miasta 1945–1952”. Jest też współautorem „ŚRÓD PD. Ilustrowanego atlasu Śródmieścia Południowego” oraz autorem kilkudziesięciu artykułów naukowych i popularnonaukowych. Przygotował także scenariusze wielu wystaw muzealnych i katalogów towarzyszących ekspozycjom.
Spotkanie z dr. Mordyńskim to szansa na rozmowę nie tylko o historii MDM, ale także o współczesnym spojrzeniu na dziedzictwo powojennej architektury i urbanistyki.
Informacje o spotkaniu
Spotkanie odbędzie się 21 lipca 2025 roku o godzinie 18:00
Miejsce: Biuro PTTK, ul. Senatorska 11 (sala konferencyjna, I piętro)
Osoby zainteresowane są proszone o zgłoszenie mailowe na adres:
[email protected]
W zgłoszeniu prosimy podać imię i nazwisko. Organizator potwierdzi wpisanie na listę uczestników. Liczba miejsc ograniczona.
W programie m.in.:
- stare warszawskie szlagiery w wykonaniu Wojciecha Budy
- rozmowa z autorem
- wystawa zdjęć
- możliwość zakupu książki i zdobycia autografu.
Organizatorzy: Oddział Warszawski PTTK, Centralna Biblioteka PTTK.
Wydarzenie poprowadzi red. Robert Łuchniak.

O książce
Wydawcą jest Fundacja Centrum Architektury. Liczba stron: 532. 255 czarno-białych ilustracji (fotografie, rysunki, plany).
Źródła: Oddział Warszawski PTTK, Centrum Architektury
