3 godzin temu
Choć wyścig w dziedzinie sztucznej inteligencji wydaje się dziś zdominowany przez amerykańskie giganty, Europa również ma swoich czempionów, bez których rozwój tej technologii byłby niemożliwy. Jednym z nich jest holenderska spółka ASML, producent maszyn litograficznych, dzięki którym powstają najnowocześniejsze chipy. To właśnie te układy stanowią podstawę działania algorytmów AI i centrów danych na całym świecie.
W czasie, gdy firmy z Doliny Krzemowej inwestują miliardy w rozwój zaawansowanych systemów sztucznej inteligencji, ASML dostarcza im narzędzia niezbędne do budowy infrastruktury tej nowej, cyfrowej gospodarki. Spółka jest dziś najbardziej wartościową firmą giełdową w Europie, z kapitalizacją rynkową na poziomie 390 mld dolarów, wyprzedzając niemiecki SAP, francuski LVMH i duński Novo Nordisk. W trzecim kwartale 2025 roku osiągnęła przychody w wysokości 7,5 mld euro, a jej prognozy na kolejne miesiące pozostają równie obiecujące.
Globalna „gorączka” inwestycji w AI
ASML osiągnęła w trzecim kwartale tego roku przychody w wysokości 7,5 mld euro, a w czwartym spodziewa się 9,5 mld euro, co oznacza, iż za cały 2025 rok przychody wyniosą około 32,5 mld euro – o 15 proc. więcej niż w 2024. To kolejny bardzo dobry rok dla jednego z europejskich liderów sztucznej inteligencji, którego pozycję wzmacnia rosnący popyt na technologie wspierające rozwój AI. Wartość nowych zamówień w trzecim kwartale wzrosła o 5,4 mld euro, z czego aż 3,6 mld dotyczyło maszyn do litografii w ekstremalnym ultrafiolecie (EUV) – kluczowej technologii, w którą ASML zainwestowała miliardy euro. Większe zamówienia w tym segmencie odnotowano jedynie w czwartym kwartale 2023 roku, gdy wyniosły 5,6 mld euro.
Spółka odgrywa dziś centralną rolę w globalnej gospodarce opartej na sztucznej inteligencji, produkując najbardziej zaawansowane na świecie maszyny litograficzne wykorzystywane do tworzenia nowoczesnych chipów, które stanowią podstawowy element wszystkich systemów obliczeniowych. Jej technologia EUV pozwala na wytwarzanie coraz mniejszych i bardziej wydajnych procesorów, które napędzają algorytmy AI, centra danych, i telefony. W efekcie ASML stała się jednym z głównych beneficjentów globalnej „gorączki” inwestycji w sztuczną inteligencję, dostarczając nie same rozwiązania AI, ale sprzęt, bez którego ich rozwój byłby niemożliwy. Jako europejski lider w branży zdominowanej przez amerykańskie koncerny technologiczne, ASML udowadnia, iż najważniejsze innowacje mogą rodzić się także po tej stronie Atlantyku.
Możliwe nowe ograniczenia eksportowe
Prezes ASML Christophe Fouquet zachował ostrożność w prognozach na 2026 rok, unikając choćby słowa „wzrost”, by nie powtórzyć reakcji rynku z wcześniejszego kwartału. Zapowiedział jedynie, iż przychody nie będą niższe niż w 2025 roku. Ostrożność ta wynika z możliwych nowych ograniczeń eksportowych, szczególnie wobec Chin, które odpowiadają już za 42 proc. przychodów spółki i dążą do uniezależnienia się w produkcji chipów. Rynek wciąż zakłada, iż ostatnia eskalacja w wojnie handlowej między USA a Chinami ma charakter przejściowy, bo obie gospodarki przez cały czas są od siebie wzajemnie uzależnione. ASML podtrzymało długoterminowe prognozy przychodów na poziomie 44–60 mld euro rocznie do 2030 roku. Oznacza to średnioroczny wzrost na poziomie 7-13 proc, czyli średnio około 10 proc. rocznie.
Według danych firmy konsultingowej McKinsey globalne inwestycje w centra danych mogą do 2030 roku sięgnąć niemal 7 bln dolarów. Ponad 4 bln dolarów z tej kwoty przypada na sprzęt obliczeniowy, z czego ponad 40 proc. wydatków będzie realizowanych w Stanach Zjednoczonych. Analizy wskazują, iż światowe zapotrzebowanie na moc obliczeniową centrów danych może do końca dekady wzrosnąć ponad trzykrotnie – przy średniorocznym tempie wzrostu (CAGR) około 22 proc. W USA wzrost ten może sięgać choćby 20–25 proc. rocznie. Choć w tej chwili większość uwagi skupia się na sztucznej inteligencji, a zapotrzebowanie napędzane przez generatywne modele AI szacuje się na około 40 proc. całego wzrostu, nie jest to jedyny czynnik. Dalszy rozwój usług chmurowych i systemu w modelu subskrypcyjnym, cyfryzacja usług publicznych, a także przyspieszająca popularyzacja 5G i internetu rzeczy dodatkowo zwiększają popyt na nowoczesne technologie.
Jeśli wszystkie zapowiedziane inwestycje w centra danych, sztuczną inteligencję i chipy zostaną zrealizowane, technologia EUV opracowana przez ASML odegra kluczową rolę. Osiągnięcie górnego pułapu obecnych prognoz wymagałoby złagodzenia ograniczeń eksportowych lub wprowadzenia przez ASML kolejnych innowacyjnych rozwiązań.
O autorze
Paweł Majtkowski – analityk eToro na polskim rynku, który dzieli się swoim cotygodniowym komentarzem na temat najnowszych informacji giełdowych. Paweł jest uznanym ekspertem rynków finansowych z dużym doświadczeniem jako analityk w instytucjach finansowych. Jest on też jednym z najczęściej cytowanych ekspertów w dziedzinie gospodarki i rynków finansowych w Polsce. Ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim. Jest także autorem wielu publikacji z zakresu inwestowania, finansów osobistych i gospodarki.
