1 rok temu
Tematy bezpieczeństwa i obronności dominowały na III Samorządowym Kongresie Trójmorza, który odbył się w Lublinie w dniach 16-17 maja 2023 r.
Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej Andrzej Duda corocznie obejmuje patronatem lubelskie wydarzenie. W tym roku, podobnie jak w roku 2021, Pan Prezydent zaszczycił nas swoją obecnością razem z Marszałek Sejmu RP Elżbietą Witek i uroczyście otworzył Kongres.
– To już trzeci kongres realizowany w bardzo trudnych czasach – tym razem jesteśmy zaledwie 100 km od granicy Polski z Ukrainą (…). Trójmorze ma stanowić akcelerator, który przyspieszy rozwój i spowoduje, iż w niedługim czasie przynajmniej większość państw przegoni znaczną część gospodarek zachodnioeuropejskich – zaznaczył Prezydent RP Andrzej Duda.
WAŻNA I TRAFIONA INICJATYWA
Kongres organizowany w Lublinie jest platformą służącą wypracowaniu rozwiązań na rzecz rozwoju regionów zlokalizowanych między Morzem Bałtyckim, Adriatyckim i Czarnym. W Trójmorzu współpracują regiony z 12 państw Europy Środkowo-Wschodniej, których celem jest niwelowanie różnic infrastrukturalnych w stosunku do państw zachodnich.
– Poprzez Inicjatywę Trójmorza chcemy przyspieszać w Europie Środkowej procesy digitalizacji, rozbudowy infrastruktury i szlaków transportowych – powiedział Marszałek Województwa Lubelskiego Jarosław Stawiarski.
PRZYSZŁOŚĆ INICJATYWY TRÓJMORZA
Uczestnicy pierwszego panelu dyskutowali o szansach i wyzwaniach w nowym kontekście regionalnym. Podkreślili, iż wojna na Ukrainie pokazała, jak silne i potrzebne są bliskie relacje makroregionalne wpływające na bezpośrednią pomoc w sytuacjach nadzwyczajnych. Kwestie bezpieczeństwa i współpracy makroregionalnej stanowić będą przyszłą oś współpracy państw i regionów Trójmorza.
W kolejnym panelu poruszone zostały zagadnienia dotyczące rozszerzenia NATO o Finlandię i Szwecję oraz planowanego szczytu NATO w Wilnie.
BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNE
Tematyka bezpieczeństwa energetycznego zdominowała drugi dzień kongresu.
– To właśnie w Lublinie rozpoczęły się rozmowy o bezpieczeństwie energetycznym, zanim jeszcze Europa podjęła ten dialog. Zima i wiosna zweryfikowały naszą suwerenną, przemyślaną i konsekwentną politykę energetyczną. Polska od 2015 roku nie zeszła ze ścieżki planowanych projektów, mimo zachęt do korzystania z gazociągów. Energetyka musi być filarem pracy inicjatywy Trójmorza – podkreślała minister Anna Moskwa.
Omówiono wyzwania, które stanęły przed Polską w kontekście energetycznym po wybuchu wojny na Ukrainie. Rozmawiano też o działaniach rządu na rzecz poprawy bezpieczeństwa energetycznego Polski, dystrybucji węgla, jak również współpracy rządu z samorządem.
Następnie podkreślono groźne uzależnianie się państw europejskich od importu rosyjskich surowców energetycznych. Dyskusja dotyczyła bezpieczeństwa dostaw surowców oraz przyjrzenia się źródłom energii w poszczególnych państwach.
Kwestie suwerenności technologicznej, rozwoju regionalnego rynku wodoru oraz wyzwań, jakie stawia zielona transformacja, zwieńczyło podpisanie porozumienia o utworzeniu Lubelskiego Klastra Wodorowego oraz Lubelskiego Klastra Gospodarki Obiegu Zamkniętego.
UMOWY I POROZUMIENIA
Przedstawiciele 13 uniwersytetów z 10 państw Europy podpisali porozumienie o utworzeniu Sieci Uniwersytetów Trójmorza. Inicjatywa ma integrować środowisko akademickie i skupić się na prowadzeniu wspólnych badań naukowych, wymianie studentów i kadry akademickiej oraz wdrażaniu innowacyjnych rozwiązań w zakresie kształcenia.
Parafowano też międzynarodową umowę o Sieci Regionów Trójmorza – formatu pogłębiającego współpracę międzyregionalną w Europie Środkowej. Jej sygnatariuszami są marszałkowie pięciu polskich województw oraz szefowie regionów z państw Inicjatywy Trójmorza.
NAGRODY I WYRÓŻNIENIA
Pierwszego dnia wieczorem odbyła się uroczysta Gala, podczas której uhonorowano osoby i instytucje sprzyjające Inicjatywie. Nagroda „Międzynarodowy sukces w obszarze regionów Trójmorza” trafiła do Marszałek Sejmu Elżbiety Witek, Ministra Obrony Narodowej Mariusza Błaszczaka oraz firmy APIS-VITA i PKO Bank Polski.
