3 tygodni temu
Światowy ranking państw z największą wolnością gospodarczą pokazuje, które państwa przodują w tworzeniu przyjaznych warunków dla biznesu i inwestycji. Niestety, Polska wciąż pozostaje w tyle za liderami tego zestawienia, zmagając się z barierami regulacyjnymi i biurokratycznymi. Podczas gdy inne kraje wprowadzają reformy wspierające przedsiębiorczość i innowacje, Polska musi stawić czoła wyzwaniom, które hamują jej rozwój gospodarczy.
Polacy kochają kapitalizm. Mówi o tym wiele badań sondażowych, które przeprowadzają w Polsce firmy sondażowe. W końcu nic dziwnego, starsze pokolenie na własnej skórze czym jest brak wolności gospodarczej za czasów komunistycznych, a młodsze pokolenie zna te czasy z opowieści rodziców i dziadków. Chociaż oczywiście choćby wśród ekonomistów są spory co do roli, jaką państwo powinno odgrywać w gospodarce, to jednak jest konsensus co do tego, iż kapitalizm jest najlepszym systemem, jaki człowiek wymyślił. Kapitalizm rozumiany przede wszystkim jako stan gdzie czynniki produkcji (czyli praca kapitał i ziemia) są głównie w rękach kapitału prywatnego.
Oczywiście państwo powinno posiadać pewien wpływ na gospodarkę. Jednak po przekroczeniu granicy – ok 20. Procent PKB udziału państwa w gospodarce – wzrost gospodarczy zaczyna coraz bardziej słabnąć. Więcej szczegółów znajdziecie w naszym tekście „W jakich krajach warto inwestować? Sprawdź krzywą Rahna!”. Wiedza o tym, które państwo najmniej ingeruję w gospodarkę jest kluczowa, dla osób chcących dywersyfikować swój portfel inwestycyjny geograficznie.
Bez wolności gospodarczej nie ma dobrobytu
Bez wolności gospodarczej nie ma dobrobytu i jasno pokazuje to poniższy wykres. Na osi pionowej widzimy oś z PKB Per capita poszczególnych państw na świecie. Czym PKB jest wyższe tym lepiej, bo oznacza to większy dobrobyt społeczeństwa. Na osi poziomej z kolei widać pozycję w indeksie wolności gospodarczej. Poniższy wykres pokazuje akurat najnowszy odczyt tego wskaźnika za rok 2024.
Korelacja między poziomem wolności gospodarczej a poziomem dobrobytu ludzi jest olbrzymia
Na pierwszy rzut oka widać, iż korelacja jest bardzo duża. Nie ma na świecie państw, które są bogate i jednocześnie jest tam bardzo mała wolność gospodarcza. Kiedyś jedynymi wyjątkami były ultra zamożne państwa Arabskie żyjące z wydobycia ropy naftowej. Jednak teraz choćby te kraje zmieniły swoje prawodawstwo i coraz mocniej ułatwiają przedsiębiorcom życie. Arabowie wiedzą, iż ropa kiedyś zniknie, ale przedsiębiorstwa i kapitał musi pozostać. Inaczej ich fortuny wyparują.
Indeksów mierzących wolność gospodarczą jest całkiem dużo. Jednym z najbardziej znanych i cenionych jest Index of Economic Freedom. Bierze on pod uwagę szerokie spektrum różnego rodzaju czynników. Większość koncentruje się na politykach obowiązujących w danym kraju, oceniając swobodę jednostek w korzystaniu ze swojej pracy lub finansów bez nadmiernych ograniczeń i ingerencji rządu.
12 aspektów wolności gospodarczej mierzonych w Indeksie pogrupowano w cztery kategorie:
- Praworządność (prawa własności, skuteczność sądów i uczciwość rządu);
- Wielkość rządu (obciążenie podatkowe, wydatki rządowe i kondycja finansów publicznych);
- Efektywność regulacyjna (wolność prowadzenia działalności gospodarczej, wolność pracy i wolność monetarna);
- Otwartość rynku (wolność handlu, wolność inwestowania i wolność finansowa).
Obserwuj 
Subskrybuj Kraje z największą wolnością gospodarczą
Państwami największej wolności gospodarczej jest kolejno: Singapur, Szwajcaria, Irlandia, Tajwan, Luksemburg, Nowa Zelandia, Dania, Estonia. Szwecja i Norwegia. Jeśliby spojrzeć na tempo wzrostu gospodarczego w tych krajach, to zauważymy, iż rozwijały się one znacznie szybciej niż średnia dla całego świata Zachodu, o Europie Zachodniej choćby nie wspominając.
Kraje o największej wolności gospodarczej w 2023 roku
Polska zostaje w tyle
Polska w omawianym rankingu znajduje się na 42 miejscu na 176 państw łącznie. Ta pozycja koreluje bardzo dobrze z poziomem naszej zamożności. Pod względem zarobków Polacy również są około 40 miejsca. Żeby w dalszym ciągu doganiać zachód Europy, musimy przeprowadzić w naszym państwie kilka istotnych reform.
Przede wszystkim Index wolności gospodarczej jasno pokazuje, iż musimy poprawić jakość naszego sądownictwa. Działa ono w Polsce w absurdalnie dziadowski sposób. Na wyroki trzeba czekać po kilka lat, co sprawia, iż zarówno przedsiębiorcy i osoby fizyczne bardzo rzadko wchodzą na drogę sądową. choćby wtedy, kiedy mają rację. Koszty i czas procesów sądowych jest dla nich barierą nie do przejścia. Taka sytuacja obniża nasz potencjał gospodarczy.
Po drugie musimy ograniczyć wydatki socjalne, a zaoszczędzone pieniądze przeznaczyć na inwestycje. To właśnie one budują rozwój w długim terminie. Na samej konsumpcji daleko nie zajedziemy. o ile uporamy się z tymi kwestiami, to droga do doganiania zachodu będzie w dalszym ciągu stała przed nami otworem.
Polska jest na 42 miejscu w Index of Economic Freedom edycji 2024 roku
ibidemDo zarobienia,
Karol Badowski
