Anodowanie (eloksacja, od „elektrolityczna oksydacja”) – to powierzchniowa obróbka metali polegająca na elektrolitycznym wytworzeniu warstwy tlenku. Anodowanie stosuje się głównie w stosunku do aluminium i jego stopów. Można je także stosować do niektórych odmian stali, tytanu i stopów magnezu.
Pierwsze próby związane z przygotowaniem roztworów i wytwarzaniem twardych powłok anodowych na aluminium prowadzono tuż po II wojnie światowej (1946-1948) w Niemczech, Wielkiej Brytanii oraz byłym Związku Radzieckim. Zastosowane wówczas elektrolity to kwasy szczawiowy i siarkowy. w tej chwili najczęściej i najszerzej stosowany na skalę przemysłową jest kwas siarkowy w szerokim zakresie stężeń [1].
Anodowanie twarde to proces elektrolityczny. W jego wyniku na powierzchni aluminium i jego stopów powstaje twarda i zwykle gruba (25-150 µm) powłoka składająca się z tlenku glinu. Powłok anodowych twardych można używać w rozmaitych inżynieryjnych zastosowaniach. Głównie tam, gdzie zależy nam na podniesieniu odporności na zużycie ścierne materiałów współpracujących ze sobą.
Anodowanie twarde – zatosowanie
Anodowanie twarde można stosować zarówno w przypadku stopów odlewniczych, jak i tych przeznaczonych do przeróbki plastycznej. Jednakże stopy zawierające w swoim składzie więcej niż 5% miedzi lub 8% krzemu oraz odlewy wymagają zastosowania odpowiednich procedur wytwarzania powłoki. W celu uzyskania optymalnej mikrotwardości, odporności na zużycie ścierne lub niskiego współczynnika chropowatości dobiera się odpowiednie gatunki stopów aluminium o małej zawartości składników stopowych.
O ile nie podano inaczej w wymaganiach technicznych, anodowanie twarde można realizować po wszystkich typach obróbek cieplnych, spawaniu czy procesach formowania. Najlepsze efekty można uzyskać na powierzchniach metalowych poddanych obróbce mechanicznej. Krawędzie powinny zostać obrobione do promienia co najmniej 10-krotności zamierzonej grubości, aby uniknąć „przypaleń” lub odprysków powłoki.
Anodowanie stopów odlewniczych
Na czystym aluminium powłoki o grubości 150 µm otrzymuje się w 15-procentowym H2SO4 w temperaturze 0°C. Gęstość prądu mieści się w zakresie od 2 do 2,5 A/dm2 [1]. Ten sposób wytwarzania twardych powłok jest odpowiedni dla stopów zawierających w swoim składzie mniej niż 3% miedzi i 7,5% krzemu. Stopy o wysokiej zawartości miedzi są szczególnie trudne do anodowania. Cu tworzy fazy międzymetaliczne z aluminium i innymi pierwiastkami stopowymi (np.: CuAl2, AlCuMg, AlCuNi), które nie ulegają utlenianiu. Fazy te, roztwarzając się w kwasie, zwiększają stężenie miedzi w kąpieli, powodując tym samym zanieczyszczenie kąpieli anodującej. Krzem w stopach odlewniczych, będący składnikiem mieszanin eutektycznych, ulega częściowemu utlenianiu. Jednak w postaci fazy Mg2Si w stopach przerabianych plastycznie nie jest szkodliwy [2, 3]. Należy zauważyć, iż stopy odlewnicze są zwykle bardziej kłopotliwe do anodowania niż stopy przeznaczone do kucia.
